İkinci Dünya Savaşı ve Türk Dünyası
İlyas Kamalovİkinci Dünya Savaşı ve Türk Dünyası Gönderileri
İkinci Dünya Savaşı ve Türk Dünyası kitaplarını, İkinci Dünya Savaşı ve Türk Dünyası sözleri ve alıntılarını, İkinci Dünya Savaşı ve Türk Dünyası yazarlarını, İkinci Dünya Savaşı ve Türk Dünyası yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
🇦🇿18 nazi uçağını düşüren Sovyetler Birliği Kahramanı Adil Quliyev
İkinci Dünya Savaşı ve Türk Dünyası
"II. Dünya Savaşı sırasında Almanlarla işbirliği yapanların dışında Kırım Türklerinin büyük bir kısmı “vatanlarına sadık kalmasına”, hatta “Sovyetler Birliği Kahramanı” ünvanı ile yüksek derecede madalya ve nişanlarla taltif edilmesine rağmen Tatarlar, Almanlara yardım ettikleri gerekçesiyle vatanlarından topluca sürüldüler."
"18 Mayıs 1944’te “Yeşil Ada” olarak adlandırdıkları ana vatanlarından topyekûn sürülen Kırım Türkleri, 26 Kasım 1948’de kabul edilen bir kararname ile vatanlarından ebediyen çıkarıldı ve bir daha yurtlarına dönme hakları ellerinden alındı."
"Lenin’den sonra iktidara gelen Gürcü asıllı İosif Stalin istibdat dönemini başlattı. Bu uygulamaya “yıldırma ve Sovyetleştirme politikası” da denilmektedir. Bu politika Kırım’da, tarımın kolektifleştirilmesini, Kırım Türklerinin kültür, dil, yazı ve hayat tarzının her yönüyle Ruslaştırılmasını ifade ediyordu. Yani Lenin’in başlattığı Tatarlaştırma siyaseti, Sovyetleştirme siyasetine dönüştü."
Sovyetleşmenin en önemli işareti, yegâne parti olan Komünist Partisi’ne üye olmak ve malı mülkü devlete verip orada ırgat olarak çalışmaktı. Buna kısaca “kolhozlaşma” diyebiliriz. Kolhoz, şahsî mülkiyeti ortadan kaldıran, ortak çalışıp ortak üretmeyi ve bölüşmeyi amaçlayan halk çiftlikleridir.
"Kazak kadınları II. Dünya Savaşı’nda yeterince faal görevler üstlendiler. Kazakistan Askerî Komitesi’nin verilerine göre 5.183 Kazakistanlı kadın bütün askerî eğitimleri alarak savaşın en tehlikeli bölge ve birimlerinde (keşif grubu, hücum taburu, tank ve makineli tüfek bölükleri, hava birimlerinde) görev yaptılar."
Savaş yıllarında en yüksek askerî ödül olan “Sovyetler Birliği Kahramanı” unvanı ve madalyasına 11.519 asker layık
görüldü. Bunların 161’i Tatar’dı. Tatarlar bu sıralamada
Ruslar, Ukrainler ve Belaruslardan sonra dördüncü sırada
yer alıyorlardı
II. Dünya Savaşı (1939-1945), insanlık tarihinin en büyük savaşlarından biridir. 62 ülkenin dâhil olduğu savaş, üç kıta ve dört okyanusun sularında gerçekleşti. 40 ülkenin toprağında çatışmaların yaşandığı savaşta 27.000.000’u cephede yaklaşık 65.000.000 insan hayatını kaybetti. Askerî harcamalar 4.000.000.000.000 Dolar’ı aştı, binlerce şehir ve
II. Dünya Savaşı (1939-1945), insanlık tarihinin en büyük savaşlarından biridir. 62 ülkenin dâhil olduğu savaş, üç kıta ve dört okyanusun sularında gerçekleşti. 40 ülkenin toprağında çatışmaların yaşandığı savaşta 27.000.000’u cephede yaklaşık 65.000.000 insan hayatını kaybetti. Askerî harcamalar 4.000.000.000.000 Dolar’ı aştı, binlerce şehir ve
II. Dünya Savaşı yıllarında Başkurdistan’dan cepheye
710.000 kişi gönderildi ve bunların 300.000’e yakını hayatını kaybetti. Ölenlerin 88.500’e yakını muharebe esnasında, 20.000’i aldığı yara sebebiyle ölürken, 2.265 kişi de
esarette öldü, 127.000’den fazlası ise kayıp.
