Siyasal Faydacılık: Tarihsel Gelişimi ve Çözümlenmesi
Aristippos ve Epikuros’un hazcı yaklaşımına daha bilimsel bir boyut getiren
İngiliz faydacılığının kurucusu Jeremy Bentham, hazzı sayısal olarak hesaplanabilen ‘Util’ isimli birimler bazında ele alıp herhangi bir konuda yapılacak eylemin seçileceği zaman bu util birimlerinin toplanıp seçimlerin kıyaslanarak en fazla haz ve fayda barındıran tercihin yapılmasını önermiştir. Takipçilerinden diğer bir İngiliz kitle faydacısı olan John Stuart Mill bu aritmetiği aşırı yalın bularak konuya daha aydınca, vicdani ve sosyolojik boyutlar katmıştır. Bu filozoflar önderliğinde İngiliz faydacılığı başta oy hakkının genişletilmesi olmak üzere siyasal çatıda önemli yapısal gelişmeler sağlamıştır. (Dr.Muhammet Barkım Canlıoğlu, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Sayfa 7)
Önsöz
Siyasal faydacılık (Politik Pragmatizm) öncelikle ABD'nin süper güce dönüşmeye başladığı bir evrede sahiplendiği ve önerdiği bir yöntemdir. Daha sonra Batı'nın ilerleme dinamiği olarak temellendirilen bir felsefe olarak günümüz siyasetinde yerel ve küresel açıdan öncelikli yöntem şeklinde varlığını sürdüren, kendi içeriksel esnekliği sayesinde gelişen dünya ile sürekli yenilendiği için yeni sanılan, ancak kökleri eskiye dayanan siyasal bir akımdır. Bu siyasal akım site devletlerinde politikanın irdelendiği Eski Yunan'da atomcu-sofist-hazcı akımlarla birlikte, Viktorya Dönemi Britanya'sında kitle faydacılığı (Utilitaryenizm) ile ve 1830-1885 arası ve günümüzde baskın şekilde süren sonuç faydacılığı (pragmatizm) üzerinde yükselmiştir. (Dr.Muhammet Barkım Canlıoğlu "Siyasal Faydacılık ve Tarihsel Gelişimi" Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2015, Kırıkkale, sayfa 1, Önsözün giriş paragrafı)
Jeremy Bentham
" Ona göre ilahi iradeyi tanıma işi tamamen özneldir ve bu yüzden kaçınılmaz olarak kusurludur. Buna karşılık, faydacılık ilkesini benimseyerek bizler için neyin iyi olduğu konusunda net bir fikre sahip oluruz ve böylece eylemdeki ilahi iradeyi görürüz. Zira Tanrı, çok sayıdaki insanın mutluluğunu artırmayacak bir şeyi neden istesin?"
Sayfa 63 - PegasusKitabı okuyor
