Fatih Sultan Mehmet'in komutasındaki Osmanlı ordusu Bosna kapılarına dayandığında Bosnalılar fazla bir direniş göstermediler; çünkü kendilerine en ağır zulümleri yapan Roma'ya değil, Osmanlılara sempati duymaktaydılar.
Osmanlıların Balkanlar'da ilerleme yılları, Boşnaklar için Müslümanlaşmalarının başlangıcı değildir. Aksine bu dönem Müslümanlaşma sürecinin kararlı hale gelerek pekişmesi olarak değerlendirilebilir.
Bogomil akımının başarısı, Kilise'nin zenginlik ve ihtişamıyla papazların değersizliklerinin yarattığı düş kırıklığından kaynaklanan toplu bir adanmışlıkla açıklanabilir.
Karmatiler de ilime ve sanata çok önem verdiler. Bir zanaatçı Karmatilerin içine geldiğinde ona büyük para yardımı yapılırdı. Bu meslek sahiplerine Ahi denilirdi ve her Ahi'nin yanına çıraklar koyarak o insanları da zanaat sahibi yaparlardı.