İntikam saati çalmış olmalıydı onlar için.
Gece geç bir saatte, iki bin kişilik uzun bir sıra halinde toplanarak, süvarilerin sıkı denetimi altında doğuya doğru yürüyüşe geçirildik. Sıradan dışarıya çıkmak kesinlikle yasak edilmişti ve idrarımızı yürürken pantolonumuza boşaltıyorduk. Karın içinde yuvarlananları kırbaçla ayağa kalkmaya zorluyorlardı. Eğer kalkamayan olursa, bir süvari kılıcıyla şişleniyordu. Üç günlük bir yürüyüş, bizi koca bir hangarın içine yığıldığımız, Kimry köyüne getirdi. Klin’den ayrılmamızdan bu yana hiç yemek yememiş olmamıza rağmen, burada bize verdikleri yiyecek o kadar kötü kokuyordu ki, hiçbirimiz yiyemedik.
Sayfa 156
Gözleri cam parçaları gibi donuktu ve bakışları sözlerimi paramparça ediyordu.
Wehrmacht Disiplin Kampı!
Ölü sayısı bakımından verimliliğine rağmen,sadizmde uygulanan hayal gücü sınırlıydı,zaten kurbanların duyuları da hızla köreliyordu.
Gardiyanlarımızı,hiçbir şekilde suçlamak istemiyorum.Onlar da, kendilerinin yaratmadıkları bir durumun kurbanlarıydılar,ve bir açıdan,kurbanlarından daha çok zarara uğradılar:Çünkü,vicdanları çürük içinde kaldı.
Her geçen saniyenin son olabileceği bir ortamda,size yemin ederim ki,düşünmek için,insanın çok vakti oluyor.
Kendimizi sürekli olarak kovalanan hayvanlar gibi hissediyorduk.
Gülmek ne güzel şey.İçinden geldiği gibi gülmek...
Karanlıkta,dağlar devleşerek beklerler kendilerinin gerçek yüzünü ortaya çıkarak olan gündüzü.
Göreceğimizi gördük.Daha fazlasını istemiyorum ben.Şanlı zaferleri gereksinmiyorum hiç.Bütün istediğim barış benim!
Savaş zamanında,bir arkadaş çok değerli,çok özel bir şeydir.Büyük kargaşalık içinde,herkesin kendi yalnızlığına gömüldüğü bir sırada elde edilmiştir o ve her an yitirilebileceği bilindiğinden,değeri tam olarak ölçülür...
Eğitimin insana verdiği ince cilâ tabakası,doğuştan gelen duygular karşısında fazla dayanamıyordu.
Savaş,pisliğiyle,açlığıyla ve kahramanca sefilliğiyle uzayıp gider,ve sonunda,insanüstü bir göz kamaştırıcılık ve vahşet çıkar ortaya.
İnsan kendisini o kadar yalnız görür ki,ölüme doğru bir hasret,tutkuya dönüşen bir istek duymaya başlar.Uyuyup herşeye bir son vermek,uykuyu kabullenip bir daha hiç uyanmamak düşüncesi son derece tehlikeli bir çekicilik kazanır.