Yaşayıp Görmek
Oktay AkbalÖne Çıkan Yaşayıp Görmek Gönderileri
Öne Çıkan Yaşayıp Görmek kitaplarını, öne çıkan Yaşayıp Görmek sözleri ve alıntılarını, öne çıkan Yaşayıp Görmek yazarlarını, öne çıkan Yaşayıp Görmek yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Necip Fazıl
"Verdim cüceye onun olsun şairlik
Şimdi gözüm büyük sanatkarlıkta"
Böyle dedi, sonra şiiri bıraktı. Belki de şiir onu bırakmıştı. Ama neydi bu «Büyük Sanatkârlık?» sonraki yıllarda kendisine «Şairliğiniz olmasa sizinle konuşmak bile gereksizdir” dediğimde; oradakilere döner Oktay beni en küçük yanımla sever, derdi. Gizliden gizliye bir sevinç duygusuyla... Şairlik cücelere bırakılmayacak önemli bir uğraştı, bunu küçümseyen kimse bir daha şiirle ilişki kuramazdı elbet. Kuramadı da..
Son güzel şiiri «Senfoni» oldu, sonra adını Çile'ye çevirdiği o uzun yapıt... «Eski esvablarım tutun elimden - Aynalar söyleyin bana ben kimim?» diye kendine, çevresine seslendiği şiir... Ardından politika bataklığına daldı, bir daha da ordan çıkamadı. Şiirde, öyküde, oyun alanında belirli bir düzeye ulaşmıştı. Ama yetmedi ona bunlar, politikada bir çığır açmak, «önder olmak istedi. Ona 'Mürşit' dediler, daha sonra da "Süper Mürşit' diye adlandırdılar. Dönüm noktası 1940'ların ilk yılları oldu. Kırk yıl geçti ardından... Boşa geçen upuzun bir zaman! Şiirde de, düzyazıda da eski düzeyini bulamadı, bir daha gerçek anlamda 'şiir yazamadı. Bambaşka çevrelerin insanı oldu. Eskiden beğenmediği, horladığı, aşağıladığı görüşlerin kişileriyle içli dışlı oldu. Onların yanında, kimi zaman başında yer aldı. Son soluğunu da, tutucu, Atatürk düşmanı, uygarlığa, çağdaşlığa ters düşenlerin saflarında verdi.
Sayfa 55
Görece bir durum ama sen çok haklısın.
Haklılık haksızlık görece şeylerdir. Kim, kime göre haklıdır. Kim kime göre haksızdır? Yerine, zamanına, hatta esen rüzgara göre değişir bu "hak" kavramı.
Sayfa 43
Şair Necip Fazıl, 1945'ten önce öldü.
Yaşça büyüktü, ama yazın sevgisiyle bizleri eşit görürdü kendisiyle... Ama çok sürmedi bu. Dergi, yavaş yavaş değişti.
Bambaşka bir görünüş, bir içerik kazandı. Atatürk devrimlerini yıkıp yok etmek isteyenlerle işbirliğine kalkıştı. Hatta onların öncüsü oldu. Bizleri de etkilemeye çalıştı, ama başaramadı. 1945 güz aylarında karşımızdaki Büyük Doğu' dergisi sahibi Necip Fazıl'ın, 'şair "Necip Fazıl'dan çok daha başka bir insan olduğunu anladık, kendisiyle ilgiyi kestik. 1945'ten sonra hızla, ilkelliğe, geriliğe doğru koşarcasına ilerledi, her adımda sanattan, şiirden, kendisini seven sanatcı dostlarından koparak. Gidiş o gidiş! Kırk yıl sonra ulaştığı yer, 'genç şair Necip Fazıl'a yakışan bir yer değildi. Şair Necip Fazıl, 1945'ten önce ölmüştü. Şiiri cücelere bıraktığını söyler söylemez kendi ölümünü çağırmıştı. 78 yaşında ölen Necip Fazıl dizeleri ezberimde duran sair Necip Fazıl'a değildir. Gerçek kişiliğini, sanatını yadsımış, çıkmazlara, bataklara saplanmış, kendine kendi eliyle kıymış biri... Geriye o güzel gençlik şiirle ri kaliyor. O kadar uğraştıysa da o şiirleri büsbütün bozamadı, yok edemedi. Insanoğlu gelip geçer, onun hesabı ayrı yapılır; yazın tarihi için, bir ulusun belleği için, önemli olan yapıtlardır.
