Modern Kürt Tarihi
David McDowallModern Kürt Tarihi Gönderileri
Modern Kürt Tarihi kitaplarını, Modern Kürt Tarihi sözleri ve alıntılarını, Modern Kürt Tarihi yazarlarını, Modern Kürt Tarihi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Güvenlik operasyonlarının travmasından ya da sıklığından çok az sayıda insan kurtulabildi ... Gözaltına alınanlar insanlık dışı koşullarda tutuluyor ve çoğunlukla falakaya yatırılıyor, elektrik veriliyor ya da cinsel tacize uğruyorlardı. Bir köylünün sözleriyle, “Yüz kişiyi öldürdüğümü itiraf etmeye hazırdım çünkü karımı ve kız kardeşimi yanıma getirdiler, onları soydular ve hemen orada tecavüz etmekle tehdit ettiler."
Sayfa 564Kitabı okudu
Devlet Kimlerin Türklerden başka bir şey olduğunu reddederken, çoğu Türk de bu kurguyu bile benimsemeyip, onları küçümsüyordu. Kürt olmak, tıpkı bir yüzyıl önce Türklerin nitelendiği gibi ilkel bir köylü, hatta Vahşi olmak demekti. Kütahya’da okul çocukları 1930’larda Mehmet Altunakar ile “Kuyruğun nerede?” diye alay ediyorlardı. Böylesi sataşmalar sürgündeki tüm Kürtler için sıradanlaşmıştı. 1960’larda açıkça yapılan ırkçılık hâlâ azalmamıştı, Malatya’nın doğusunda yaşayanlar, ‘resmi çevreler dışında herkes tarafından yabancı olarak görülüyordu.’ Ötüken adlı dergi, “Kürtlerin yüzü insan yüzü değildir” diyerek bunların Afrika’ya göç ederek, orada yaşayan yarı insan yarı hayvan şeklindeki yaratıklara katılmaları gerektiğini iddia ediyordu. Daha da ileri giderek, “Irkdaşları olan Ermenilere sorarak, Türklerin çok sabırlı olduklarını ama kızdıklarında önlerine kimsenin çıkamayacağını öğrenebilirler” uyarısını yapıyordu. Diğerleri soykırımın ipuçlarını daha doğrudan veriyor, “Bir kılıç gibi keskin bir çözüme [Kürt sorununa] ihtiyacımız var. Silahlarıyla birlikte Kazak ya da Kırgız göçmenleri getirin. Bu sorunu bütünüyle çözecektir” diyordu. Kürtler yalnızca Sol içinde oldukça eşitlikçi bir muamele görüyorlardı.
Sayfa 541Kitabı okudu
Cumhurbaşkanı Gürsel, M. Şerif Fırat’ın Doğu İlleri ve Varto Tarihi (Ankara, 1948, 1961) adlı kitabının ikinci baskısına kısa süre önce bir önsöz yazmıştı. Önsözde Kürtlerin aslında Türk kökenli olduklarını ve Kürt ulusu diye bir ulus olmadığını öne sürüyordu ...
Gürsel’in Kürt ulusal kimliğini inkâr etmesinden birkaç gün sonra 8 Mayısta Mardin, Diyarbakır, Siverek, Bitlis ve Van’da büyük protesto gösterileri yapıldı. Kürt gençleri, “Biz Türk değiliz, Kürt’üz... Türk Hükümeti ulusal haklarımızı tanımak zorundadır” yazılı pankartlar taşıyorlardı. Kürt kaynaklarına göre 311 gösterici vurularak öldürüldü ve 754!ü yaralandı. Devletin inkâr politikasıyla ulusal ruhun dışavurumunun karşılıklı olarak yükseldiğini yalnızca at gözlüğü takan gözlemciler fark etmeyebilirdi.
Sayfa 538Kitabı okudu
MBK 1587 sayılı yasayla zaten Kürt ismi taşıyan yerlerin isimlerini Türk isimleriyle değiştireceğini açıklamıştı: "Kamuoyunu inciten ve ulusal kültürümüz, ahlaki değerlerimiz, geleneklerimiz ve âdetlerimizle uyuşmayan isimler..."
Sayfa 537Kitabı okudu
Demokratlar şeyhlerden İslam'da özel mülkiyetin kutsal olduğunu gösteren fetvalar aldılar.
Sayfa 529Kitabı okudu
Sünni Kürtlerin çoğu kendilerini Alevi Kürtlerden çok Sünni Türklere yakın hissediyordu ve bu Türklüğün yerleşmesini güvence altına alan bir faktör oldu.
Sayfa 527Kitabı okudu
İnkar günün kuralı olmaya devam ediyordu. 11 Nisan 1946’da Son Posta da yayımlanan bir köşe yazısı resmi görüşü yansıtıyordu: “Türkiye’de ulusal bilince sahip ya da sahip olmayan, ne göçebe ne de yerleşik bir Kürt azınlık asla var olmamıştır.”
