Meçhul Bir Hattatın Peşinde
Tersane İcâre Kâtibi Hattat Yakub Efendi
Eyüp Sultan Camii gibi son derece mühim bir şaheserin, yeniden inşa edildikten sonra yazılarını yazmak şerefine nail olan bu hattat kimdir? Gelin, bu, kim olduğu meçhul büyük hattatın hayat hikâyesinin peşine hep birlikte düşelim...
Dr.Selman SoydemirKitabı okudu
...İbnülemin Mahmud Kemal İnal'ın dediği gibi; "Biz eslâfı (ecdadı) ihmal etmekte pek ileri gidenlerdeniz. Eslâfını öğrenmekte ihmal gösteren bir cemiyet, tarihini unutuyor demektir. Tarihi yapan, vakalardır. Vakaları yapan da eşhastır (şahıslardır). Eşhâs olmasa ne vaka olur ne de tarih..."
Caminin CelÎ Sülüs Ve Ta'lik Yazılarının Hattatları Bilinmiyordu
Hat tarihimiz açısından çok mühim bir keşif olarak addedilebilecek olan ve yukarıda sadeleştirerek neşrettiğimiz vesika sayesinde; Eyüp Sultan Camii'nin celî yazılarını, ismini dahi duymadığımız Hattat Yakub Efendi'nin, ta'lik yazılarını ise devrin genç hattatı Yesârîzâde Mustafa İzzet Efendi'nin yazdığını ilk defa ortaya koymuş olduk. 17 Ayrıca caminin celî sülüs hattatı Yakub Efendi'nin yazılarını, celî ressamı Şevki Efendi'nin; caminin ta'lik hattatı Yesârîzâde Mustafa İzzet Efendi'nin yazılarını da ta'lik ressamı Nakkaş Hüseyin'in taşa hâkk ve tezyin ettiklerini öğrenmiş olduk...
İslâm Dünyasının Önemli Bir Ziyaretgâhı
...Böylece, Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.)
onun hakkında buyurduğu: "Allah'ım!
Sabaha kadar uykusuz kalıp beni korumaya
çalışan Ebû Eyyub'u sen de dünya ve
ahirette muhafaza eyle." hadis-i şerîfinin
müjdesi de gerçekleşmiş ve Eyüp Sultan
Türbesi, fetihten bugüne, Mescid-i
Haram, Mescid-i Nebevî ve Mescid-i
Aksa'dan sonra Müslümanların en önemli ziyaretgahlarından birisi olmuştur.
Caminin İş Taşları Karamürsel'den Getirildi
20 Haziran 1798'de Karamürsel Kâdısı ve diğer idarecilere gönderilen emirde, Eyüp Sultan Camii'nin temelinde meydana gelen hasarlardan dolayı yeni baştan inşa ve ihyası gerektiğinden, temellerine yerleştirilecek taşların İstanbul'da mevcudu olmadığından, Karamürsel'deki od taşı ocaklarından, uzunlamasına 2 arşın x enlemesine 1 arşın x kalınlığı 0,5 arşın (yaklaşık 150x75x37 cm) ölçülerinde çifte taban gönderilmesi istenir. 10
Sultan Üçüncü Selim Han'a Arz Edilen Tezkire
20 Haziran 1798 tarihli vesikada Eyüp Sultan Camii'nin yeniden yapılması için Karamürsel'den temel taşı getirtilmesi hakkında bir vesika (BOA, C.EV, 149-7402)
Yedikıta Dergisi - Sayı 181
Eyüp Sultan Camii'nin İkinci Bânîsi: Sultan Üçüncü Selim Han
İstanbul'da can ve mal kaybına sebep olan, -Fatih Camii gibi şehrin âbidevî yapılarına,
surlarına, konaklarına, suyollarına büyük
hasar veren; 22 Mayıs 1766 tarihli büyük
İstanbul depreminde, Eyüp Sultan Camii
de önemli ölçüde hasar görür. Depremden
sonra 1190/1776'da Sadrazam Derviş MehmedPaşa'nın teşebbüsleriyle birtakım tamiratlar geçiren caminin bünyesindeki tahribat, tam olarak giderilemediğinden 1798'de yeni baştan inşasına karar verilir ve hemen çalışmalara başlanır.
Hafız Hüseyin Ayvansarayî'ye göre cümle kapısı üzerinde yer alan dört mısralık kitabe, caminin 863'te (1458-59) inşa edildiğini gösterir³:
Çün sekiz yüz altmış üç sâlinde bu
Câmii Sultan Mehemmed yaptı nev
Kâne hâzâ misle cennâti'n-naîm
Mecmaun lillâhi min-kavmi'ttekav.
863 (1458-59).
Eyüp Sultan Camii'nin İlk Bânîsi:Fatih Sultan Mehmed Han
Kostantiniyye'nin fethinin hemen akabinde ni'me'l-emir Fatih Sultan Mehmed Han, bu şehirde medfun Ashab-ı Kiram hazarâtının nurlu kabirlerinin tespitini arzu eder. Bunun için öncelikle Müslümanların ilk İstanbul kuşatmasında şehit olduğu bütün kaynaklarda sabit olan Sahabe-i Kiram'dan Mihmandâr-1 Resûl, Alemdar-1 Cenâb-ı Resûl-i Bârî namıyla meşhur Halid bin Zeyd Ebû Eyyûb el-Ensârî Hazretleri'nin kabrinin bulunması için ni'me'l- ceyşin en büyüklerinden, âlim, fâzıl ve hekim olan hocası Şeyh Akşemseddin Hazretleri'ne müracaat eder. Bunun üzerine Akşemseddin Hazretleri, keşif ve kerametiyle Ebû Eyyûb el- Ensârî'nin (r.a.) kabrinin yerini bulur.
Osmanlı Arşivi Uçsuz Bucaksız Denize Benzer
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'ne başladığımızda kıymetli bir hocamız, "Osmanlı Arşivi engin, ucu bucağı olmayan bir denize benzer. Biz bu engin denize dalıyor, bulabildiğimiz ne varsa çıkarıyor ve eserlerimizi o şekilde veriyoruz." demişti. Bu ifadeler, üzerinden 23 yıl geçmesine rağmen, hâlen tesirini ve sıcaklığını muhafaza etmeye devam ediyor.
"Ketebe Yoksa Hüküm Vermek Doğru Olmaz!"
...Ancak gelinen son noktada, şu ortak kanaat ve netice hâsıl olmuştur: "Eğer hattat, yazdığı yazının sonuna ketebe, yani imza koymadıysa; onun kim olduğu hakkında hüküm vermek doğru olmaz!"
Eyüp Sultan Camii’nde Yeni Keşif Meçhul Hattatlar Bulundu!
Bundan tam 223 yıl evvel ikinci defa inşası tamamlanan; İslâm âlemi için maddî ve manevî ehemmiyeti olan Eyüp Sultan Camii’nin iç ve dış duvarlarındaki celî sülüs ve ta‘lik kitabelerini yazan hattatların kimler olduğu, ilim dünyası tarafından bilinmiyordu...Devamını linkten okuyabilirsiniz 👇
yedikita.com.tr/eyup-sultan-cam...
Yedikıta Dergisi - Sayı 181
Eyüp Sultan
Yedikita 15. yılında yeni bir keşifle daha karşınızda! Eyüp Sultan Camii'nin bilinmeyen hattatları araştırmalarımız sonucu bulundu. Keşfedin!
Yedikıta Dergisi - Sayı 157