Türkiye'nin temellerindeki bozukluk, şu şekilde özetlenebilir: Burjuvazinin doğuşunu geciktirmiş olan, onu güçsüz kılan ve gelişmesini engelleyen bir ortamda, burjuvaziye dayanarak kalkınma çabası.
Sayfa 297 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Devletin iki yüz yıldan beri sürekli olarak güçten düştüğü bir ortamda onun görevlerini yüklenen kişiler, yaptıkları işin karşılığını halktan fazlasıyla çıkarmaktadır.
Sayfa 408 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
İleri üretim tekniğine sahip bir ülkenin etkisine
toplumun henüz girmemiş olduğu ilk dönem. Tutarlı ve
düzenli bir hayat tarzının, çok yavaş gelişen ekonominin
belirlediği bu aşamadaki toplumlar, büyük özellikleri olan
dengeden ötürü Eski Denge toplumları diye tanımlanabilir.
İkinci dönemin özelliği, toplumun dıştan gelen yı-
kıcı darbeler ve etkenler sonucunda dengesini kaybetmiş
olmasıdır. Geri kalmışlığın objektif ölçülerinin belirdiği
bu durum kalıcı ya da geçici olabilir. Eğer toplum, denge-
sizliklerin üstesinden gelip iç ve dış engelleri temizler, bün-
yesindeki sarsıntıyı bir silkinmeye dönüştürebilirse, kalkın-
maya başlayabilir. Geri kalmışlığın, çocuk ölümlerinden
üretimin düşüklüğüne kadar uzanan belirtileri yeni bir den-
geye yönelen bu ülkede yavaş yavaş yok olur. Dengesiz-
likleri altedemeyen toplumlar ise hem eski tutarlılığını kay-
beder hem de yeni bir temele oturamaz; yapısı, ekonomi-
si ve değer ölçüleri soysuzlaşır.
Günümüzdeki geri kalmış ülkelerin hemen hepsi böy-
le bir «sürekli dengesizlik* durumundadır.
Kendilerinden üstün teknoloji düzeyindeki ülkelerle
sürekli teması olmamış toplamların belirli özelliği uyum ve
dengedir. Bu toplumlarda ekonomi daha çok dışa kapalı
bir görünüştedir; tekniğin ağır gelişmesine paralel olarak
insanların ihtiyaçları da yavaş artmaktadır.
Tabiatla yapılan mücadele öyle güçsüz silâhlarla yü-
rütülmelidir ki, insan «savaşın bir tarafı değil, tabiatın bir parçasıdır.»