Türkiye'de 1973 seçimleri tam zamanında yapılır: O yılın 14 Ekiminde. Dört yıl evvelki seçimler 1969 sonbaharında yapılmıştır. Ama Türkiye 1973 seçimlerine normal şartlarda gitmez. 12 Mart 1971 muhtırası bir ara rejim getirir, bundan geçilerek 1973 seçimlerine varılır. Bu ara rejimde parlamento açıktır, hükümetler Meclisin güvenoyuyla ayakta dururlar, partiler demokrasisi görünüşte devam eder. Fakat sistemde ağırlık askerlerindir. Gerçi "Faruk Gürler operasyonu" başarı kazanamaz. Sunay'ın yolundan Cumhurbaşkanlığına el koymak isteyen Genelkurmay Başkanı, Kontenjan Senatörü olur ama Cumhurbaşkanlığı için yeterli oyu sağlayamamıştır. Nitekim yarışı terketmek zorunda kalır, Cumhurbaşkanlığına Korutürk seçilir. Sonuç parlamentonun kudretini yeniden ele geçirmiş olmasından ziyade askerin dağılmış bulunmasının eseridir. İkinci bir önemli değişiklik İnönü'nün CHP'nin başındaki yerini Ecevit'e bırakmaya mecbur kalışıdır. Bu, demokrasiyi, en kuvvetli koruyucusu ve kollayıcısından, Silahlı Kuvvetleri ise bu konudaki en kudretli desteğinden mahrum eder. Zira unutulmamalıdır ki 27 Mayıs ve 12 Mart "mutlu son"a dönüşebilmişlerse onların üzerine İnönü'nün koruma kanadını nihayete kadar tutmasının rolü büyük olmuştur. 2. Dünya Harbinden sonra bir yemekte kendi şahsi başarısını olağanüstü göstermek isteyenlere Churchill kızmış ve "Ben bunu, Muhafazakâr Partinin başında olmam sayesinde gerçekleştirebildim" demiştir. İnönü de böyledir. Demokrasiyi CHP'nin başında olması sayesinde ilan etmiş ve yaşatmış, 14 Ekim seçimlerine getirebilmiştir. CHP hep vardır da, artık onun başında İnönü yoktur. Onun yerine gelen Ecevit'in bu çap bir prestiji, tarihi ağırlığı olmayacaktır. O halde seçimlerden CHP'nin, parti olarak kuvvetli çıkması lazımdır. CHP, demokrasinin savunulması görevini İnönü'süz de yerine getirebilmelidir. İktidarda veya muhalefette... Diğer taraftan Türk siyaset hayatında Ecevit bir yıldız parlaklığıyla doğmaktadır.

Yazar:

Metin Toker

Tahmini Okuma Süresi: 11 sa. 32 dk.Sayfa Sayısı: 407Basım Tarihi: Ekim 1981Yayınevi: Milliyet Yayınları

Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak

Türler:

Siyaset-Politika

Benzer Kitaplar

Tümünü Gör

Reklam

Kitap İstatistikleri

500gösterim

Yazar Hakkında

Metin TokerYazar · 14 kitap

Galatasaray Lisesi'ni (1942), ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Filolojisi Bölümü'nü bitirdi (1948). 1943-50 arasında Cumhuriyet gazetesinde çalıştı. 1950-53 arasında, Paris'te öğrenim gördüğü sırada Cumhuriyet, Zafer ve Yeni İstanbul gazetelerinin Batı Avrupa muhabirliğini yaptı. 1953 yılında Paris Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nü bitirdi. Önceleri sıkı bir İsmet Paşa muhalifi iken ve Paşa hakkında sert yazılar kaleme aldığı Zafer gazetesinde yazarlık yaparken birdenbire muhalefete geçti. Türkiye'ye dönünce Akis dergisini yayımlamaya başladı (1954). Akis Yayınları adıyla bir de yayınevi kurdu. Ankara Gazeteciler Cemiyeti Başkanlığı yaptı. 1955'te İsmet İnönü'nün kızı Özden Toker'le evlendi, bu evliliğinden üç çocuğu oldu. Özden İnönü ile evlendikten sonra politik arenada adı daha çok duyulan Toker, 1967'ye kadar başyazarlığını yaptığı Time benzeri Akis dergisinde, haber dergiciliğinde devrim yaptı. O yılların siyasal iktidarlarına yönelttiği sert eleştiriler yüzünden sık sık yargılandı, bazılarında hapse girdi; Akis dergisindeki bir yazıda Demokrat Parti (DP) hükümetinin devlet bakanlarından Mükerrem Sarol'a hakaret ettiği gerekçesiyle 1957'de 7 ay 23 gün hapis cezasına çarptırıldı. 1967'de Akis'i kapattıktan sonra, önce Hürriyet ardından da Milliyet gazetelerinde "Not Defterinden" adlı köşesinde yazılar yazdı. 1977-80 arasında Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün seçtiği kontenjandan Cumhuriyet Senatosu'na girdi. 1980'li yılların başında siyaset yapmayı bırakıp tekrar siyaset üzerine yazmaya başladı. Kayınpederi olan İsmet İnönü'ye ilişkin anılarını anlattığı İsmet Paşa İle On Yıl 1954-64 (1965-69, 4 cilt) adlı kitabını genişleterek, ilk kez 1970'te yayımlanan Tek Partiden Çok Partiye (1944-1950) adlı kitabıyla birlikte Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları (1944-1973) adıyla 1990-93'te 7 cilt olarak yeniden yayımlandı. Uluslararası Basın Enstitüsü Şeref Üyesi ve Gazeteciler Cemiyeti Kurucu Üyesi olan Toker, 1983'te kurucuları arasında olduğu İnönü Vakfı yönetimindeki görevini de vefatına kadar sürdürdü. 18 Temmuz 2002'de, 9 yıldır tedavi gördüğü prostat kanseri nedeniyle yaşamını kaybetti.