Tek-Parti Döneminde Muhalif Sesler
Cemil KoçakSözler ve Alıntılar
Derginin 1 Eylül târihli ikinci sayısı da yayınlanmıştı ve bu sayıda yayınlanan “Aile Terbiyesinde Ana Babanın Mükellefiyeti’ adlı yazıya ilişkin olarak Sarper’in yazısında şu saptamalarda bulunulmuştu:
“Kânunlarımıza göre ana babanın çocuklarına dinî terbiyeyi dilediği gibi vermekte serbest bırakıldığı bilindiği hâlde, ana ve babaların çocuklarına behemehâl İslâmî bir terbiye vermesi lüzûmu kuvvetle tavsiye edilmekte, yine bu konuşmada, halkın içtimâî yardım hisleri okşanmak sûretiyle, koyu bir İslâmcılık ve İslâm birliği fikri telkin olunmaktadır: ‘Kandil gecelerinde çocukların sevinçleri, Ramazan günlerinde iftar sofrasına yapılan ihtimam ve sahur yemeğinden sonra şafak ağarırken ve bütün tabiatın ıssızlığı içinde ezan seslerinin yükseldiğini dinlemek ve bayram sabahlarında yeni elbiseleriyle babasının yanında câmiye gitmek, fakir çocuklara acımak, onların saadetini istemek, bütün Müslümanların aynı imanla aynı mâbette bir Tanrıya ibâdetle birleşmelerini görmek...’ cümlelerinde ortaçağa has koyu bir dincilik rûhu görülmektedir."
Sayfa 84Kitabı okudu
Başbakanlık Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü İç Yayın Dâiresi Müdürlüğü tarafından hazırlanan Doğru Yol adlı kitap hakkındaki rapor, bu konuya bir miktar açıklık getirmektedir. 1944 yılında kaleme alınmış olan rapora göre, “Hâfız Nâci Gürses tarafından yazılıp, İstanbul’da Ak-Ün Matbaası’nda basılan bu broşür, adından da anlaşılacağı üzere, cennete giden yolu imâ etmekte” idi. Yazar, “Yirminci medeniyet asrında Türk çocuklarının zihnini, cennet hülyâları, cehennem korkulan ile bulandırmakta, manzumelerinde millî, ahlâkî hislerin örgüsü içinde, koyu Islâmcı propagandalar yapmakta” idi.
Sayfa 78Kitabı okudu
Gerçekten de bu sırada dinde reform için bir komisyon kurulmuş ve komisyon bâzı önerilerde bulunmuştu. Buna göre, câmilerde bundan sonra tıpkı kiliselerde olduğu gibi sıralar bulunacak ve câmilerde oturularak ibâdet edilecekti. Ayrıca, câmilere, tıpkı kiliselerde olduğu gibi, müzik âletleri de yerleştirilecek ve müzik de çalınabilecekti.[18]
Sayfa 36 - 18: Bkz. Bernard Lewis. Modern Türkiye’nin Doğuşu, (Çeviren. Bohaç Bâbür Turna); Arkada; Yayınları, Ankara, 2008, s. 557-561Kitabı okudu
Tuhaf Bir Rapor, 1944
"Kandil gecelerinde çocukların sevinçleri, Ramazan günlerinde iftar sofrasına yapılan ihtimam ve sahur yemeğinden sonra şafak ağarırken ve bütün tabiatın ıssızlığı içinde ezan seslerinin yükseldiğini dinlemek ve bayram sabahlarında yeni elbiseleriyle babasının yanında camiye gitmek, fakir çocuklara acımak, onların saadetini istemek, bütün Müslümanların aynı imanla aynı mabette bir Tanrıya ibadetle birleşmelerini görmek...' cümlelerinde Orta Çağ'a has koyu bir dincilik ruhu görülmektedir.
Laik nasıl olunmaz?
Laik bir devlette misyonerlik faaliyetlerinin de denetim altında bulundurulması gereği ilginç bir paradokstur. Tıpkı İslami/dini propoganda nasıl denetleniyor ve engellenmeye çalışılıyorsa, aynı çabaların misyonerlik faaliyetleri için de geçerli olduğu anlaşılmaktadır.
Sayfa 87Kitabı okudu