Profesör Arminius Vambery: Doğumu 1831 ya da 1832 (tam olarak bilinmiyor); ölümü: 1913. Musevi asıllı bu Türkolog'un bir insan yaşamına sığdırdığı kimlikleri (seyyah, kâşif, derviş, öğretim üyesi, yazar, devletlerarası arabulucu, casus) ve misyonlar (Orta Asya'da Türkoloji araştırmaları yapmak. Osmanlı Padişahı nezdinde, İngiltere hesabına ajanlık, İngiltere'de II. Abdülhamid'in sözcülüğü, Taymis ile Boğaziçi arasında arabuluculuk. Siyonizm namına Filistin'de Musevi kolonizasyonunun propagandacılığı) bir araya getirilince ortaya en hayalperest tarihi macera filmini bile gölgede bırakacak bir senaryonun çıkacağını ilerideki satırlarda okuyucu bizzat görecektir. Biz, Prof. Vambery ile İngiliz Devlet Arşivi'nde (Public Record Office) araştırma yaparken tanışma imkânını bulduk. Göz gezdirdiğimiz dosyalar, bu ünlü bilim adamının bugüne kadar bilinmeyen bir yüzünü bize tanıtacaktı. Yine aynı incelememizi Türk ve İsrail arşiv belgelerini tarayarak sürdürürken bu sefer de elimize geçen bazı kayıtların bize Prof. Vambery'nin yaşamından başka renkli boyutlar kazandırdığını gördük. Böylece topladığımız gün yüzü görmeyen materyalin çekiciliğiyle Prof. Vambery'yi ayrı bir çalışma konusu yapmaktan kendimizi alamadık. Eserin bu baskısını hazırlamada emeği geçen Sn. Yılmaz Taşçıoğlu'na ve Hikmet Neşriyat'a burada teşekkürü bir borç bilirim. Yazarken duyduğum zevki ve heyecanı, okuyanların da paylaşması dileğiyle.
