Osmanlı'da şikayet hakkı toplumda yaşayan herkesçe herhangi bir sınırlandırma ve aracıya tabi tutulmadan kullanılabiliyordu.Böylece toplumla devlet iletişimi sağlanıyordu.Bu yol açık tutularak toplumun her türlü sıkıntısından haberdar olması amaçlanmıştır.Bu mekanizmanın devletin girdiği uzun savaşlardan ötürü zaman içinde etkisini kaybetmeye başladığı anlaşılmaktadır.Şikayetçiler adlı yargıyı ilgilendiren sorunları ya mahkemede gördüremediklerinden ya da gördürdülerse çıkan sonucu uygulayamamaktan yakınıyorlardı.
Bu çalışma bugünü anlamamız bakımından son derece faydalı bir çalışma.Bir kez daha anladım ki
Adalet mülkün temelidir; dün de öyleydi bugün de hala böyle.
Meraklısına tavsiye ederim.