Sayfa 525Kitabı okudu
Mart 1924’te bu önlemler doruğa ulaştı. Mahkemelerde yalnızca Türkçenin kullanılması yönündeki ısrar, okullar da dahil olmak üzere Kürtçenin resmi kullanımının yasaklanması, iki yıl önceki özerklik yasa taslağının ‘Kürt dilinin teşvik edilmesine' izin verdiği dikkate alındığında, Kemalist düşüncede radikal bir değişim olduğunu gösteriyordu. Türkiye, bir yıl önce varılan Lozan Anlaşmasının 39. Maddesinde yer alan taahhüdünden vazgeçerek Kürtçenin kullanımını bir kenara atıyordu. Türkçe olmayan tüm ifade biçimlerini silip atmayı öneren ırkçı bir politikanın başlatıldığı artık açıkça görülüyordu.
Sayfa 266Kitabı okudu
İzmit ziyaretinde Kemal’e Kürt sorunu ile ilgili olarak sorulan soru gerçekleşen algılama değişimini göstermektedir. 1922 yazında içişleri bakanı, okulların, yolların inşası, (pek de iyi bir haber olmayan) jandarma karakollarının ve askerlik hizmetlerinin kurulmasıyla Kürtlerin daha üst bir medeniyet seviyesine çıkarılacağını söylemişti. Bu konu daha sonra ayrıntılarıyla ele alınacaktı. O an için örtük ama yalnızca birkaç ay içinde açıkça ortaya çıkan düşünce Kürtlerin iyi Türklere dönüştürülmesiydi.
Sayfa 265Kitabı okudu
Mustafa Kemal hâlâ Kürt bölgesine özel statü tanımayı düşünüyordu ama onların eskisine göre daha az dikkate alıyordu. Bunu en açık biçimiyle 1923 Ocak’ının ortasında İzmit’e yaptığı ziyaret sırasında ifade etmişti:
Ulusal sınırlarımız içinde yaşayanlar yalnızca sınırlı bir bölgede çoğunluğu oluşturan Kürtlerdir. Zaman içinde nüfus yoğunluğu kayboldukça Türk unsurlarla birlikte yaşamaya başlamışlardır, öyle ki Kürtler için bir sınır belirlemeye kalkışsak, örneğin Erzurum, Erzincan, Sivas ve Harput bölgelerinde, tabii Konya çölündeki Kürt aşiretlerini de unutmamak gerekir, Türklüğü ve Türkiye’yi sona erdirmemiz gerekir. Bu nedenle Kürtlüğü tecrit etmek yerine anayasamız doğrultusunda bazı yerel özerklikler oluşturulacaktır. Bunun sonucunda hangi eyaletler ağırlıklı olarak Kürtlerden oluşuyorsa, onlar kendilerini özerk bir biçimde yöneteceklerdir. Fakat bundan bağımsız olarak Türkiye halkını birlikte tanımlamamız gerekmektedir. Eğer böyle tanımlamazsak, kendilerine özgü sorunlar yaşayacaklardır... bir başka sınır çizmeye çalışmak [Kürtler ile Türk’ler arasına] doğru olmaz. Yeni bir program yapmamız gerekmektedir.
Sayfa 264Kitabı okudu
Mustafa Kemal
Büyük Millet Meclisine:
bu sınırlar içinde tek bir ulus olduğunu düşünmeyin. Bu sınırların içinde Türkler, Çerkezler ve çeşitli Müslüman unsurlar bulunmaktadır. Bu çıkarları ve amaçları bütünüyle birleşmiş kardeş ulusların ulusal sınırıdır... bu sınırı belirleyen madde bizim çok büyük bir ilkemizdir: Bu, anayurdun sınırları içinde yaşayan her bir İslami unsurun tüm ırkını, geleneğini ve yaşam alanını tüm dürüstlüğü ile tanıyan ve karşılıklı olarak kabul eden bir ilkedir. Bu geleneğe ait hiçbir ayrıntı ve açıklama olmaması doğaldır, çünkü ayrıntıları anlatma ve açıklamalar yapmanın zamanı değildir. Allah’ın rızasıyla, varlığımızı kurtardıktan sonra bu kardeşler arasında çözülecek ve halledilecektir.
Sayfa 260Kitabı okudu
Mustafa Kemal’in Eylül 1919’daki sözleriyle:
Onurlu ve saygılı insanlar varlığını sürdürdükçe, Türkler ve Kürtler halifelik kurumu etrafında kardeşçe yaşamaya devam edecekler ve iç ve dış düşmanlara karşı sarsılmaz bir demir kütle oluşturacaklardır.
Sayfa 259Kitabı okudu