Koan Gönderileri
Koan kitaplarını, Koan sözleri ve alıntılarını, Koan yazarlarını, Koan yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
...doğa olaylarına insanın kaderi ve mutluluğuyla ilişkili bazı tasarımlar yükleyen bizleriz oysa dünyaya böylesi insan-merkezci bir yorum getirmek tam bir düşünsel karmaşayla olmasa bile daima trajediyle, daima acıyla sonuçlanıyor...
Sayfa 28Kitabı okudu
Tek elin sesini duyduğunuzda bilirsiniz ki, insanların aslen sahip oldukları Buda zihninde cehaletin zerresi bile olmadığında, doğum ve ölümün de zerresi yoktur; klesa yoksa bodhide yoktur, kurtarışa ulaştırılacak canlı varlıklar yoksa yolu gösterecek tek bir Dharma da yoktur. Olan yegane şeyin katıksız ve taptaze bir sessizlik olduğunu idrak edersiniz. Buna, insanın fazla yükleri üstünden atma yeteneği denir.
Hakuin Ekaku
Uyanış, gerçeğin ne olmadığını bilmektir; bilginin hangi nesnesi olursa olsun, kendini onunla özdeşleştirmekten vazgeçmektir. Gerçeğin temel malzemesi veya enerjisi hakkında sunulan önermeler nasıl kaçınılmaz olarak anlamsızsa, varlığımın özü bakımından "benim ne veya kim olduğum" ile ilgili önermeler de ahmaklığın zirvesini oluşturur. Sağduyunun kökünde yanılgının yanlış metafizik öncülü var, çünkü ortalama insanın bilinçdışı ontoloji ve epistemolojisinde, onun "bir şey" olduğu şeklindeki örtük varsayım duruyor. Buna karşılık, “Ben bir şey değilim" varsayımı da elbette aynı derecede yanlış, çünkü "bir şey" ve "hiçbir şey" ile "olmak" ve "olmamak" akraba kavramlardır ve aynı ölçüde "bilinenlerin" alanına aittir.
Alan Watts
Zen'in, söyleyecek ve öğretecek hiçbir şeyinin olmaması gibi temel bir duruşu vardır. Budacılığın hakikati o kadar belli, o kadar açık ki, onu açıklamaya kalkmak olsa olsa üstünü örtmeye yarar. O yüzden usta, öğrencisine herhangi bir şekilde yardım etmez, çünkü yardım etmek engel olmak demektir. Hatta tam tersine, usta, öğrencinin yoluna engeller çıkarır.
Alan Watts
Şu kadarı bizim için apaçık olmalı: özünde ve temelde ne olduğumuz meselesi kendi başına hiçbir zaman bilginin konusu olmayacaktır. Yaşam ve ölüm, ışık ve karanlık, doluluk ve boşluk gibi bilebildiğimiz şeyler, uzayın rengi gibi aklımızın almadığı şeylerin ancak yan ürünleridir. Yani uyanış o bilinmeyen gerçeği bize öğretmez. Bir Zen şiirinde dendiği gibi:
Kelebekler yeni ekilen çiçeklere geldikçe
Bodhidharma, "Ben bilmiyorum," der.
Alan Watts
Bazen adamı (yani özneyi) çıkarır ama şartları (yani nesneyi) bırakırım, bazen şartları çıkarır ama adamı bırakırım. Bazen adamı da şartları da çıkarırım, bazen hem adamı hem şartları bırakırım.
Satori olarak başlayıp hep satori olarak süren hiçbir şey satori değildir; bu hal kendi kendini çok fazla çağrıştırmak olarak nitelenir. Satori ancak kendini kaybederse kendisi olabilir. Satori budur.
Ben derim ki, satori bilge insanların olduğu her yerdedir; yani satori kimsenin özel malı değildir ve ister bilge ister cahil, ister soylu ister avam, ister zengin ister fakir, her birimizin ondan nasibi vardır. Zen'in bilinçaltı merkezi "çeper"deki tüm deneyimlerinizin hem geri döndüğü hem de yola çıktığı noktadır. Fakat noktanın kendisine gelince, onu varsayım veya kavramsallaştırmalarla belirlemek mümkün olmaz.
Baso'nun öğrencilerinden Banzan'ın dediğine göre, Zen kavrayışında ulaşabileceğimiz en üst aşama olan satori kişiden kişiye aktarılabilecek bir şey değildir; bir başka deyişle, o tümüyle kişisel bir haldir, tekrar edilmesi ve başkalarına iletilmesi mümkün olmayan yaratıcı bir tecrübedir. Nitekim Sung hanedanlığı döneminin büyük ustalarından Jimyo, binlerce ustanın yaşadığı belirtilen satori tecrübesinin olması gereken şey olmadığını söyler. Yani herhangi bir şekilde satori olarak tasvir edilebilen bir tecrübe satori olamaz, çünkü insanın yaşaması mümkün olan binlerce tecrübeden ayıklanıp parmak basılacak belirli bir deneyim değildir o; öyle olduğu takdirde satori'nin kendisi de insan bilincinin tanımlanabilir ve ayırt edilebilir olaylarından biri haline gelir.
Sekito: "Burada, benim yerimde bir iğnenin ucuna bile açacak yer yok," der. Yakusan cevabı yapıştırır: "Burada, benim yerimde bir kayaya çiçek ekmek gibidir bu."
Aynı fikirde değillermiş gibi görünseler de Sekito'yla Yakusan aslında aynı şeyden söz ediyorlar.
"Ne sözlerin ne de eylemlerin (Zen'le) bir alakası var." der Sekito, Yakusan buna kendi yorumunu ekler ve "Söz veya eylem olmayan şeylerin bile (Zen'le) bir alakası yok" der.