Glory
@Fikrifelsefi
82 okur puanı
Ağustos 2023 tarihinde katıldı
Şu anda okuduğu kitaplar
Okuma Hedefleri
Sabitlenmiş gönderi
Ana fikir, doğru olanı yapmanın mümkün olduğunca kolay olduğu bir ortam yaratmak. Daha iyi alışkanlıklar edinme mücadelesinin çok önemli bir ayağını, iyi alışkanlıklarımızla bağlantılı zahmeti azaltmanın ve kötü alışkanlıklarımızla bağlantılı zahmeti artırmanın yollarını bulmak oluşturuyor.
Bir davranış değişikliğine ister birey, ister ebeveyn, ister koç, ister lider olarak yaklaşıyor olalım, kendimize hep aynı soruyu sormalıyız: “Doğru olanı yapmanın kolay olduğu bir dünyayı nasıl yaratabiliriz?” Hayatınızı en önemli eylemlerin aynı zamanda en kolay eylemler olacağı şekilde yeniden düzenleyin.
Okur Takip Önerileri
İnsan davranışları En Az Çaba Yasasına uyar. Doğal olarak en az emek gerektiren seçeneğe meylederiz.
« Doğru olanı yapmanın mümkün olduğunca kolay olduğu bir ortam yaratın.
* İyi davranışlarla ilişkili zahmeti azaltın. Zahmet az olduğunda davranışlar kolaylaşır.
■ Kötü davranışlarla ilişkili zahmeti artırın. Zahmet çok olduğunda davranışlar zorlaşır.
■ Ortamınızı gelecekteki eylemleri kolaylaştıracak şekilde hazır tutun.
Alışkanlıklar bir otoyolun giriş rampası gibidir. Sizi bir yola sokarlar ve daha ne olduğunu anlamadan kendinizi bir sonraki davranışa doğru son sürat ilerlerken bulursunuz. îki saat boyunca kötü bir filmin karşısında oturursunuz. Tamamen tok olmanıza rağmen atıştırmaya devam edersiniz. “Sadece bir saniyeliğine” telefona bakacakken bir de bakmışsınız ki yirmi dakikadır ekrana takılı kalmışsınız. Bu şekilde düşünmeden takip ettiğiniz alışkanlıklar sıklıkla düşünürken yaptığınız tercihleri belirler.
Her gün çok büyük bir etki yaratan bir sürü an yaşanır. Ben bu küçük tercihlere karar anları diyorum. Dışarıdan yemek söylemek ile yemek pişirmek arasında karar verdiğiniz an. Arabayla gitmek ile bisiklete binmek arasında karar verdiğiniz an. Ödevinize başlamak ile oyun konsolunun kumandasını elinize almak arasında karar verdiğiniz an. Bu seçimler birer yol ayrımıdır.
Değişim için optimal planı -kilo vermenin en hızlı yolunu, kas yapmak için en iyi programı, bir yan uğraş için en iyi fikri-ararken batağa saplanmak kolaydır. En iyi yaklaşımı çözmeye o kadar odaklanırız ki bir türlü eyleme geçemeyiz. Voltaire’in dediği gibi, “En iyi, iyinin düşmanıdır.”
Yavaş Yürüyün Ama Asla Geriye Gitmeyin
Hareket halinde olduğunuzda plan yapar, strateji belirler, öğrenirsiniz. Bunların hepsi iyi şeylerdir ama bir sonuç üretmezler.
Öte yandan eylem bir sonuç üretecek bir davranış türüdür. Yazmak istediğim makaleler için yirmi fikir sıralıyorsam bu harekettir. Gerçekten oturup makale yazmamsa eylemdir. Daha iyi bir diyet planı aramam, konu hakkında bir kitap aramam harekettir. Ama gerçekten sağlıklı bir öğün yemem eylemdir.
Bir alışkanlıkta ustalaşmak istiyorsanız kilit nokta kusursuzlukla değil, tekrarla başlamaktır. Yeni bir alışkanlığın her özelliğini ayrıntılı olarak planlamanıza gerek yok. O alışkanlığın pratiğini yapmalısınız
Yapmanız gereken, alışkanlığı tekrarlamaktır.
İngiliz filozof George H.
Lewes’ın 1860’ta belirttiği gibi, “Yeni bir dili konuşmayı, bir müzik aleti çalmayı ya da alışılmadık hareketleri yapmayı öğrenirken çok büyük zorluk hissedilir çünkü her hissin geçmesi gereken kanallar henüz oturmamıştır. Ama sık tekrarlamalar bir yolak oluşturduğunda bu zorluk ortadan kalkar ve eylemler zihin başka bir şeyle meşgulken bile gerçekleştirilebilecek kadar otomatikleşir.”
En Az Çaba Yasasına uymak, insan doğasının bir sonucudur
Geleneksel görüş, davranış değişikliğinde kilit noktanın motivasyon olduğunu savunur. Bir şeyi gerçekten isterseniz yaparsınız. Ancak işin aslı şudur ki gerçek motivasyonumuz tembellik etmek ve ulaşılması kolay olanı yapmaktır. Son zamanların verimlilik konulu çoksatanlarının anlattıklarının aksine bu aptalca değil, akıllıca bir stratejidir.
Enerji kıymetlidir ve beyin onu mümkün olduğunca koruyacak şekilde tasarlanmıştır. İki benzer seçenek arasında karar verirken insanların doğal olarak en az çabayı gerektiren seçeneğe meyletmesi anlamına gelen En Az Çaba Yasasına uymak, insan doğasının bir sonucudur.*
Zorlaştırmayın kolaylaştırın
bir alışkanlık ne kadar az enerji gerektirirse gerçekleşme ihtimali de o kadar artar.
