öğrenilmiş çaresizlik
Yavru fillere uygulanan sistematik eğitimle çaresizlik öğretilir. Bunlar yavruyken ağır metal zemine sağlam zincirle bağlanır. Hayvan her kaçmaya çalıştığında acılar çeker. Çaresizliği öğreninceye kadar bu uygulanır. Siz de sirkte 5 tonluk bir filin kafasına bağlanan ince bir ip ve ucunda minicik bir çomakla yere sabitlendiğinde neden kaçmadığını düşünür durursunuz. Hatta Hintli bir çocuk neredeyse toprağa sembolik olarak bağlar tahta bir çomakla fiili. O asla kaçmaya yeltenmez. Halbuki özgürlüğüyle arasında sadece zihnindeki öğrenilmiş çaresizliktir onu esir eden!
Öğrenme Kuramı, birbirinden ayrı birkaç düşünce ekolünü içerir. Radikal davranışçılar olarak da adlandırılan bazı araştırmacılar, kişilik de dahil olmak üzere davranış farklılıklarını açıklamak için klasik ve edimsel koşullanmanın yeterli olduğunu savunurlar.
Çocuk Gelişim Alanları ve Temel Kavramları
1. Fiziksel Gelişim > Fiziksel gelişim, çocuğun vücut yapılarının büyüme ve değişme süreçlerini kapsar. Bedensel büyüme ve motor becerilerinin gelişimiyle ilgilenmektedir.
2. Zihinsel Gelişim > Zihinsel gelişim, çocuğun bilişsel becerilerini ve zihinsel süreçlerini kapsar. çocuğun düşünme, problem çözme, dil gelişimi, hafıza dikkat, soyut düşünme gibi yeteneklerini içermektedir.
3. Duygusal ve Sosyal Gelişim > Duygusal gelişim, çocuğun duygularını anlama, ifade etme ve yönetme süreçlerini içermekle birlikte çocuğun duygusal farkındalığının artması, duygularını anlaması ve yönetömesi, başkalarıyla empati kurma ve sağlıklı ilişkiler geliştirmesiyle ilgilidir.
4. Dil Gelişimi > Dil gelişimi, çocuğun dil becerilerinin oluştuğu ve geliştiği alandır.
5. Bilişsel Gelişim > Bilişsel gelişim, çocuğun düşünme anlama, öğrenme ve problem çözme süreçlerini kapsar.
Bir heykeltıraş olan Kıbrıs prensi Pygmalion, ideal kadını temsil eden fildişinden bir heykel yapar ve ona Galatea adını verir. Galatea o kadar güzeldir ki, Pygmalion ona âşık olur ve Tanrıça Venüs'e ona hayat vermesi için yalvarır. Venüs onun isteğini kabul ederek Galatea'yı canlandırır. Pygmalion ile insan olan heykeli mutlu bir aşk yaşarlar.
Bir beceriyi geliştirmek için doğru zamanı kaçırmanın sonuçları çok ağırdır çünkü beyin gelişiminde temel bir beceriyi edinmek, daha karmaşık bir beceriyi edinmek için ön koşuldur ve her beceri bir sonraki beceri için yapı taşıdır. Diğer bir deyişle beyin gelişimi hiyerarşik bir biçimde gerçekleşir ve daha “karmaşık” becerilerin temelini “temel” yetenekler oluşturur. Bu nedenle, “basit” bir beceri için gerekli olan zaman penceresini kaçırmak geniş kapsamlı etkilere sahiptir çünkü yeni bir öğrenme gerçekleşse bile öğrenme giderek daha zor hâle gelir. Dil gelişimi açısından bu özellikle çok önemlidir. Çünkü dil, ilk üç yıl boyunca kelime haznesi ve konuşma becerileri geliştirmenin yanı sıra sosyal, duygusal ve bilişsel gelişim için de bir temel sağlamaya yardımcı olur.
bkz. çocuk gelişimi için kritik dönemlerKitabı okudu
Bir çocuğun sahip olduğu öğrenme yeteneği, hayatının ilk yıllarında duyduğu dille ilgili miydi? İtinayla gerçekleştirilen üç yıllık veri analizi (hart & risley) hiçbir şüphe bırakmıyordu. Evet öyleydi. O yıllarda yaygın olan düşüncenin aksine, ne sosyoekonomik durum, ne ırk, ne cinsiyet, ne de doğum sırası, bir çocuğun öğrenme kabiliyetinin kilit unsuru değildi çünkü her bir grubun içinde bile dil farklılıkları vardı. Bir çocuğun gelecekteki öğrenme gidişatını belirleyen temel faktör, ilk yıllarındaki dil ortamıydı: Ebeveynin çocuğuyla ne kadar ve nasıl konuştuğu. Evdeki eğitim durumu veya ekonomik durum ne olursa olsun, ebeveyn konuşmasının çok fazla olduğu evlerdeki çocuklar daha iyi sonuç elde ediyorlardı.
İnsan saldırılara karşı kendini savunabilir, ama iltifatlara karşı savunmasızdır.
Sayfa 16Kitabı yarım bıraktı
İnsan kendini geliştirdikçe "ideal ben'e" doğru gider. İdeal ben'e gitmek ise, ego idealini doğru çizmekle mümkündür. İç yolculuk sırasında büyük bir öğrenme aşkıyla kişinin kendisine yenilikler eklemesi ve bunu yaparken de sürekli okuyan, araştıran, sorgulayan bir yapıda olması gerekmektedir.
Sayfa 156Kitabı okudu
Her insan çocukluk yaşantılarının kurbanıdır.
Sayfa 15Kitabı yarım bıraktı
Beynimizin fiziksel olarak büyümesi büyük ölçüde dört yaşımıza kadar tamamlanır. Çocuk olarak rahat öğrenmemiz ve tüm yaşamımızın tasarımı çoğunlukla bu ilk yıllarda yaşadıklarımızla ilişkilidir. Peki bu neden acı bir gerçektir? Çünkü bebekler hayatlarının bu döneminde “Yanlış yapıyorsun!", “Benimle daha fazla konuş!”, “Lütfen, benimle güzel konuş!” deme yetkisine sahip değildir. Tıpkı yeterli yiyecekten yoksun bir bebeğin hayatının ilk üç yılında hayatta kalabilmesi ama hiçbir zaman kendi potansiyel boy uzunluğuna ulaşamaması gibi, beyni yeteri kadar dilden yoksun olan bir bebek de hayatta kalır ancak ciddi düzeyde öğrenme güçlüğü yaşar ve asla entelektüel kapasitesine tam olarak ulaşmaz.