Sözler ve Alıntılar
Yeni-Platoncu İslam Filozofları Farabi, İbni Sina ve İbni Rüşd
Ortaçağ İslam dünyasında Yunan tarzı felsefe geleneğini başlatan ve onun ilk önemli temsilcisi olan Farabi özü itibariyle Yeni-Platoncu bir filozoftur.
Bu geleneğin Farabi sonrası en ünlü temsilcisi olan ve Geç Ortaçağ Hıristiyan düşüncesi üzerindeki etkisi Farabi'ye oranla daha büyük olmuş olan İbni Sina'da bu etki daha da güçlü bir biçimde kendisini gösterir.
İslam dünyasın da Aristoteles'e ve Aristotelesçiliğe dönüşün bayraktarlığını yapan İbni Rüşd bile bu etkiden kendini kurtaramamıştır.
Sayfa 19 - İSTANBUL BiLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYlNLARIKitabı okuyor
Yunan, daha genel olarak İlkçağ felsefesinin en son ve belki en etkili dönemi
Modern felsefe tarihçileri tarafından Yeni-Platonculuk adıyla adlandırılan dönem olmuştur.
Yeni-Platonculuğun bu kadar etkili olmasının nedeni modern felsefenin ortaya çıktığı 1 7. yüzyıla gelinceye kadar önce Akdeniz, daha sonra Batı Hıristiyan dünyasında gelişen düşüncenin temelini teşkil etmiş olmasıdır.
Diğer yandan bu etki sadece felsefi ve dinsel düşünceyle sınırlı kalmamış, edebiyat, sanat, toplumsal davranış ve kurumlar alanında da kendini göstermiştir.
Sayfa 18 - İSTANBUL BiLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYlNLARIKitabı okuyor
Roma imparatorluğunun çözülme dönemi... Günümüze benziyor...yorumda
Dünya kötüdür ve bu dünyada yaşamak acı vericidir. İnsanın ne yapıp edip bir şekilde, kötü olan ve artık sonuna yaklaşan bu dünyadan kaçması gerekir.
Bu dinler bu çağrılarını gerçekleştirmek üzere insanın kurtuluşu için gerekli bilgileri içeren bazı tanrısal vahiylere sahip olduklarını iddia ederler.
Hıristiyanlık da aynı atmosfer içinde doğmuş ve dünyadan, bu dünyadaki hayatlarından şika yet eden insanlara İsa'nın kurtarıcılığında yeni bir hayat; göksel bir hayatı va at eden bir kurtuluş dini olarak ortaya çıkmıştır.
Oysa antik çağ, en azından Yunan dünyasında bundan ne kadar farklı bir ortamda başlamıştı. Yunanlılar, bu arada özellikle Milediler Akdeniz'in ve Karadeniz'in en uzak köşelerine kadar gitmiş, buralarda yüzlerce koloni kurmuş, sanayi ve ticaretle meşgul olmuş hırslı, yaratıcı insanlardı. Onlar dünyayı tanımak, onu fethetmek istiyorlardı.
Bu dönemde Yunanlıların kendilerine ne kadar güvenli, hayatlarından ne kadar memnun, gelecek hayatla ilgili kaygılarının ne kadar az olduğunu biliyoruz.
Sayfa 23 - İSTANBUL BiLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYlNLARIKitabı okuyor
Hırıstiyan düşüncesinin ilk dönem düşünürler arasında Origenes önemlidir
Origenes, Yahudi Philon'la temelleri atılan, Justinus, Athenagoras ve Clemens'le devam ettirilip geliştirilen Yunan aklı ile Hırıstiyan imanı arasında olumlu bir sentez meydana getirme irade ve tasarısının nihai bir sonuca ulaştırılmasını temsil etmesi yanında ana Hıristiyan tezlerine dayanarak Tanrı, evren ve insan hakkında Yunan filozoflarının ortaya atmış veya geliştirmiş oldukları öğretilere benzer işlenmiş bir felsefi öğretiyi bir ilk örnek olarak ortaya koyma başarısını gerçekleştirmiş bir düşünürdür.
