Mevlânâ "neyin perdeleri” sembolünün, "şekil-sûret” îtibârını kullanmış ve "ney”i "ressam”a benzetmiştir:
A güzel sesli ney, gönüller almadasın, hoşsun güzelsin; sıcak sıcak nefesler vermedesin, soğuk havaları silip süpürmedesin
İçinde ne boğum var, ne bir şey, bomboş, dertlere düşmüş perişan olmuş gönülden candan, derdi, elemi almada, onları da kendine döndürmedesin
Herkesin sevgilisine uygun bir resimdir yapıyorsun; okuma-yazma bilmiyorsun amma iç yüzde bir ressamsın sen âdetâ
Ey tüm gerçeklerin şekli, sûreti, hangi perdedesin sen? Neyin nağmeleri arasından bir baş göster, şekerler gibisin çünkü.³⁰⁴
Şârihler, "ney” ile sembolize edilen "kâmil insan”ın yetiştiriciliği, nâkıs insanı kemâle erdiriciliği üzerinde durmuşlarsa da "ney” sembolünü "ressam” sıfatıyla kullanmamışlardır.
304 Mevlana, Divan, II, 446
Sayfa 335 - Umde YayınlarıKitabı okudu
İnsan, iyiyi de kötüyü de yapabilmeye muktedir bir potansiyelde yaratıldığından, her huyun insan ahlâkında olumlu bir karşılığı olduğu gibi, bir de olumsuz kutbu bulunmaktadır. Mevlânâ’nın kanâat hakkındaki görüşleri dikkate alındığında, hırsı, kanâatin zıt kutbuna yerleştirebiliriz. Mevlânâ, hırsın kanâati giderdiğini belirtir:"384 Kanâat,
Sayfa 574Kitabı okudu
Mevlânâ “Gam, sıkıntı ve darlıktan başına ne gelirse hepsi, işin sonunu düşünmeme korkusuzluğundan yani edebsizlikten ve küstahlıktan gelir” ifadesiyle edebsizlik ile insanın iç huzursuzluğu ve sıkıntıları arasında bağ kurmaktadır.174 Mevlânâ’nın edebsizlik ile iç huzursuzluk arasında kurduğu bu ilişki, günümüzde insanî bunalımların nedenlerinden
Sayfa 542Kitabı okudu
“(Şeytan) o kadar çok oyunlar bilir ki, (0nun hilesi) boğazında bir çöp gibi takılır kalır! Onun çöpü senelerce boğazda kalır; 0 çöp nedir.? Mevki ve mal sevdasıdır.
Ey kararsız kişi! Mal, çöpten ibarettir. Ama boğazındaysa âb-ı hayatı içirmez. "994
Şeytanın mal, mevki, şöhret, vs. gibi arzuları kullanarak insanı kötülüğe teşvikiyle
Sayfa 295Kitabı okudu
Mesnevi Hakkında Bilgi
MESNEVÎ
Mevlânâ'nın Mesnevî'si "mesnevî”34 tarzıyla yazıldığı için bu adla anılmaktadır. Mevlânâ, Mesnevî'sinde eserini "Mesnevî" / "Hüsâmî-nâme" / "Saykalü’l-ervâh” (Ruhların Aynası) gibi sıfatlarla anmasına rağmen, ona özel bir isim vermemiştir. Buna rağmen Mesnevî-yi Ma’nevî eserin tam ismi olarak kabul edilir;
Sayfa 40 - insan yayınlarıKitabı okudu
