Sultan Murad, Ankara gibi küçük bir kaleyi ele geçirmek için acaba neden yirmi beş bin kişilik bir ordu hazırlamak gereğini duymuştur?
Bu seferde maksat, yalnızca ticari ve stratejik ehemmiyeti haiz bir kaleyi fethetmek değil, ayaklanmaları mukadder Anadolu Beylerinin ilk ayaklanma hareketine teşebbüs eden Karamanoğlu ile ona tâbi olan irili ufaklı kabile ve beylikleri -ki bunlar Germiyanoğulları, Ahiler, Turgutlu ve Çavdar Aşiretleridirşiddetle tedip ederek diğerlerine bir gözdağı vermek isteğinden kaynaklanmıştır. Bu seferde Sultan Murad, ordusunun gücünü göstermek istemiş ve göstermiştir. Muarızları, büyük kısmı Rumeli'de bulunan Osmanlı Ordusu'nun kalanından yirmi beş bin kılıç çıktığını görmekle Osmanlı Devleti'nin yerini almak hülyasından vazgeçmişler. Arslan sesi işitmiş köpekler gibi kaçmışlardır.
İngiltere'nin 4 Ağustos günü Fransa ve Çarlık Rusyası'nın yanında savaşa dahil olmasıyla işin şekli baştan aşağı değişmiş; Osmanlı liderliği de derhal Rusya'yla anlaşma yolları aramaya başlamıştır. Bu mecrada Enver Paşa, 5 Ağustos günü Rus Askeri Ataşesi Leontiff'le görüşerek, ya Bulgaristan'ın eline geçmiş Batı Trakya ya
Sayfa 409
Orhan Gazi Zamanında Osmanlı Devleti
Mühim olan başlangıç derler. Bir başlangıç yapmaları itibariyle, Osmanlı tarihi içinde, Osman Gazi ve şanlı oğlu Orhan Gazi'nin yerleri apayrıdır. Osman Gazi göçebe bir kabilenin arasında doğmuş, kabileyi beylik haline getirmiştir. Orhan Gazi ise küçük bir beylikte doğmuş, bir devlet bırakarak ölmüştür. Osman Gazi öldüğü zaman Osmanlı Beyliği'nin sahip olduğu toprakların tamamının genişliği 16.000 kilometrekare civarında idi. Ama Osman Gazi, babasında 4.800 kilometrekare civarında bir toprak parçast almış, bunu hayatı müddetince vuruşa vuruşa 16.000 kilometrekareye çıkarmıştı.
Osman Gazi'nin bir kıta, iki deniz üzerinde kurulu bıraktığı beylik, Orhan Gazi zamanında, iki kıta ve üç deniz üzerinde kurulu
devlet haline getirilmiştir. Orhan Gazi vefat ettiğinde Osmanlı Devleti'nin yüzölçümü 95.000 kilometrekare civarındaydı. Nüfus ise Osman Gazi devriyle mukayese edilemeyecek seviyede artmıştı (üç binden, üç milyona).
Ordu mevcuduna gelince yine Osman Gazi devriyle mukayese edilemeyecek seviyededir. Barış zamanında (ki çok azdır) Orhan Gazi, 35-40.000 civarında asker barındırıyordu. Sayı, seferi zamanda 115.000 civarında asker barındırıyordu. Ordu eskiden olduğu gibi gönüllülerden değil, kıyafetleri, silahları, eğitimleriyle, bugünkü askerlik anlayışına uygun askerlerden meydana geliyordu. Kardeşi Alâüddin Bey'in gayreti ve Kara Halil'in himmetiyle devlet idaresi eyaletlere ayrılmış, sistemleştirilmiştir, Devrin en büyük sultanlarının aklına dahi gelmeyen yaya askeri sınıfı Orhan Gazi nin emriyle kurulmuştur.
Süleyman Paşa'nın Vefatı
Son günlerde, Süleyman Paşa'ya bir hüzün çökmüştü.
Mahiyetini kendisinin de kestiremediği iç sıkıntısını dağıtmak için bir gün ava çıkmıştı. (Cirit oynadığına dair rivayetler de vardır.) Avının peşinde at sürerken, atının ayağı bir çukura düştü. Şehzade yuvarlandı ve başını bir kayaya çarptı. Etrafını sardılar. Fakat ellerinden bir şey gelmezdi. Sadece şehadet getirebildi, başı yana düştü. Gözleri sonuna kadar açık ve İstanbul istikametine dönüktü. Kim bilir, belki de hâlâ büyük fethin rüyasını görüyordu.
İngiltere, Hindistan'a giderken bakıyor ki orada İslâm Uygarlığı var, işi kolay olmayacak.
Osmanlı temsil ediyor bu uygarlığı o zaman. O halde bunun önünü kesmeliyim." diyor İngilizler. Modernitenin tarihi, büyük ölçüde İslâm Medeniyeti'nin yani onu temsil eden, erk olan Osmanlı'nın önünü kesmenin tarihidir. Nitekim 20. yy'da artık Osmanlı yoktur. Ama o yüz yıl boyunca Batılı ihtiraslar, âlemi kasıp kavurur.
Bursa ve İznik gibi iki büyük sanayi merkezinin Türklerin eline geçmesi, Bizans'ın gelirini büyük ölçüde azaltmıştı. İktisadi sefalet son noktasındaydı. Asayiş bozuktu. Bu, halkın ahlakına da menfi tesir ediyordu.
Bunlar yetmez gibi Sırbistan kralı Stefan Duşan, Makedonya'da, Bizans aleyhine genişlemeye başlamıştı.
Orhan Gazi, gelişmeleri adım adım takip ediyordu. Bizans'ın içten çürümesi, Osmanlılar için bir nimetti.