Mustafa Kemal'in Teşkilat-ı Mahsusa'ya bakış açısı
“Teşkilât-ı Mahsusa”nın amacı Osmanlı’nın “milli çıkarları”nı (bilhassa Rum ve Ermeni azınlıklar aleyhine) içerde ve aynı zamanda devlet sınırlarının dışında, örneğin 1912’den beri “Vardar-Sırbistan” adı altında bir “yurtdışı” haline gelmiş olan Makedonya’da, Kafkaslar’da, Mısır’da, Afrika, İran ve “Rusya Orta Asyası”nda yani Türkistan’da savunmaktı.
İttihatçıların “vurucu gücü” (Erik Jan Zürcher) olarak da adlandırılan gizli servis Enver’in mutemedi olan subay Süleyman Askerî’yi yetkilendirmiş, kısa aralıklarla Sofya’ya gönderiyordu. Askerî, 14 Nisan 1915’te Basra’da İngilizlerin hızlı ilerleyişi karşısında düştüğü çaresizlik duygularıyla intihar
edince, Mustafa Kemal’in deyişiyle İstanbul’da Makedonya Komitesi’ne yazılıp kahramanlık taslayan herkes sırayla Sofya’nın yolunu tutmaya başlar. Mustafa Kemal Makedonya’da yeraltı faaliyetlerinde bulunmaktan yana değildir; Teşkilât-ı Mahsusa’nın çevirdiği işlerin Sırbistan ve Yunanistan’daki Müslümanların yani Türklerin durumunu düzeltmek
yerine daha da kötüleştirdiğini düşünür.
