Christian Keysers Gönderileri
Christian Keysers kitaplarını, Christian Keysers sözleri ve alıntılarını, Christian Keysers yazarlarını, Christian Keysers yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
İkizler üzerinde yapılan birçok çalışmada, yedi yaşlarındaki tek yumurta ikizlerinde (aynı genlere sahip) bile ikizlerin birinde üzüntü duygusuna karşı empati eksikliği varsa, diğerinde de büyük olasılıkla aynı eksikliğin olabileceği saptanmıştır. İkizler ayrı yumurta ikizleriyse (genlerinin yarısını paylaşırlar) bu olasılık daha azdır. Bu da göstermektedir ki, tek yumurta ve ayrı yumurta ikizlerinde bulundukları ortam değil, patlaştıkları genlerin fazlalığı onların psikopatik özelliklerini belirler. Ne yazık ki, psikopatiye genetik olarak doğal yatkınlıkları, başkalarını suiistimal etme yolundaki tek engelleri olan ahlaki duygularını köreltebilmelerini sağlar.
Sayfa 306Kitabı okudu
Erkekler de özgeci ve yardımsever olabilirler; ama bu yardımseverlikleri, geçmişte kendilerine yardım etmiş veya gelecekte yardım etmeleri muhtemel kişiler için geçerlidir. Kadınlar ortalama değerlerde, erkeklere kıyasla daha cömert ve yardımseverlerdir; çünkü onlar akrabalarla kuşatılmışlardır. Ama her şeye rağmen erkeklere kıyasla, onlara cömert davrananlara onlar daha da cömert davranabilirler.
Kadınların erkeklere kıyaslandığında empati kurdukları kişilere daha düşkün olmaları gibi cinsiyet farklılıkları Tania Singer'in deneyinde çok açık bir biçimde görülmektedir. Bu deneyde, size cömert ve yardımsever davranan birini elektroşoka maruz kalırken görmenizin, yardım duygunuzu da etkin biçimde güdüleyerek, onun acısını paylaşmanıza sebep olduğunu gösterdi. Aynı deneyde size haksızlık yapan birini şoklanırken görmeniz halinde, kadınsanız beyninizin duygudaşlık merkezini, erkekseniz de memnunluk merkezini etkinleştirdiğini saptadı.
Sayfa 292Kitabı okudu
Oxford Üniversitesinde biyolog olan Richard Dawkins Gen Bencildir adlı kitabında bu düşünce çizgisini toparlayıp şöyle özetlemiştir: Evrimin seçtiği, kendi sağ kalımlara özen gösteren bireyler değil, diğerlerinden daha sık çoğalan genlerdir. Birey olarak bir ebeveynin ölümünden sonra onun 2'den fazla çocuğu yaşamlarını sürdürüyorsa, bunu programlayan gen vazifesini iyi yapmıştır. Sonuç olarak, ebeveynsel özen bir gizem olmayıp, bencil genlerin doğrudan sebep oldukları dolambaçsız bir sonuçtur.
Sayfa 288Kitabı okudu
Eylem ne ödülü ne de cezayı gerektirecek bir eylem değilse beyinde pek fazla etkinlik olmaz. Şayet eylem hiç beklenmeyen bir şekilde arzulanan sonuca yol açarsa beyin hem dopamin hem de asetilkolin salgılar. Bu salgılar durumla davranış arasındaki birleşmeleri kuvvetlendiren sinaptik değişikliklere yol açarlar. Eylem beklenenden daha az ödüle layıksa, dopamin seviyesi aşağı doğru giderken asetilkolin seviyesi yükselir ve oluşan durum unutulmaz; ama bu arada durumla davranış arasındaki birleşme kuvvetini kaybetmeye başlar. Aslında bu düzenek bireyin deneme yanılma yöntemiyle öğrenmeye çalıştığı bir düzenektir: Hayvan ödüle, cezaya veya hiçbirine yol açmayan hedefsiz bir davranışı dener ve davranış tercihlerini buna göre düzenler.
Sayfa 271Kitabı okudu
Beklenmeyen, olumlu karşılıklara sebep olan olaylar, dopamin salgılamasına yol açarak bu olayları oluşturan davranışların sıklıklarını arttırırlar. Bir restorana fazla bir beklentimiz olmadan gidip, hakikaten güzel bir yemekle karşılaştığımızda, beynimiz dopamin salgılar ve o restorana daha sık gitmeye başlarız. Hâlbuki çok iyi yemekler bulacağımızı ümit edip karşılığında da çok iyi yemekler bulursak beynimiz artık dopamin salgılamaz.
Sayfa 270Kitabı okudu
İnsanların kendilerine benzeyen eşler aramasının birçok sebebi vardır. Bu olay benzeriyle evlenme anlamına gelen homogami diye adlandırılır. Biyologlar benzer partnerlerin benzer genler taşıyabileceklerinden şüphe ederler. Bu düşünce doğruysa, bu çiftlerin çocukları birbirlerine benzemeyen ebeveynlere kıyasla, her bir ebeveynden daha çok ortak gen alacaktır; çünkü annelerinden aldıkları genlere ilaveten aynı genleri babalarından da alacaklardır (aynı durum baba açısından da geçerlidir). Biyologlar aynı zamanda kişilerin fiziksel olarak aşağı yukarı kendileriyle denk çekicilikte eşler aradıklarını ileri sürerler; çünkü çiftlerden biri daha çekici olursa büyük olasılıkla onun başka birisine meylederek ilişki düzenini bozabileceğinden şüphe ederler. Evrimsel temel açısından sebebi ne olursa olsun bu benzer eş arama eğilimi, çiftlerin paylaşılan devrelerine de çok olumlu etkiler sergilerler. Benzer eşin konumu, benzetim yoluyla hoş bir uyum etkisi oluşturarak doğru biçimde algılanabilir ve öngörülebilir.
Sayfa 253Kitabı okudu