Sayfa 13 - İSTANBUL BiLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYlNLARIKitabı okuyor
Felsefenin ilk dönemlerde ki serüveni
İlkçağ Yunan felsefesi bir doğa felsefesi olarak başlamıştı ama bir Tanrı felsefesi veya teoloji olarak sona erecektir. İlk Yunan filozofları evrenin neden yapıldığını, ana maddesinin ne olduğunu ve ondaki oluş ve değişmenin yasasını araştırmışlardı.
Sofistler ve Sokrates buna bir tepki olarak doğayı bir yana bırakıp insanla, toplumla ilgili konulara eğilmişlerdi.
Platon ve Aristoteles, bu iki ilgiyi birleştirmiş, insan ve toplumla ilgili problemleri evren ve Tanrı ile ilgili olarak geliştirdikleri genel metafizikleri için de ele almışlardı.
Helenistik dönem felsefesi ise hemen hemen tümüyle insan merkezci bir zemin üzerinde ilerleyerek insanın yapısı, evrendeki yeri ve mutluluğu ile ilgilenen bir antropolojiye, bir ahlak felsefesine dönüşmüştü.
İsa'nın doğuşunu izleyen ilk yüzyıllarda ise ahlakla ilgili problemlerin felsefenin ilgi odağından tam olarak uzaklaşmamakla birlikte ruhun kurtuluşu, gelecek dünyadaki hayat, Tanrı-evren arası ilişkiler gibi özü itibariyle dinsel diye adlandırılabilecek problemierin felsefenin merkezine yerleştiği görülmektedir.
Stoacılığın son döneminde açık bir şekilde ortaya çıktığına tanık olduğumuz bu gelişme Yunan felsefesinin son büyük akımı olan Yeni Piatonculuk ve onun en önemli temsilcisi olan Plotinos'ta doruk noktasına ulaşmaktadır
Sayfa 20 - İSTANBUL BiLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYlNLARIKitabı okuyor
Kapadokya Okulu... Periler değil Hırıstiyan Keşişler yaşamış Kapadokyada
Erken Dönem Hırıstiyan düşüncesinin Augustinus sonrası önemli okulu Kapadokya Okulu'dur. Bu okulun Hıristiyanlığın Platon aracılığıyla yüksek ölçüde mistik bir yorumunu yapma projesini üstlenmiş olan Aziz Basilei os, Nazianzos'lu Gregorios ve onunla aynı adı taşıyan Nyssa'lı Gregorios, aynı doğrultuda ilerleyen Sahte-Diyonizos ve İtirafçı Maximus ile birlikte bir başka ve önemli teoloji geleneğini temsil etmektedir.
İlkçağ felsefesinin 'son şehidi' olan Boethius ise 'son Romalı ve ilk sko lastik düşünür' olarak ve antik çağdan Hıristiyan Ortaçağı'na geçişi temsil et mesi bakımından önem taşımaktadır.
Sayfa 14 - İSTANBUL BiLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYlNLARIKitabı okuyor
Ahlak Ussal ve Vicdanidir. Korku ve Kurallarla oluşan Adaptır.
Plotinos, Stoacıların ahlak felsefelerini, erdem anlayışlarını büyük ölçüde kabul etmekle birlikte, onların ahlak felsefelerinde, en yüksek iyiyi duyusal dünyayı idare eden Kader'e itaat etme olarak görmelerine de karşı çıkar. Plotinos'a göre, bunun tersine, ahlaksal mutluluk ancak insanın özü itibariyle kendisine ait olduğu akılsal dünyayı temaşa etmesinden ibaret olabilir.
Sayfa 32 - İSTANBUL BiLGİ ÜNİVERSİTESİ YAYlNLARIKitabı okuyor