"yarayı ancak açan iyileştirebilir; ama o da iyileştirmeyecektir."
nurdan gürbilek, mağdurun dili
Zaten "gerçek sevgi" arayışının bir geriye dönüş çabası olduğunu, bu yüzden imkânsızlığa yazgılı olduğunu açıkça hissettirmiştir Atılgan. "Dünyada gereğinden çok kadın vardı, " der C. "ama yalnız bir teki yoktu." Romanın sonlarına doğru, denizde yüzerken aklından intihar fikriyle birlikte "eski kokuları yeniden duyma" nın imkânsız olduğu düşüncesi geçer. Birkaç cümle sonra, aynı imkânsızlık: "İnsan bir şey yapmağa hep geç kalırdı."
Sayfa 131
Aylak Adam ve Anayurt Oteli-Zebercet
"Dışlanmışlıktan olduğu kadar gücenmişlikten, gurur yarasından olduğu kadar kibirden de yapılma yeraltı kişiliğini sanki aylak adamıyla Zebercet arasında bölüştürmüş gibidir Atılgan. Aylak adamı gerçek sevgi peşinde koşan bir özgür ruh, Zebercet'i cani olarak görmeden önce sormak lazım: 'Tek bir kadına, erişilmez bir kadına' olan büyük tutkusu, kendini ısrarla başkalarından ayırma telaşı, bir türlü iyileştiremediği gurur yarası, nihayet kıpkızıl öfkesiyle Zebercet'i de içinde taşımaz mı Atılgan'ın aylağı? Edebiyatın bütün anlaşılmamış kahramanlarının içinde, sürüden dışlanmış, hak ettiği yeri bulamamış, bakış darbeleriyle yaralı bu gücenmiş figürün içinde kırılgan, ama bir o kadar da öfkeli bir Zebercet yok mu sahiden?"
Sayfa 172
Cemil Meriç
Felsefenin imanın zıddı olan şeyden, şüpheden doğduğunu savunacak kadar aydınlanmacı; Avrupa’yı kurtaran dinsizliğin bizi öldüreceğini, zaten kalabalığa tek kitabın yeteceğini savunacak kadar imanda ısrarlı.
Sayfa 93 - Metis YayınlarıKitabı okudu
Çifte bağlanış: aynı anda iki şeye birden bağlanmak; birbiriyle anlaşamayan, birbirini değersizleştirmeye yazgılı iki şeye birden bağlanmak; bir şeye bağlanıldığı anda, önce ya da sonra değil, tam o sırada karşıt duygunun da harekete geçiyor olması.
Sayfa 94
Değerlendirmek, kaçmaktır; değerlendirmek, yalnız bırakmaktır; yaşantısının ağırlığına dayanamayan birini, yaşarken öldürmektir.
Sayfa 57 - Metis YayınlarıKitabı okudu
Herkes birikmiş bizi seyrediyor!
Dağılın !
Kukla oynatmiyoruz burda..
Acı çekiyoruz !
Aşağılanmışlık böyle bir şeydir Dostoyevski'de. Başkasının aynasından yansıyan yetersizlik duygusu, ötekinin bakışının açtığı gurur yarası. Üstelik Dostoyevski'nin romanlarında bu yara daima (fiziksel) açlık duygusunu bastırır.
Her güçlü yapıtın sormadan edemeyeceği soru var; Acı anlatılabilir mi?