Osmanlı Devletinde bulunan herkes, karşılaştığı herhangi bir haksızlığı şikâyetle iletme hakkına sahipti. Şikayet kabul eden birçok merci olmasına rağmen esasında bütün merciler padişah adına şildlyet dinliyor ve çözüm üretiyordu. Bu uygulama, Klasik İslam düşüncesinde saltanatın ve devletin varlığı ve devamlılığı açısından adalete hayati önem atfeden daire-i adliye anlayışın bir ürünüdür. Buna göre adil olma-yan bir hükümdar tebaasını. servetini, askerini ve dolayısıyla saltanat mı yitirir. Adalet temelli bu anlayış, İslam devletlerinde Divan-ı Mezalim adıyla zulmü engellemeye yönelik ihtisas kurumlarını doğurmuştur. Osmanlı Devleti bir mezalim divanı teşkil etmemişse de ahalinin şikiiyet hakkını kullandığı bu özel divanların fonksiyonu başta Divan-ı Hilmayun olmak üzere veziriazam divanları, eyalet ve saneak dis anları ile kadı mahkemelerine nakletmiştir. Böylelikle Osmanlı Devletinde şıkâyet hakkının kullanımı için başvuru mercinin sayısı artırılmış ve bu hakkın daha yaygın ve etkin bir şekilde kullanımına imkim tanınmıştır Şikâyetçiler: arzuhal vasıtasıyla, bizzat Divan huzurunda sözlü bir şekilde yahut da kadı arzıyla şikâyetlerini formel bir şekilde Divan-ı Ilümayun'a iletmesini bildikleri gibi edebiyat ve tarikat türü vasıtalarla da informel yöntemleri kullanarak şikâyetlerinin yetkili mercilere ulaşmasını sağlamışlardır. Ayrıca Osmanlı Dınleti'mle şikâyet iletim kanalları olabildiğince geniş tutulduğu gibi bu kanallar savaşta-barıta sürekli açık tutularak da mekanizmanın işleyişinin her daim ve her vasıtayla sağlanması mümkün kılınmıştır. Devlet en başından beri kurguladığı şikayet mekanizmasına zulmü önlemek, zuliim gerçekleştirse telafii etmek. taşrada icra edilentümidari, tüm idari, mali askeri ve hukuki faaliyetleri denetle.mek, mahkeme kararlarını kontrol etmek, hukukun yeniden üretimi ile toplumsal, ekonomik ve siyasal devamlılığa katkı sağlamak gibi işlevler yüklemiştir. Şikâyet mekanizmasının ürünü olan ve Divan-ı I lümayun tarafından tutulan şikâyet defterleri çok çeşitli konularl şikâyetleri ihtiva etmektedir. Bu çalışmada incelenen defterlerdeki şikayetler: adli yargı meseleleri, vergi, vakıf vc savaş ana başlıkları altında tasnif edilmiştir. Bu başlıklar altında: şikâyetlerin gerekçeleri. şik:iyet süreçleri, Divan-ı llümayun'un bu sorunlara ne tür çözümler ürettiği ve çözümleri hangiargümanlarla sağladığı üzerinde durulmuştur.

Yazar:

Murat Tuğluca

Tahmini Okuma Süresi: 8 sa. 33 dk.Sayfa Sayısı: 302Basım Tarihi: 2020Yayınevi: Türk Tarih Kurumu Yayınları

ISBN: 9789751631930Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak

Türler:

Fiyatlar

Tüm fiyatlar

Şikâyet Mekanizması ve İşleyiş BiçimiTürk Tarih Kurumu Yayınları · 302 syf

Bkmkitap

₺24,00

Satın Al

Benzer Kitaplar

Tümünü Gör

Reklam

Kitap İstatistikleri

457gösterim

Yazar Hakkında

Murat TuğlucaYazar · 1 kitap

1978 yılında Belfort/Fransa’da doğdu. Lisans eğitimini, 1999 yılında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde tamamladı. 2003 yılında Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde “Ankara: Vilayetin Resmi Gazetesi” adlı çalışma ile bilim uzmanı, 2010 yılında yine aynı enstitüde “Osmanlı’da Devlet-Toplum İlişkilerinin Açık Alanı: Şikayet Mekanizması ve İşleyiş Biçimi (1683-1699)” çalışma ile de doktor unvanını aldı. 1999-2009 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığında öğretmen ve idareci olarak çalıştı. 2009 ylılında Ahi Evran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne araştırma görevlisi olarak atandı. 2011 yılından itibaren aynı üniversitede Yrd. Doç. Dr. unvanı ile öğretim üyeliği görevini yürütmektedir

Kitaplar

Tümünü Gör

Şikâyet Mekanizması ve İşleyiş...

9/10

Osmanlı Devlet-Toplum İlişkisinde

Şikâyet Mekanizması ve İşleyiş Biçimi