Şimdi jeton düştü bende. Öykündeki üslubu şimdi daha iyi anladım.
Bana kalırsa VOB bilinç akışıyla yazmaz bu kitabında. Denetimli bilinç akışı dedikleri, iç monologdur.
Hani öyküne yazdığım yorumda "Daha ustaca geçmelisin iki faza. Fark ettirmeden." dedim ya. Mesela VOB'da aynı derten muzdaripti. Uzun metinli romanlarda bunu hallediyordu ama öykülerde bu tarz onu da çok zorluyordu. Hatta, anlatma ve göstermeleri (Ben ile anlattığından) parantez ya da tırnakla ayırmak zorunda kaldığını hatırlıyorum.
Bu kitapta da öyle mi?
İşte bu ayırma bana acayip itici geliyor. Zor da, çünkü öykü, metin kısa.
Düşünsene ben anlatıcı, Kapıyı açtım, sokağa çıktım, diye anlatıyor önce. Aynı ben, hemen ardından bilinç akışına ya da iç monoloğa girip göstermeye başlıyor. Nedense bana çok zor geliyor bu. Üstelik yapmacık buluyorum.
Dediğim gibi, uzun metinlerde diğer faza geçmek daha kolay. Önce anlatmayı içinden yapmaya çeviriyorsun. Sonra ufak ufak bilinç akışına geçip derinlere dalıyorsun.
Kısa metinlerde bunu aşmanın yolu, anlatmayı da sanki gösterme gibi aktarmak gibi geliyor bana. Yani, "kapıyı açtım, sokağa çıktım," demek yerine. "Kapı amma zor açıldı. Kolu kıracaktım. Sokak yine kirli. Hiç mi temizlemezler," gibi. Ama bu sefer de metin yayılır gibi. Bu sebeple, genelde anlatmayı O anlatıcıya, göstermeyi de ben anlatıcıya bırakıyorum kısa metinlerde.
Kalemine sağlık.
Benimki öykü değil tam öykünme oldu :)) yazmak çok keyifli ama VOB uslubu ile. O kadar benzediğime göre heralde ustadan baya bir şey öğrenmişim :))
Dost'taki öyküler biraz başka. Tek kişilik değil. Diyalog olay hareket çok. O iç konuşmalar yok. Yaşamasız çok fena ama ya. Çok sert. Harbi karanlık. İtalik yazı kullanılmış bir çok yerde.
İçsel konuşma gibi olmalı hepsi. Metnin girişinde değil de ilerledikçe, okur alıştıkça yumuşatılabilir. Komple göstermeye dönebilir. Başlangıç sert olmalı bence.
Yavaş daha iyi anlıyorum, anlatma ve göstermenin metindeki kabalığını. İki farklı telden çalıyor. İçten dışa dıştan içe sert geçişler.
Aylak Adam biraz daha dediğine yakındı sanırım. Ben onu okuyalı çok oldu. Bir daha okuyacağım. Orada da VOB tarzı eksiltili cümleler vardı. Ama her şey Bay C. nin gözünden ilerliyordu yanlış hatırlamıyorsam. Yazar hiç anlatmaya geçmemişti.
Ben etkinlik konusunda kırgınım :) sen yap, etkinlik iletisinde benim ismimi de kullanabilirsin ama ben düzenlemem :))
<<<<<Çoraplarını giyerken duvarda İkindi Kahvaltısı'm gördü. İndirsem mi şunu? Artık kapanması gerekirdi bu işin. Yoksa şu soğuk algınlığı mı böyle mızmız etti beni?>>>>>Bu Aylak Adam'dan. Tanrısal anlatıcı var orada.
Ama, bak bu ama çok önemli, YA'nın bu yaptığı bir ilktir bizde yanlış hatırlamıyorsam. Çünkü, iç monoloğu kimin yaptığı belli değil. Tanrısal O mu, ben mi? Mesela ben çoğu zaman Ben olarak algıladım.
Öykünün altına da buraya da yazdığım tüm teknik şeyleri VOB'un kasaplı öyküsünü düşünerek yazdım.
Müthiş bir konusu vardı. Mahrem olduğu için bence, ben anlatıcıyı kullanmış. Amaç bu mahremiyeti daha vurgulamak. Ama fazlar arasında geçişler beni rahatsız etti. Mesela Havva'daki gibi bir üslupla yapabilirdi. Yazardır, kalemi tutulmaz aga. :)))
Tabii bunlar hep öznel şeyler. Allah herkesin gönlüne göre versin.
Yeni Türk öykücüleri etkinliği çok ama çok önemli. Yapın şunu yahu. Hey yavrum hey be, öyle usta kalemler var ki yenilerde, aklınız durur. Mesela 2018 Sait Faik ödülünü kim aldı? Yanlış anlamayın soru değil bu. Haddime değil zira. Kemal Varol okudunuz mu? Öyküler var bir yığın. Ama bir novella gibi birbirini takip ediyor. Ben çok beğendim.
Laf aramızda, Erhan'dan isteyin. Benim yüzüm yok. :))))
Yusuf ATILGAN'ın metin aslında tam öykücü işi gibi geliyor bana. Romanda tartışılır ama. O anlatıcıdan devam etse uzun uzadıya analiz yapabilir, ben anlatıcı kendi duygu düşüncesine ilahi anlatıcı kadar hakim olamaz. Burada yükün yarısını okuyucuya vermek gibi. Okur saatlerce üzerinde düşünedebilir, anlamadan geçedebilir. Okurun kalitesine, yaşamışlığına bağlı. Hikayede böyle daha uygun, romanda imkan varken kullanmak mı lazım.
Benim yazdığım daha çok Vüsat O.Bener'in Kapan ya da Bay Muannit Şantegi'nin Notları gibi. Daha çok onlardan öykündüm. Dost'taki hikayelerde çok aktif bir yazar var ama dediklerimde küskün içe kapanmış, kafasında yaşıyor.
Velhasıl kelam Vüsat O.Bener çok büyük usta.
Benim hayalim Sait Faik ödülü alan öykücüleri okumak :)) son iki yıla da bakmıştım biri Kemal biri İpek sanırım, tam listesi var arada bakıyorum :)
O da en büyük hayalim tabi :)) ah be, hayal ya öyle bir şey bir olsa, daha ne isterim be :))
Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir.