Pratik Usun Eleştirisi
Immanuel KantSözler ve Alıntılar
“İnsan usunun kendi bilgi türü içinde şaşılası bir yazgısı vardır, o çözemeyeceği birtakım sorularla yüklüdür, buna karşın onlardan kurtulamaz çünkü bunlar onun yapısı gereğidir.”
Sorunun özüne inecek gücü olmayanlar için, en kolay yol, temele dayanmayan suçlamalar, yermezlerdir.
Sadece bilginler ya da ince zekalılardan değil de; işadamlarından ya da kadınlardan oluşan karma topluluklarda konuşulanlara bakarsak,onların öykü anlatmak ve şakalaşmaktan başka bir eğlenceleri daha vardır; o da,tartışmadır. Çünkü öykü anlatmak yenilikle birlikte ilgi çekiciliği de gerektirdiğinden hemen biter; şakalaşmaysa kolaylıkla yavanlaşır. Her tartışmadaysa kişinin karekterini oluşturan herhangi bir eylemin ahlaksallığı ölçüsünde,detaylı düşüneni sıkılmaktan kurtarmak için konuşmaya katılması için kışkırtan,topluluğa bir canlılık katanı yoktur.
Sayfa 179Kitabı okudu
Dünyanın hiçbir yerinde, hatta dünyanın dışında bile, var olan şeyler arasında iyi niyet kadar kayıtsız ve şartsız iyi bir şey yoktur.
Herkes tek ve aynı şeyi istemez,fakat herkesin kendine özgü isteme nesnesi (kendi mutluluğu) vardır; bu işe,gerçi başkalarının aynı şekilde kendi benlerine yönelik olan amaçlarıyla raslantı sonucu bağdaşabilir ama,bu bir yasa olmak için yeterli değildir; çünkü yapılmasına ara sıra izin verilen istisnalar sonsuzdur ve bunlar tek bir evrensel kural içinde bulunamazlar.
Sayfa 35Kitabı okudu
"Arzulama yetisinin muhtevası(içerik) materyali(gereç)"nden,gerçekliği arzu edilen bir nesneyi anlıyorum. Bu nesneyi arzulama,pratik kuraldan önce geldiğinde ve pratik kuralı ilke yapmamızın koşulu olduğunda;(ilkin) bu ilkenin her zaman için deneysel olduğunu söylerim. Çünkü kişisel tercihi belirleyen neden,bir nesnenin tasarımı ve özneyle ilişkisidir; bu sayede,arzulama yetisi,bu nesnenin gerçek olmasında belirlenir. Böylesine bir ilişkiye haz duyma denir. Bu haz duyma,kişisel tercihi belirleme olanağının koşulu olarak varsayılmalıdır. Fakat bir nesnenin tasarımına bakarak,bu tasarımın doğası ne olursa olsun,bunun haz mı acı mı vereceği,yoksa tepkisiz mi kalınacağı a priori olarak bilinemez. Bu yüzden de,böyle durumlarda kişisel tercihi belirleyen neden,dolayısıyla da bu nedeni koşul olarak varsayan pratik içerikli ilke her zaman için deneysel olmak zorundadır.
Sayfa 26Kitabı okudu
"Saygı" her zaman yalnızca kişilerle ilgilidir,nesnelerle değil. Nesneler içimizde,eğilim,hayvanlarda ise(örneğin: atlar,köpekler) sevgi ya da deniz,yanardağ,yırtıcı bir hayvan gibi korku uyandırabilir ama hiçbir zaman saygı değil. Ancak hayranlık bu duyguya daha yakındır,çünkü bu bir duygulanma olarak,yani şaşkınlık yaratan nesnelere de yönelebilir.
Sayfa 93Kitabı okudu