Tataristan’da olduğu gibi Başkurdistan’da da beş piyade ve
dört atlı
II. Dünya Savaşı yıllarında Komünist Enternasyonel’in
Yönetim Komitesi Ufa’da bulunuyordu. 1943 yılından
itibaren Ufa’da 18 Avrupa dilinde radyo programları sunulmaya başlandı. 200.000’den fazla Başkurdistanlı er ve subay çeşitli madalya ve ödüllere layık görüldü. Bunların 278’i “Sovyetler Birliği Kahramanı” madalyasını aldı. 250 civarında uçuş
Yerli işletmeler Kızıl Ordu için elzem olan giyim, iç çamaşır, çeşitli askerî ekipmanlar, mühimmat için ambalajlar,
kızak, kayak ve vagon ürettiler. 1941 yılının Eylül ayında seri olarak cephane üretilmeye başlandı. 1941 yılının
Aralık ayında uçak ve planörlerin seri üretimine geçildi.
Bunların dışında Çuvaşistan’da top mermileri, zırhlı
Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne savaş yıllarında yüzlerce fabrika ile Sovyetlerin önde gelen
iki Silahlı Kuvvetler Akademisi-Genelkurmay Yüksek
Akademisi Ufa’ya, Lenin Askerî-Politik Akademisi ise Belebey’e - taşındı. Hava Sanayisi Halk Komiserliği 1941
yılında burada birkaç fabrikayı yeniden kurdu. 1942 yılının sonbahar
İdil-Ural Lejyonu Wolgatatarische Legion
İdil-Ural Lejyonu
Makalenin ikinci bölümünde Sovyet tarih yazıcılığında ayrıntıları belirtilmeyen ve anlatıldığı zamanlarda da
olumsuz ve eksik bir şekilde ele alınan SSCB’li Türk halklarının II. Dünya Savaşı yıllarında Almanya ile yaptığı
işbirliğinden bahsedilecektir. Burada savaşın çeşitli yönlerinin olduğu unutulmamalıdır. Savaş, taraf ülke
Gerhard von Mende (1904-1963): Aslen Baltık Almanları’ndan olan Prof. Dr. Gerhard von Mende, 25 Aralık 1904’te Riga şehrinde doğdu. Komünist İhtilâli sırasında, ailesi ile birlikte Rusya’dan Almanya’ya göç etti. Babasının çok erken ölümü üzerine, amcasının yakın ilgisi ile ilk ve orta tahsilini tamamlayan Gerhard, yüksek tahsil için içtimaî meseleleri içeren fakülteleri tercih etti. Kuzey Türklerinin meşhur eski ailelerinden birinin kızı olan Dr. Sufiye Sırtlan ile evlendi. Eşine karşı olan bağlılığından dolayı onun mensup olduğu millete karşı da aynı hisleri beslemiş olması pek mümkündür. Doktoradan sonra Berlin Üniversitesi’nin Dış Memleketler Fakültesi’nde Rusya kürsüsüne ordinaryus profesör olarak atandı. Harpten sonra Batı Almanya’da kurulan Doğu Avrupa’yı Araştırma Enstitüsü’nün müdürü oldu. İlk mühim ilmî araştırması, Der National Kampf der Russlandtürken, (Rusya Türklerinin Millî Mücâdelesi) adlı eseridir. 1936’da Berlin’de basıldı. Gerhard von Mende’nin Türk muhiti ile olan ilgisi yalnız bu ilmî araştırmalarına münhasır kalmadı. II. Dünya Savaşı sırasında esir düşen Türklerle ilgili meselelerde de faal rol oynadı. 16 Aralık 1963’te vefat etti. Ölümünden üç yıl sonra Komünist Blokta Milliyet ve Mefkûre adlı eseri Dr. Fethi Tevetoğlu ve Dr. Aziz Alpaut tarafından Türkçeye çevrildi. Bu eserde, Mende’nin hayatı ve mücadeleleri hakkında geniş bilgi yer almaktadır. Fazla bilgi için bkz. Komünist Blokta Milliyet ve Mefkûre, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1966