Muhammed bin Hanefiyye
İnsanlardan el etek çeken bu cemaatin içinden İslâm tarihinde ilk düşünce medresesi sayılan bir akım çıktı. Ali b. Ebî Talib'in üçüncü oğlu Muhammed b. Hanefiyye'nin oluşturduğu fikir medresesi idi bu. İlim, fazilet ve nitelik açısından Hz. Ali'nin önde gelen evlatlarındandı. Önemine rağmen, kendi döneminde, Müslümanların
Sayfa 334 - İnsan Yayınları
Mu'tezile'nin Doğuşu
Ortaya çıkan Haricîler ise hükmün Allah'a ait olduğunu, kullara ait olamayacağını ilan ediyorlardı. Hak zayi olmuştu. Ali katledilmiş, babasının şehadetinden sonra Hasan Müslümanların halifeliğini üstlenmişti. Fakat çirkin emelleri olan Muaviye her şeyi gözetlemekteydi. Sonuçta Hasan, Muaviye'ye biat etti. Hasan b. Ali aleyhisselam taraftarlarından bir grup Muaviye b. Kureyş'in Müslümanların boyunları üzerinde hüküm süreceğini gördüler. Dolayısıyla ellerini yönetimden çekerek kendilerini ilim ve ibadete verdiler. Bunlar Kur'an okuyorlar ve onun anlamı üzerinde düşünüyorlardı. İslâm ülkesi üzerine çöken büyük siyasî söylevlere tanık oluyor ama bununla ciddi biçimde ilgilenmiyor ve değer vermiyorlardı. İşte daha sonraları ünlü akılcı (rasyonalist) fırkaya ismini verecek olan "Mutezile" ismi buradan doğdu.*
Sayfa 333 - İnsan Yayınları
Gnostik Ebu Süfyan?
Daha sonraları zındıklığı da kabullenen ve iki ilaha inanmayı ortaya atan sert ve kaba bir gnostik zuhur etti. Bu gnostik Ebu Süfyan bin Harp'tı. İster cahiliyeti döneminde olsun isterse Mekke fethini müteakip İslâm'ı kerhen kabullendikten sonra olsun Ebu Süfyan'ın İslâm'a olan büyük düşmanlığının ve kininin altında yatan sebepler üzerinde araştırmacılar pek fazla durmamışlardır. Bunun asıl sebebi, onun cahiliye döneminde zındık olmasıydı.* Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem)'la birlikte onu Huneyn'de görüyoruz; "kumar okları beraberindedir onlara yemin etmektedir." Ebu Süfyan münafıkların sığınağıydı. Yermuk savaşında bazı yönleri ortaya çıkınca Müslümanlardan eman diledi. Onun Araplığına bile itimad edilmiyordu. Halife Osman (r.a.)'ın yanına girdiğinde zındıklık akidesini açığa vurdu ve şöyle dedi: “Hilafet artık sana geçti, onu top gibi evirip çevir. Benî Ümeyye'yi onun temel direkleri kıl. Cennet, cehennem nedir bilmiyorum ama bu senin geldiğin yer bir hakimiyet ve sultadır."** Osman (r.a.) buna çok kızdı ve onu yanından kovdu. Ne var ki Osman (r.a.) çok geçmeden bu zındıklaşmış ailenin tuzağına düştü. Emevi ailesi idareyi ele geçirince İslâm'a karşı her fırsatta zehirini kustu. Emevilerin fevkalâde fütuhatlarda bulunduğu doğrudur fakat Emevi halifelerinin nazarında bu fetihler İslâm'ın yayılması için değildi. Onların bu fetihlerden amaçları, ülkelerinin sınırlarını genişletmek, Şam'daki saraylarına savaş ganimetlerini ve nimetlerini getirip yığmaktı.
Sayfa 281 - İnsan Yayınları
Okur Takip Önerileri
Kiyomres Mitolojisi
Fars mitolojisinde varlığın iki asla dayandığını ilk kez söyleyen kişi Kiyomres'tir. Mitolojiye göre bu kişi aynı zamanda ilk halife Adem'dir. Bir görüşe göre de varlığın aslının Yezdan ve Ehrimen olduğunu söyleyen kimsedir. Yezdan ezelidir, kadimdir; Ehrimen ise muhdestir, mahluktur. Fakat bu muhdes nasıl meydana gelmiştir? Mutlak
Sayfa 268 - İnsan Yayınları