Voltaire, eserinde sadece bireysel karakterlerin yaşadığı trajedilere değil, aynı zamanda toplumsal adaletsizliklere ve insanın kendi çıkarları uğruna nasıl kötülükler işleyebileceğine de dikkat çeker.
Pangloss, Candide'e iyimserlik doktrinini öğretir. Ona, dünyanın en iyi şekilde düzenlendiğini ve her şeyin en iyisi için olduğunu savunur. Pangloss'a göre, yaşanan her türlü felaket ya da kötü olay aslında bir iyilik için gerçekleşir ve sonuçta bir tür mutluluk getirir. Candide'e bu düşünceyi benimseterek, Pangloss onun hayata olumlu bir bakış açısıyla yaklaşmasını ve her durumda bir iyilik bulmasını sağlamaya çalışır. Ancak roman ilerledikçe, Candide'in yaşadığı acı dolu deneyimler Pangloss'un iyimserlik doktrinini sorgulamasına ve gerçekçi bir bakış açısı kazanmasına neden olur. Bu süreçte, Pangloss'un öğretileri sorgulanır ve roman, iyimserlik ile gerçeklik arasındaki çelişkiyi ele alır.
Her şeye iyi yaklaşabilir miyiz? Emin değilim:)