İnsan elinde olmayanı arar, mutluluğu elinde olmayanda bulur. Oysa mutluluğun ne olduğunu bugüne dek kimse anlayamamış.
Sayfa 28
Aristo şöyle özetlemiş: «Zorbalık kuralları şunlardır: En önemli kişileri elden geldiğince alçaltmak. İşten en iyi anlayanları devletten uzaklaştırmak. Halkın dernek kurmasını, şenlik yapmasını, okuyup öğrenmesini önlemek, ruhu yükselten ve insana güvenlik veren her şeyi engellemek, okula gitmelerini, toplanıp eğlenmelerini yasak etmek, insanlar arasındaki ilişkiler onlara güven verdiği için, yurttaşların birbiriyle düşüp kalkmasını önlemek için her çareye başvurmak gece gündüz sokaklarda devriyeler gezdirip kapıları dinletmek, herkesin mahrem hayatını açığa vurmak. İnsanlar böylece yavaş yavaş köleliğe alışırlar. Her yerde casuslar bulundurulur yapılan ve söylenen her şeyi öğrenmek için. Hieron'un Sirakuza'da yaptığı gibi toplantılar yapılan her yere curnalcı ve iftiracılar salınılır. Aristo zorbalığın ayakta kalmak için başvurduğu önlemleri sıralarken şunları da ekliyor: Yurttaşları yoksul bırakmak, savaş açmak...
Değişmiyor, hedefinden şaşmıyor, yeni yöntemler aramıyor, hep aynı çizgide, hep aynı kesin kurallara çalışıyor, zorbalık!. Halkı sindirmek, önemli kişileri elden geldiğince aşağılatmak, halkı parçalamak, sindirmek, köleleştirmek... Eskiden bir «zorba» bunu tek başına yapardı, tabii yardakçıları ile... Şimdi aşırı sağcı partiler, dernekler, politikacılar toplumu tek bir zorbanın buyruğuna sokmak için aynı yolu yöntemi izliyorlar. Her şeyden önce yasaları ayaklar altına almaktır başlıca tutumları.
Sayfa 58
''1940'da bir <yaşama sevinci> modası çıkmıştı.Şairler, öykücüler İkinci Dünya Savaşının yarattığı bir bezginlik, bir umutsuzluk içinde yaşamaya bağlanmak istiyorlardı. Savaş kapımızdaydı, her an, yaşı yirmilerde olanlar cephelere sürülebilirdi. Yazında <yaşama sevinci> temalarının işlenmesi boşuna değildi... Bu güzel dünya ortasında ölüler gibi susulamazdı elbet. Rüştü Onur da bu akımın en güzel örneklerini verenlerden biriydi.''
Sayfa 9Kitabı okudu
Çok tehlikeli bir durum : Anladığını sanmak.. Hep 'anlıyorum, anlıyorum' denir birinin anlattıklarını dinlerken... Bilimsel konu da olsa, güncel bir sorun da olsa, kişisel bir dertleşme de olsa kimse 'an lamıyorum' demez! Hep anlıyorum, anlıyorum yanıtı verilir, alınır.
Anlamak!.. Bunun için önce karşımızdakine değer vermek gerekir. Anlattıklarını dikkatle dinlemeye, işin özüne girmeye çalışmak daha sonra da... kolay değildir bu da.. Özveri ister.
Sayfa 38
1984 kurgu-romanını yeniden okudum. Haldun Derin'in Milli Eğitim Bakanlığı Klasikler Dizisinde 1960 yılında yayınlanmış, bir daha da basılmamış. Böylesine ilginç ve anlamlı bir yapıt niye yaygın bir okur bulamamış, şaştım. Sanırım, önümüzdeki günlerde yeniden basılır. Öyle ya 1984'e şunun şurasında ne kaldı!