En Eski Catherine Eagleton Gönderileri
En Eski Catherine Eagleton kitaplarını, en eski Catherine Eagleton sözleri ve alıntılarını, en eski Catherine Eagleton yazarlarını, en eski Catherine Eagleton yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sömürgecilik süreci, iki dünya savaşı ve dünya ekonomisinin
giderek ‘küreselleşmesine’ yol açan iletişim ve teknoloji alanındaki
gelişmeler, belki de bu eğilimi kaçınılmaz kılmaktadır, zira çeşitli
nitelikteki bu etkenlerin çoğu Batı’da kök salmıştır. Modern para-
sal uygulamalar öylesine “Batılı” bir gelenek içinde kök salmışlar-
dır ki, Pasifik Kuşağı’nm doğusundaki ülkelerde bile -kendi farklı
geleneklerine karşın- Batı tarzı para, sürekli büyüyen ekonomik
güçler açısından vazgeçilmez bir araç olarak benimsenmiştir. Eğer
para modern dünyadaki insanlığa biçim veren en etkili faktörler-
den biriyse, o halde, belki de, tarihine yeniden göz atmak için özel-
likle uygun bir zamandır bu
Paranın tarihinde, kabaca değerli metallerin para niyetine kul-
lanılması biçiminde tanımlanan oldukça önemli aşamalardan biri-
sine ilişkin ilk yazılı kayıtların izine, M .Ö . üçüncü binyılda
Mezopotamya ve Mısır’da rastlanır.
Avrupa, Ortadoğu ve
Güney Asya’da, ardından Batı sömürgeciliği aracılığıyla ve yeryü-
zünün her tarafında modern endüstriyel toplumların yükselişiyle
tüm dünyada devam etmiştir. Bununla birlikte, paranın tarihinde
hâkim bir gelenek gibi gözüken bu ilk kayıtları, paranın kökenle-
riyle karıştırmamamız gerekir.
Mezopotamya ve Mısır
O halde antik Mezopotamya ve M ısır’la başlayacak ve bu bölü-
mün sonunda, altın, gümüş ve bronz sikkelerin Akdeniz dünyası-
nın büyük bir bölümüyle Yakındoğu ve Hindistan’da en yaygın
para biçimi haline geldiği M .Ö . 250 civarındaki bir tarihsel nokta-
ya ulaşacağız. Sikkelerin ilk kez M .Ö . 7. yüzyıl sonlarında görül-
mesine karşın, değerli metallerin, özellikle de gümüşün para ola-
rak kullanılması geleneği bizi oldukça gerilere, Mezopotamya’da
M .Ö . 24. yüzyıla götürecek.
Yukarıda Tekvin’den alıntılanan pasajda tasavvur edilen, bir
köle karşılığında belirli miktarda gümüşün verilmesi işlemi,
Yusuf’a ilişkin bu Eski Ahit hikâyesinin gerçekleştiği tarihsel
dönem açısından (M .Ö . ikinci binyıl başları) son derece akla yat-
kındır, ancak çok önemli bir çekinceyi göz önünde tutmak şartıy-
la: 17. yüzyılda metni İngilizceye çevirenler, bu pasajın sikkelere
gönderme yaptığını düşünme yanılgısına düştüler (“gümüş parça-
sı” ). Mezopotamya ve M ısır’da metallerin para yerine kullanımlarina ilişkin akılda tutulması gereken en önemli nokta, mübadelede
kullanılanın sikkeler değil, tartılmış külçeler olduğu ve bir ödeme
de kullanılırken bu külçelerin ağırlıklarının her seferinde bir tera-
ziyle saptanmakta olduğuydu
Kuzey Mezopotamya’da (M .Ö. ikinci binyıl başla-
rında) Eşnunna kralının kanunlarına göre, bir adamın burnunu
ısırmanın cezası 1 mina gümüştü (yaklaşık yarım kilo), ki bu yük-
sek bir miktardır, çünkü surata atılan bir tokat bunun altıda biri
olan 10 şekel ile cezalandırılmaktadır.
Hem Eşnunna yasalarında hem de ondan iki yüz
yıl sonraki ünlü Hammıırabi Yasaları’nda, borçlara uygulanacak
faiz oranından, gümüş cinsinden yüzde 20 olarak söz edilmektedir.
Ayrıca, eğer borçlunun gümüşü yoksa, borçlarını faiziyle birlikte
belirli bir tahıl-giimüş oranına göre tahıl cinsinden de ödeyebil-
mektedir.
Belirli hacimlerdeki tahılın da uygun koşullar altında,
örneğin tarım işçilerinin ücretlerinin ödenmesinde parasal işleve
sahip olduğu görülüyor. Eşnunna yasalarında, bir hasat işçisinin
günlük ideal ücreti, hem tahıl hem de gümüş cinsinden (12 se, yak-
laşık yarım gram) belirtilmektedir. Tahıl, bu metinlerde gıda mal-
larının değerini ifade etmek için de kullanılırken gümüş, metaller-
den sıvı yağa, domuz yağından yüne kadar geniş bir yelpazedeki
pek çok malın değerinin saptanmasında kullanılmaktadır
Demek ki gümüşün kendisi eski Mezopotamya’da parasal bir
araç olarak yaygın biçimde kullanılmaktaydı.
Kral ve tapınaklar
ağırlık standartlarını oluşturmakta ve bir dizi durumda yasalar
uyarınca ödenecek gümüş miktarlarıyla birlikte -cezalar, faizler,
gündelikler ve benzerleri- belirli malların da gümüş cinsinden
değerlerini yazıtlar aracılığıyla duyurmaktaydılar (yine de bunun
ne ölçüde resmi anlamda bir fiyat sabitlemesi anlamına geldiği
kesin değildir