Hayatınızın büyük bir kısmını kaplayan davranışlara baktığınızda onların çok düşük motivasyon düzeyleriyle gerçekleştirilebildiklerini görürsünüz.
Telefonumuza bakmak, e-postalarımızı kontrol etmek ve televizyon seyretmek neredeyse hiç çaba gerektirmedikleri için bu kadar çok vaktimizi alır.
Fazlasıyla kolaydırlar.
Bir anlamda her alışkanlık gerçekten istediğinizi elde etmenin önündeki bir engelden başka bir şey değildir. Diyet yapmak forma girmenin önündeki engeldir. Meditasyon sakin hissetmenin önündeki engeldir. Günlük tutmak net bir şekilde düşünebilmenin önündeki engeldir. Aslında istediğiniz, alışkanlığın kendisi değil, o alışkanlığın getirdiği sonuçtur. Engel ne kadar büyükse -yani alışkanlık ne kadar zorsa- siz ve arzulanan son hal arasındaki sürtünme o kadar artar. Alışkanlıkları içinizden gelmediğinde bile yapabileceğiniz kadar kolaylaştırmak bu yüzden hayati önem taşır. İyi alışkanlıklarınızı daha basit kılarsanız onlara uyma ihtimaliniz de bir o kadar artar.
Alışkanlık oluşturan hemen her ürüne baktığınızda onun yeni bir motivasyon yaratmadığını, daha ziyade insan doğasının altta yatan güdülerine tutunduğunu görürsünüz.
■ Aşkı bulmak ve üremek = Tinder kullanmak ■ Başkalarıyla bağ kurmak = Facebook’ta dolaşmak » Sosyal açıdan kabul ve onay görmek = Instagram’da paylaşım yapmak * Belirsizliği azaltmak = Google’da arama yapmak ■ Statü ve prestij elde etmek = video oyunları oynamak Alışkanlıklarınız kadim arzulara modern zaman çözümleridir. Eski günahların yeni versiyonlarıdır. İnsan davranışının arkasındaki güdüler aynı kalır.
Alışkanlıklarımız tarihin içinde olduğumuz dönemine göre farklılık gösterir.
Önemli kısım şu: Aynı altta yatan güdüyü ele almanın pek çok farklı yolu vardır.
Bir insan stresini sigara içerek azaltmayı Öğrenebilir. Bir diğeri kaygısını koşuya çıkarak hafifletmeyi öğrenir. Hâlihazırdaki alışkanlıklarınız karşı karşıya geldiğiniz sorunları çözmenin en iyi yolu olacak diye bir şey yok; onlar sadece kullanmayı öğrendiğiniz yöntemlerdir. Bir çözümü çözmeniz gereken sorunla ilişkilendirdiğiniz zaman sürekli ona dönersiniz.
Davranışımız büyük ölçüde bu tahminlere bağlıdır. Başka bir deyişle, davranışımız illa olayın nesnel gerçekliğine değil, büyük ölçüde başımıza gelenleri nasıl yorumladığımıza bağlıdır. İki insan aynı anda sigaraya bakabilir ve biri güçlü bir sigara içme isteği duyarken diğeri kokudan tiksinebilir. Aynı işaret, tahmininize bağlı olarak iyi bir alışkanlığı ya da kötü bir alışkanlığı kıvılcımlandırabilir. Alışkanlıklarınızın nedeni aslında öncesinde yaşananın tahminidir.
Altta yatan güdülerimizden bazıları şunlardır:
1 * Enerjiyi muhafaza etmek,
a Yiyeceğe ve suya erişmek,
a Aşkı bulmak ve üremek,
a Başkalarıyla bağ kurmak.
Sosyal açıdan kabul görmek ve onay kazanmak, s Belirsizliği azaltmak,
a Statü ve prestij elde etmek.
Şiddetli bir arzu, daha derinde yatan bir güdünün belli bir dışa vurumudur.
Beyniniz sigara içme, Instagram a bakma ya da video oyunları oynama arzusuyla gelişmedi. Daha derin bir seviyede, basitçe belirsizliği azaltmak, kaygıyı gidermek, sosyal açıdan kabul ya da onay görmek veya statü sahibi olmak isti-yorsunuzdur.
Bize hangi davranışların cazip geleceğini, içinde yaşadığımız kültür belirler.
■ Kültürümüz tarafından övülen ve onaylanan alışkanlıkları benimsemeye meyilliyizdir çünkü uyum sağlamak ve kabileye ait olmak için çok güçlü bir arzu duyarız.
■ Üç sosyal grubun alışkanlıklarını taklit etmeye meyilliyizdir: yakın olan (aile ve arkadaşlar), çok olan (kabile) ve güçlü olan (statü ve prestij sahipleri).
■ Daha iyi alışkanlıklar inşa etmek için yapabileceğiniz en etkili şeylerden biri (1) arzulanan davranışın normal bir davranış olduğu ve (2) grupla ortak bir noktanızın olduğu bir kültüre katılmaktır.
* Kabilenin normal davranışı genellikle bireyin arzulanan davranışına baskın çıkar. Çoğu zaman tek başımıza haklı olmaktansa grupla birlikte yanılmayı yeğleriz.
Şimdi yüklemin sadece bir kısmını değiştirdiğinizi hayal edin: “Yapmalısınız” değil, “yapabilirsiniz.”
Burada kilit nokta, gerçekliğin her iki versiyonunun da doğru olması. Bunları yapmalısınız ama aynı zamanda yapabilirsiniz. Hangi zihniyeti seçersek seçelim, mutlaka bir kanıt bulabiliriz.
Alışkanlıklarınızı dezavantajlarından çok, getirilerini vurgulayarak ifade etmek, beyninizi yeniden programlamanın ve bir alışkanlığı daha cazip kılmanın hızlı ve hafif yoludur.