Çok ince...
Kadınları kahkahalarla güldürmek!... İşte benim dünyada en zevk aldığım, en sevdiğim şey! Kadın, sakin dururken sönmüş bir lamba gilbidir. Güzelliği gülerken tutuşur.
Ecelin gelişi duyulmaz! Birdenbire bizi bastırır. Adam sağken vasiyetini filan etmeli, namının hayırlı anılması için bir şeyceğiz ayırmalı. Sonra arkasından lokma filan dökmek değil ya, bir Yasin, bir Fatihacık bile okuyan bulunmaz. Mezarı taşsız kalır..."
Evet, ruhumdaki insanlık ideali, o üç ahlak meşalesi ebediyen söndü! Bir gece içinde korkunç, iğrenç bir kâtil oldum. Şimdi karanlık bir çöldeyim! Bir hayvan gibi meyusum! Artık insanlık cennetine, "iyilik, doğruluk, güzellik" cennetine bir daha dönemeyeceğim.
İnsanın kendi kendisinden nefret etmesi kadar dünyada azap verici bir şey yoktur, sanıyorum!
aşk yavaş yavaş doğar. Fakat birdenbire ölür. Aşkın hastalığı yoktur.
Aşk, aşk, hakiki aşk... Bu tamamıyla ruhtan gelir. Ruhta yaşar. Vücutla, hayatla filanla hiç alakası yoktur. Öyle bir şey ki, yıldırım gibi... birdenbire!...
Vücudumuz havasız nasıl yaşayamazsa, aşksız ruhun yaşamasına da öyle imkân yoktu. Fakat insanlar aşkın mahiyetini kaybetmişlerdi. Saydıkları, acıdıkları, yahut alıştıkları vücutları "seviyorum" zannediyorlardı. İşte bu yanlış zan aşkın kıymetini düşürüyordu.
maddi hayat, ne olursa olsun, "adilikten başka bir şey değildi. Asıl hayatın manası ruhtaydı. Ruhu olan yaşıyor demekti. Bedensel hayatın bitkiden farkı yoktu. Ruhun varlığı da mutlaka aşka bağlıydı.
Daha aşkın ne olduğunu dünyada kimse öğrenememiş.
- Kim diyor?
Ben diyorum, Yumuk'um. Senin düşündüğün aşk, bir Zümrüdüanka'dır, ismi var, cismi yok...
Beni üzen şeylerin hiçbirini unutmadım. Anılarım sanki sadece keder ve üzüntü için yapılmış.
Hakikat hülyadan şüphesiz iyidir!...
O, hayatı, tamamıyla romanlardaki gibi bilirdi: Hep aşk, hep bir aşk etrafında biriken olaylar dizisi...
Nedenleri doğru görebilenin sonucu belirsiz kalmaz.
Bu dünyada her türlü adam var, dedi, beş parmağın beşi de bir değil ya...