eldeki veriler ışığında klasik dönem Osmanlı merkez idaresince istihbarat elde etmek için; Casuslar, Diller, Martolos ve Voynuklar, Tercümanlar, Eflak-Boğdan- Erdel Voyvodaları, Tebdiller, Ulaklar, Tacirler ve Elçiler kanallarının kullanıldığı söylenebilir. İstihbarat stratejilerinin ise bilgi kanallarıyla elde edilen malumatın çeşitli süreçlerden geçirilerek işlenmesi olduğu ve ilk devirlerden itibaren karşı casusluk başta olmak üzere; yanıltma, dil alma, dezenformasyon (yanlış bilgi yayma), propaganda, rüşvet, sabotaj gibi yöntemler kullanılarak, karşı tarafın faaliyetlerini engellemek ve onları manevi açıdan çökertmek gibi çeşitli şekillerle uygulandığı ifade edilebilir.
Çaldıran Savaşı'nın istihbarat özelinde dikkat çekici bir detayı da casusluk vazifesiyle Şah İsmail tarafına gönderilen Şeyh Ahmed'in Şah’ın elinden kurtulup üstelik mühim malumatlarla dönmesidir. Şeyh Ahmed, adamları tarafından yakalanıp Şah'ın huzuruna götürüldüğünde, I. Selim'in ordusundaki Türkmen Beylerinin Şah'ı desteklediğini ve savaş esnasında taraf değiştirerek ordusunu içeriden bozacaklarını söylemiş, bazı Türkmen Beylerinin ağzından kendisinin yazdığı mühürlü mektupları da delil olarak göstermişti. Şah İsmail buna inanıp çok sevinerek kendisine izzet ve ikramda bulunmuş Türkmen Beylerine cevaben yazdığı mektuplarla Şeyh Ahmed'i geri göndermişti. Bu malumat üzerine I. Selim muharebe planını gözden geçirmişti. Muharebede kazanan taraf Osmanlı olurken Şah İsmail savaş alanından yaralı olarak kaçmış, kendine benzeyen Mirza Ali Sultan adında bir adamı da Şah İsmail olduğunu söyleyerek teslim olmuştu.
dillerin ayrı ayrı yerlerde tutulup sorgulandıktan sonra ağız birliği etmişçesine aynı şeyi söylemiş olmaları, düşman hakkında edinilen bilgiyi kesinleştiriyordu
İmparatorluk devri fetih hareketleri ile istihbarat çalışmaları paralel olarak yürütülmüştür. İstihbaratın; özellikle harp sahasındaki başarıya olan katkısı yadsınamaz ölçüdedir. İstihbarat kanal ve stratejilerinin yanlış kullanılıp yorumlandığı misallerde ise başarıya yönelik olumsuz etkilerini görmek mümkündür. Başka bir deyişle; istihbaratın sağlıklı yollarla edinilmesi kadar, onun yorumlanıp belirli bir stratejinin geliştirilmesi de önemlidir ki bu, istihbaratın özüne en uygun davranış biçimidir. Aksi durumlarda faydadan çok zarar getirdiğine dair pek çok örneğe tesadüf edilmiştir.