Bir insanı ezip mahvetmek, ona en korkunç bir katilin bile duyunca titreyeceği kadar ağır bir ceza vermek isteyenlerin, insana yaptığı işin tamamen anlamsız, faydasız olduğu duygusunu vermesi yeterlidir.
Sayfa 26Kitabı okuyor
Bu gibi adamlar, bazen hayatta bir devrimle ya da herkesin katıldığı bir faaliyetle birdenbire sivrilirler, böylelikle yaradılışlarına göre bir iş bulmuş olurlar. Çok konuşmazlar, faaliyetin savunucusu, öncüsü de olamazlar, fakat baş uygulayıcı olurlar. İşe herkesten önce, gürültüsüz, gösterişsiz girişirler, hep ön safta yer alır, her türlü engelin ortadan kaldırılması için uğraşırlar; hem de düşünmeden, korkmadan, tehlikenin kucağına dosdoğru atılarak yaparlar, geri kalanlar da bunların arkasından, gözleri kapalı, sonuna kadar gider, çoğu zaman da hayata veda ederler. Petrov’un sonunun iyi olacağına inanmazdım, vadesi geldiğinde her şey bir anda bitiverecek onun için. Bugüne dek düşmemişse henüz bir sebebin ortaya çıkmamasındandır. Ama kim bilir? Belki de saçları beyazlaşıncaya kadar yaşar, amaçsız şurada burada dolaşarak ihtiyarlayıp eceliyle ölür.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
beni sevdiğine emindim, buna da şaşıyordum doğrusu… Acaba beni olgunlaşmamış bir adam saydığından, her güçlü yaratığın kendisinden zayıf olana karşı gayriihtiyari hissettiği şefkatle karışık acıma mıydı bana olan tavırlarını yönlendiren… bilmiyorum. Hem bütün bunlar onu öte berimi çalmaktan alıkoymazdı, ama çalarken bile bana acıdığından emindim. Sanırım, eşyama el uzatırken, “Bu da adamım diye dünyada geziyor… Daha malını korumaktan aciz…” diye düşünürdü. Fakat galiba bunun için severdi beni. Bir kere ağzından: “Pek fazla iyi kalplisiniz. O kadar saf, o kadar safsınız ki, size acıyacağım geliyor.” sözlerini kaçırmıştı.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Galiba beni çocuk, hatta dünyada en basit şeylere aklı ermeyen bir bebek sanıyordu. Mesela, onunla bazen bilim ve kitap dışı bir konu üzerine konuştuğumuz vakit, sorularımı çok kısa cümlelerle, belli ki, sırf nezaket icabı cevaplandırırdı. Birçok defa kendi kendime sorardım: Benden istediği bu karmaşık bilgileri ne yapacak bu adam? Hatta sohbetlerimiz sırasında onu göz ucuyla süzerdim: Sakın benimle alay etmiş olmasın? Ama hayır, ciddi ve dikkatle dinlerdi; gerçi bazen pek de dikkatli olmazdı ve bu durum beni kızdırırdı. Sorularını doğruca, açıkça sorar, ama verdiğim karşılıklara pek şaşmaz, hatta bazen kayıtsızlıkla karşılardı… Sanki hakkımda uzun boylu kafasını yormadan şöyle bir yargıya varmıştı: Benimle başka insanlarla olduğu gibi konuşulmazdı ve kitaplardan başka konulardan anlamadığıma, anlayacak yetenekte olmadığıma göre, beni boşu boşuna böyle konularla yormamalıydı.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
İncil’ime de pek acımıştım. Petrov hiç kızmadan, hatta uslu uslu beni dinliyor, İncil’in çok yararlı bir kitap olduğunu da kabul ederek bu kitaptan yoksun kaldığım için benim hesabıma içten üzülüyordu, ama kitabı çaldığı için hiç pişmanlık duymuyordu; bu konuda öylesine kesin bir tavrı vardı ki, azarlamayı derhal kestim.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
bana gösterdiği samimiyete rağmen öte berimi çalmaktan geri durmamasıydı. Bu hal ona zaman zaman gelirdi. Birisine götürmek üzere verdiğim İncil’imi iç eden oydu. Yürüyeceği yol, birkaç adımlıktı, ama Petrov yolda bir alıcıya rastlamış, hemen kitabı ona satıvermişti.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Bu gibi insanlar tek fikirli olarak dünyaya gelirler; bu düşünce onları hayatları boyunca bilinçsizce oraya buraya sürükler ve bu böyle, isteklerine uygun bir iş buluncaya kadar sürer gider. Ondan sonra da artık kafalarına ihtiyaçları kalmamıştır.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Neden hâlâ hapishanede olduğunu, şimdiye dek neden kaçmadığını da anlamazdım. Şiddetle istedikten sonra, kaçmaktan çekinecek biri değildi. Mantık, Petrov gibi insanlara ancak bir şeyi şiddetle arzulayıncaya kadar hâkim olur. İstedikleri şeyin gerçekleşmesine engel olacak herhangi bir kuvvet yoktur yeryüzünde.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
güçlü kuvvetli, her işi başarabilecek kudrette olmasına rağmen, işsiz kalıp, vaktini küçük çocuklarla oynayıp oyalanmakla öldüren bir adam gibiydi.
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Görünüşte onu her şey ilgilendiriyordu, ama aslında çoğu zaman her şeye karşı tamamıyla kayıtsızdı;
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Gerçek, anlatılan bir hikayeden çok daha etkili oluyor.
Sayfa 38Kitabı okuyor
Her zorlama işte muhakkak biraz anlamsızlık, hakaret ve bir utanç telakkisi vardır.
Sayfa 26Kitabı okuyor
İçimde yaramı boyuna kurcalıyıp verdiği acıdan zevk alma ihtiyacı vardı ki, felaketimin büyüklüğünün bilincine varmak cidden zevk veriyordu.
Bir adamı uzun yıllar birlikte bulunduktan sonra bile anlamak çok güçtür!
Bu çirkef yaratığın varlığını daima tabiatın bir hatası saymışımdır.