Makalat
Hacı Bektaş-ı Veli’ye isnat edilen eserlerin en tanınmışıdır. Makalat’ta, tarikatın dört kapısı olan şeriat, tarikat, marifet ve hakikat makamlarından yani kırk
makamdan bahsedilmektedir. Makalat, Hacı Bektaş-ı Veli’ye aidiyeti tartışma
konusu olan bir tasavvuf risalesidir.
Makalat’ın ilk manzum tercümesi, Hatipoğlu Muhammed tarafından H.
812/M. 1409’da yapılmıştır. Bu manzum çeviri üzerine çalışma yapan Esat
Coşan, mensur tercümelerin çeşitli nüshalarını edisyon-kritik yöntemiyle ha-
zırlamıştır. Coşan, Makalat’ın kesin olarak Hacı Bektaş-ı Veli’ye ait olduğunu
kabul etmektedir. Ahmet Yaşar Ocak ise, Coşan’ın görüşlerine katılmayarak, henüz tarihen belgelendirilmediği için Makalat’ın Hacı Bektaş’a aidiyetinin şüpheli olduğunu
ileri sürmektedir. Bu konuda araştırmacılar gibi, genel olarak kaynak gösterdikleri velayetna-
melerde de birbirinden farklı bilgiler vardır. Bedri Noyan, yayına hazırlamış
olduğu Firdevsî’ye ait manzum velayetnameden hareketle, Makalat’ın Hacı Bektaş-ı Veli’ye ait olduğunu, Said Emre (Molla Sadeddin) tarafından Türk-
çeye çevrildiğini ifade etmiştir. Ancak Noyan’ın hazırladığı metinde, Said’in
güzel ve süslü nefesler söyleyip divan haline geldiği bilgisi yer alırken, Makalat ile ilgili bir bilgiden söz edilmemiştir. Cemil Cihan Macit’in tez olarak
hazırladığı Firdevsî’ye ait manzum velayetname metninde ise Said’in Hazret-i
Hünkâr’ın Makalat’ının tamamını Türkçeye tercüme ettiği bilgisi vardır.