Borisoviç Lutskiy Gönderileri
Borisoviç Lutskiy kitaplarını, Borisoviç Lutskiy sözleri ve alıntılarını, Borisoviç Lutskiy yazarlarını, Borisoviç Lutskiy yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Britanya, Mısır’ı ciddi bir uluslararası krize neden olacak şekilde ilhak etmemişti. Fransa’nın böylesi bir ilhaka karşı geleceğinin ve Rusya’nın da onu destekleyeceğinin farkındaydı. Aynı şekilde Türkiye’nin de bu işgale karşı çıkacağı aşikârdı, fakat doğrusunu söylemek gerekirse, Fransa ve Rusya Mısır meselesine dahil olmasaydı, Britanya’nın Türkiye’yi çok da önemseyeceği söylenemezdi.
14 Eylül akşamında İngiliz-Hint süvarileri Kahire’ye iyice yaklaştı ve Arabi de sonunda İngilizlere teslim oldu. Kafr El-Davar, Ebu Hur ve Dimyat’taki birlikler de silahlarını bırakacaktı. 24 Eylül 1882’de Hidiv Tevfik ve “bakanları” başkente geldi. Tutuklu karşı-devrimciler serbest bırakıldı ve gericiler zaferlerini kutlamaya başladılar.
İşgalciler, Mısır ordusunu silahsızlandırıp terhis ettiler. Direniş gösterecek birimlerin üzerine cezalandırıcı birlikler gönderildi. Üstelik Mısır halkına 9.000.000 £’luk bir tazminat kabul ettirilecekti. İstanbul Büyükelçisi Lord Dufferin, bağımsızlık mücadelesinde yer alanların cezalandırılması işlemini yönetmek için Kahire’ye geldi. Aralık 1882’de Arabi ve yardımcıları ölüm cezasına çarptırıldı, fakat Arabi’nin infazının yeni bir isyan doğurabileceğini fark eden Dufferin bunu ebedi bir Seylan sürgününe çevirdi. İsyanın altı lideri de Arabi’yle birlikte gönderildi. Çok sayıda vatanîyun Mısır’dan kovuldu.
Her şey yirmi otuz dakika içinde gerçekleşti. Bedeviler hiçbir direniş göstermeden topuklamıştı. Arabi, dağılan birlikleri toparlamak ve bedevileri çarpışma yerine geri çağırmak için aceleyle savaş alanına yetişti. Fakat bedevi şeyhleri onu taş atarak karşıladılar.
İkna çabalarının yarasız olduğunu anlayınca Arabi, mücadeleyi sürdürmek ve Kahire’yi güçlendirmek için ısrarcı olduğu Olağanüstü Hal Kurulu’nun bir toplantısından hemen sonra şehri terk etti. Oysa Abdul Al, Abdullah Nedim ve Kahire civarındaki bölgelere saldırıya geçmeyi öneren Mahmut Sami de onun arkasında durmuştu. Olağanüstü Hal Kurulu’ndaki toprak sahipleri teslim olma yönünde oy kullandı ve Arabi kurulun kararına uyarak ikinci hatasını yaptı. En iyi birimleri kuzeyde konuşlanmış olan Mısır ulusal ordusu hâlâ sağlamdı. Düşman yalnızca kenderiye ve Süveyş Kanalı Bölgesi’ni ele geçirmişti, geri kalan kısımlar hâlâ Mısırlıların elindeydi. Direniş gayet mümkündü, fakat hiç kimse de böyle bir öneride bulunmadı. Mısır ordusu, Britanya silahlarıyla değil; bedevi şeyhlerinin ve Kahire seçkinlerinin ihanetiyle, ayrıca böylesi kritik bir anda diktatoryal davranma cesareti gösterememesi ve yüzünü düşmana dönmüş Olağanüstü Hal Kurulu’nu feshedememesi yüzünden Arabi Paşa’nın bizzat kendi tereddüdüyle yenilgiye uğramıştı.
