Paçavra: pa(ayak)+çöbre/çöpre(bez) ayak bezi demektir. Dilimize farsçadan geçmiştir.
Sayfa 677Kitabı okudu
Kürdan: cure(temizlemek), dent (diş) cure-dent diş temizler demek.
Sayfa 523Kitabı okudu
Kurabiye: gulābiye; gul(gül), ab(su) kökünden gelmekte ve gülsuyu ile yapılan hamur tatlılarının ortak adıdır.
Sayfa 515Kitabı okudu
Parşömen: fransızca "parchemin" inceltilmiş koyun derisinden yapılan kağıt,latince "charta pergamena" M.Ö 2yy Bergama'da icat edildiğinden bu isimle anılmıştır.
Sayfa 686Kitabı okudu
Maydonoz: Arapça "makdanus/ma'danus" Yunanca "makedonísion yani "Makedon'ya otu". Sofralarımızın vazgeçilmez yeşilliği devşirme bir bitkiymiş.
Sayfa 568Kitabı okudu
Merserize: soda ile işlenerek parlaklık kazandırılmış yün.
Sayfa 581Kitabı okudu
Kasım Patı olarak bildiğimiz krizantem, eski yunancada altın çiçeği demekmiş.
Sayfa 509Kitabı okudu
Nasıl sözlükçü oldum
(Agos 30.01 ve 6.02.2009)
Askeri cezaevinde vakit nasıl geçer? 1986’da Ali Nesin’le beraber vakit öldürmek için Türkçedeki Arapça kelimelerin köklere göre dökümünü yapalım dedik. Kitap, kâtip, mektup, mektep. İlim, alim, malum, muallim. Şekil, eşkal, teşkil, teşekkül. Velet, evlat, valide, tevellüt. Birkaç hafta çok eğlendik, ufkumuz gelişti, zihnimiz açıldı. Çıktıktan sonra bunu kitap yapalım dedik, ama tabii kısmet olmadı, öyle kaldı. Zaten Ali’nin niyeti başka, benim sabah akşam kaçış planları yapmamdan feci ürküyor, aklımı başka yere çelmek için yapmayacağı marifet yok.
Sonra 1989’du galiba, bir sohbette Türkçedeki Rumca kelimeler konusu açıldı. Oturdum 200-300 kelimelik bir liste yaptım. Neler yok ki? Fesleğen, hülya, kutu, anahtar, avlu, biber, sınır vs. O liste elden ele dolaştı. Kaynak maynak belirtmeden gazetelere bile çıktı. E dedik, demek ki insanlar bu konulara meraklıymış.
Esas zihnimi ateşleyen olay 94’te Yanlış Cumhuriyet’i yazarken dil devrimi hakkında düşünmek oldu. Adamlar diyor ki Türkçe “halk dili” Öztürkçedir, dolayısıyla dilimizden yabancı kelimeleri atarsak yazı dili halk diline yaklaşır, Memo ile İbo daha güzel anlarlar. Bre kelek, Memo ile İbo da Arapçadır diye başladım. Sonra Türkçe’nin en gündelik katmanına girmiş olan yabancı kökenli kelimelerin listesini çıkarmaya giriştim. Yanlış Cumhuriyet’in işi bitince de bunu bir sözlük haline getirmeye karar verdim.
Sayfa 220 - Liberus Kitap / III. ŞİRİNCE / Nasıl sözlükçü oldumKitabı okudu
Çağ: Moğolca, vakit, mevsim.
Sayfa 161 - LiberusKitabı okudu
Kadın berberi olarak bildiğimiz kuaför aslında fransızca "coiffe" saç kesimi, "tor" yapan kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuş bir kelimedir. Saç kesen kişi demek.
Sayfa 511Kitabı okudu