İslam'da Varlık Düşüncesi
Toshihiko IzutsuSözler ve Alıntılar
Hakikatin aşkın tecrübesine ulaşma imkanı olmayan sıradan insanlar, elindeki bastonun yardımı olmadan emin bir şekilde yürüyemeyen kör adama benzetilmiştir. Bu kişiye yol gösteren baston, zihnin akli melekesini sembolize eder. Burada garip olan, kör adamın dayandığı bastonun, körlüğünün asıl sebebi olmasıdır.
Sayfa 20
Zahiri nesneler varlık modları gereği kendileri aracılığıyla tecelli eden bir Varlığı izhar ettirmek yerine, kendi kendine tecelli eden bu Varlığın görünüşünü engelleyen nüfuz edilemez perdeler gibidirler. İslam felsefesinde bu durum, aynanın farkında olmadan aynada yansıyan tasavvurlara bakan kimselerin haline benzetilir. Bu mecazda ayna mutlak Hakikatı, aynadaki tasavvurlar da fenomenel nesneleri sembolize eder. Nesnel olarak ifade etmek gerekirse, bu sınıfa mensup kimseler (avam) bile aynanın yüzeyindeki şekilleri algılamaktadırlar. Ayna olmadan algılanabilir herhangi bir nesnenin olması da söz konusu değildir. Fakat öznel açıdan bakıldığında bu kişiler aynadaki şekillerin gerçek ve kendi kendine varolabilen şeyler olduğuna inanırlar.
Sayfa 29
hatılatmakda fayda var kitapta geçen makalelerin tarihi 1967'ler
Batıdaki ileri derecede sanayileşmiş modern toplumlarda hayat düzeninin teknolojik bir yığıntı haline gelmesi, insanı onulmaz bir yalnızlığa itmiştir. Teknolojinin yarattığı hayat-düzeni gerçekte
bir düzensizliktir zira son derece gelişmiş bir anlamsızlık ve saçmalık sisteminden ibarettir. İnsan, anlamını bilmediği ve dahası kendi bireyselliğine ve kişiliğine karşı sürekli tehdit oluşturan gayr-ı insani devasa bir mekanizmanın içerisinde yaşamaya zorlanmaktadır. Modern insan böyle bir ortamda kaçınılmaz olarak tabiata ve kendine yabancılaşmıştır
Sayfa 42 - insan yayınları - ikinci baskı: istanbul, ocak 2003 - the concept and reality of existence - tokyo 1971 - Çeviren İbrahim KalınKitabı okudu
Haydar Amuli, deniz ve dalgalar arasındaki bu hususi ilişkide farklıılaşmamış vücud' mertebesiyle farklılaşmış dünya mertebesi arasında ki ontolojik ilişkinin mükemmel bir tasvirini görür ve şöyle der: Bil ki vücud-u mutlak ya da Cenab-ı Hak sınırsız bir okyanus gibidir; mukayyedat ve mevcudat ise namütenahi dalgalar yahut nehirler gibidir. Nasıl dalgalar ve nehirler, bu sınırsız okyanusun su olması sıfatıyla sahip olduğu kemal suretlerine ve okyanus olması sıfatıyla da kendine özgü hususiyetlerine göre inbisat etmesinden, yayılmasından başka bir şey değilse, dış dünyadaki cüzī varlıklar da vücud-u mutlakın zatı ve esması dolayısıyla sahip olduğu kemal suretlerine göre inbisat etmesinden başka bir şey değildir.'
Sayfa 36
Gerçek bir metafizikçinin gözüyle bakıldığında, gölge de varlıktır; fakat 'vücud'un saf hakikati değildir.
Sayfa 21 - insan yayınları - ikinci baskı: istanbul, ocak 2003 - the concept and reality of existence - tokyo 1971 - Çeviren İbrahim KalınKitabı okudu
Abdurrahman Cami, 'kendini nefsinden uzak tut, aklını diğerlerinin görüşünden hür kıl' der. *
--------------------------------------------------------------
* Levaih, neşreden M. H. Tesbihi, Tahran, 1342, s. 19.
Sayfa 23 - insan yayınları - ikinci baskı: istanbul, ocak 2003 - the concept and reality of existence - tokyo 1971 - Çeviren İbrahim KalınKitabı okudu
Hakikatin aşkın tecrübesine ulaşma imkanı olmayan sıradan insanlar, elindeki bastonun yardımı olmadan emin bir şekilde yürüyemeyen kör adama benzetilmiştir. Bu kişiye yol gösteren baston, zihnin akli melekesini sembolize eder. Burada garip olan, kör adamın dayandığı bastonun, körlüğünün asıl sebebi olmasıdır. Hz. Musa'nın basireti önündeki fenomenel suretler perdesi, ancak elindeki asayı fırlatıp attığında kaldırılmış ve ancak ondan sonra Hz. Musa perdelerin ve zahiri suretlerin ötesindeki mutlak Hakikat'in muhteşem letafet ve güzelliğini müşahede etmiştir. 13-14'üncü yüzyılların Iran'lı büyük arif filozofu Mahmud Şebisteri, meşhur Gülşen-i Râz'ında şöyle der:
Aklı bir kenara koy; daima Hakikat ile beraber ol,
Zira yarasanın gözü, güneşe bakacak güçten yoksundur.
Sayfa 20 - insan yayınları - ikinci baskı: istanbul, ocak 2003 - the concept and reality of existence - tokyo 1971 - Çeviren İbrahim KalınKitabı okudu