İngiltere’nin Süveyş Kanalı Hisselerini Satın Alması
1875 yılı sonunda, İsmail, yabancı kredilerin ödemesini karşılamak için, Mısır’ın Süveyş Kanalındaki hisselerini satma kararı aldı. Teklifler İngiltere ve Fransa’ya götürüldü. Fransa çekimser dursa da Britanya Hükümeti aceleci ve kararlı davrandı. Britanya Başbakanı Disraeli (Lord Beaconsfield), parlamentoyu hatta kendi kabinesindeki üyeleri bile haberdar etmeden, arkadaşı olan Rotschild’den 4.000.000 £ borç aldı ve kendi hükümeti adına Süveyş Kanalı’nın 176.000 adet hissesini satın aldı. İşlem 25 Kasım 1875’te gerçekleşti. Hisseler Britanya Hükümeti’nin eline geçti ve 8 Aralık 1875’te de Lesseps, İngiliz temsilcileri, Süveyş Kanalı Şirketi’nin yönetimindeki koltuklarını almaları için davet etti
Abdülkadir’i ancak 1847 yılının sonlarında, Fas Sultanı’nın ihanetini takiben, yakalamış ve Fransa’ya göndermişti. 1848’de Ahmet Bey de yakalanacaktı. Fransa’da beş yıl kaldıktan sonra Abdülkadir’in Doğu’ya dönmesine izin verilmişti. Beş yıl Bursa’da yaşayan Abdülkadir, 1855’te, hayatının geri kalanını geçireceği Şam’a yerleşecek ve 1883’te 75 yaşında ölecekti.
Fransızlar işgal güçlerini hızlıca 108.000 kişiye çıkaracaktı. On sekiz cezai birlik yine halkı kılıçtan geçirdi ve köyleri ortadan kaldırdı. Fransız generaller, Pelissier ve Saint Arnaud bu sefer sırasında adeta barbarlığın kitabını yeniden yazmıştı. Pelissier binlerce Arap’ı mağaralara doldurup dumanla boğdu. Saint Arnaud kadın ve çocuklar da dahil 1500 Arap’ı mağaralara kapattı. İşgal ordusunda görev yapan Cavaignac da onlardan geri kalmıyordu.
Sıcak bir Temmuz gecesinde resmî bir tebliğ Abbas Paşa’nın vurularak öldürüldüğünü bildirmişti. Gerçekte ise kendi korumaları tarafından katledilmişti. Tarih henüz bu suikastın arkasındaki gücü aydınlatamadı, fakat bu işten en çok Fransa’nın kârlı çıktığı da bilinen bir gerçek.
1831 vebası nüfusun büyük çoğunluğunu kırıp geçirmiş ve Irak’ın üretici güçlerinin üstünden yıkıcı bir rüzgâr gibi geçmişti. Bağdat’ta yaşayan 150.000’den fazla kişiden geriye 20.000 kişi kalmıştı ve Basra’da ise 80.000 kişilik nüfus 5-6 bine kadar düşmüştü. Birçok köy ve kasaba tamamen ortadan kaybolmuştu. Evlerin kapılarına kilit vurulmuş, dükkânlar ve imalathaneler kapanmıştı. Tarlalar ve bahçeler terk edilmişti. Ekilmiş alanlar azalmış ve meyve ağaçları kurumuştu. Ticaret durma noktasındaydı.
1831 vebası Davud’un ordusunu hemen hemen yok etmişti. Salgın sona erdiğinde Ali Rıza’nın birlikleri neredeyse hiçbir dirençle karşılaşmadan Irak’a girdi ve boş ve tükenmiş toprakları ele geçirdi. Eylül 1831’de Davud Paşa azledildi ve İstanbul’a gönderildi. Aynı zamanda, Bağdat paşalarının ve kölemenlerin ayrılıkçılığını da bir son bekliyordu. O zamandan sonra Bağdat paşaları Babıali tarafından atandı ve onun emir ve politikalarının uygulandığı görüldü.