Türkçe Dilbilgisi Öğretme Kitabı
Feyza HepçilingirlerTürkçe Dilbilgisi Öğretme Kitabı Gönderileri
Türkçe Dilbilgisi Öğretme Kitabı kitaplarını, Türkçe Dilbilgisi Öğretme Kitabı sözleri ve alıntılarını, Türkçe Dilbilgisi Öğretme Kitabı yazarlarını, Türkçe Dilbilgisi Öğretme Kitabı yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sözgelimi, tümce bütün dillerde yargı bildirmek amacıyla kurulur. Yargının oluşması için de iki temel öğe gereklidir. Yapılan bir hareketve bu hareketi yapan bir varlık; dilbilgisel adlarıyls söylersek, yüklem ve özne. Pek çok yabancı dilde, bu ikisi ile daha tümcenin başında yargı oluşturulur, daha sonra eklenen öğelerle de tamamlanır. Türkçedeise tümcenin temel öğesi (adından da anlaşılacağı gibi), yargının bütün yükünü tek başına taşıyan, yüklenen yüklemdir. Yüklem, Türkçenin eylem çekimine getirdiği kişi elinden dolayı çoğu kez yargıyı tek başına bildirmeye yeter. İngilizcede “went” hiçbir zaman yargı bildiremezken, Türkçede “Gittim” sözcüğü, gitmek eklemini ve bu eylemi yapanı bildirdiği için yargıdır ve büyük harfle başlayıp sonuna nokta konabilecek bir tümcedir.
Sayfa 64Kitabı okuyacak
“Eylemin sahibi olmaz, yapanı olur.”
Sesteşlik Üzerine
“Sesteşlik yalnız Türkçede değil, bütün dillerde vardır. Hiçbir dil için yoksulluk işareti sayılmadığı gibi Türkçe için de sayılmamalıdır.”
“Bu bir dilbilim kitabı olmadığı gibi aslında bir ders kitabı da değil.”
“Türkçe çok zor bir dilmiş.”
Hem "bilmemezlik" değil, "bilmezlik" olmalı o sözcük. "Bilmemezlik" derken "-me" de, "-mez" de olumsuzluk eki. Aynı sözcükte iki olumsuzluk eki, zorunlu olmadıkça kullanılmamalı.
Sayfa 223
Bugün ne öğrendin?
Beke gitmek nedir? Av hayvanını avlamak için, geleceği yerde, yuvasının yakınlarında, su kenarı vb. yerde pusuya yatmak, oyalanmak, beklemek.
Sayfa 221
Sıfat tamlaması, ters çevrildiğinde tümce olur.
Sayfa 144
Türkçe terimleri kullanalım.
Bugün bile okulların çoğunda Arapça terimler yeğlenir; oysa Türkçe dilbilgisi anlatırken Arapça terimler kullanmak, yalnız anlaşılmayı güçleştirmez; aynı zamanda acıklı bir durum yaratır; çünkü bir dilin, kendisini anlatacak terimi bile yoksa o dilin incelenmesinin, öğretilmesinin gereği niye olsun?
Sayfa 107
Adın, eksik kalan yanlarının tamamlanması işlemine "tamlama", eylemin eksik yanlarının giderilmesine "tümleç" demekte öncelikle birleşmeliyiz.
Sayfa 107
Özne insansa ve çoğulsa yüklem çoğul olur.
"Mankenlerimiz yurtdışındaki defilelerde de ülkelerini başarıyla temsil etti." dediğimizde niyetimiz bu olmasa da "mankenlerimiz"i küçümsemiş oluruz. Oysa, çok basit bir önlem, "etti" yerine "ettiler" demek yeter küçümseme anlamını kaldırmak için.
Sayfa 100
Ad tamlamasını yalnızca "kapı-nın kol-u" örneğinden ibaret sanmak Türkçeyi hiç anlamamaktır.
Sayfa 99
Yapmayın, belirtisiz ad tamlaması araya sıfat almaz!
Dilbilgisi açısından "çorba kazanı" neyse "adalet bakanı" da odur. "Kazan"ın "eski" olduğunu belirtmek için, nasıl "çorba eski kazanı" demiyorsak "adalet eski bakanı" da dememeliyiz.
Sayfa 98
Nurullah Ataç, "Yüklemi en sona koymak, can evinden vurmaktır Türkçeyi"
Sayfa 75