Umut, iman kaynaklı bir kavramdır: İnançlı insanı imanı yönetir. Yönetmiyorsa o iman taklittir.
Bilmemiz gereken şudur: Umudunu yitiren, kendini de yitirir…
Ancak hedefimizin büyüklüğü ölçüsünde büyüyebilir, umudumuz kadar var olabilir, imanımızın derinliği nispetinde şartlara meydan okuyabiliriz.
Osmanlı insanı bu gerçekten hareketle, dört
Tanrı, hâkim, hükümdar, âmir, efendi, sahip, bey" mânalarına gelmekle beraber hükümdar,imparator,şah gibi anlamlara da gelmektedir. 1. Murad'a,Murad'ı Hüdavendigar denmesinin sebebi "7 cihana hükmeden" anlamını taşımasındandır
***osmanlı devleti'nde başa geçen her padişahın birer cümleyle tahttan ayrılma sebebini sıralayalım.
bilindiği gibi osmanlı imparatorluğu'nda toplam 36 padişah başa geçmiştir. bu padişahların önemli bir kısmı görevlerinden normal olmayan yollarla ayrılmak zorunda kalmıştır. bu yazıda sadece padişah değişimlerinin nedeni anlatılmıştır.
Tarihi, siyasi olaylar yığını halinde okumanın, geri bir öğretim olduğunu söylemeye hâcet yoktur sanırım. Siyasi ve içtimai olaylar, iman ve iradenin eserleridir ve öyle okutulmalıdır.
Devletimizin kurucusu Osman Bey'i tanımak için en başta müşahhas olay olarak, Anadolu'ya geldikleri zaman misafir oldukları evde, Allah Kitabı önünde yatıp uyumayarak, sabaha kadar huzurunda ayakta durduklarını söylemek yeter ders değil midir?
Hüdavendigâr'ın yaralı düşmana bile su vermek emeli ile Allah'a yaranmak istediği anda şehit edildiğini mânalandırmak, din ile ahlâkın kucaklaştığı ulvi bir anın tesbiti demek olmaz mı?
Yine, Osman Bey'in oğluna nasihatı gibi 1. Murad'ın vasiyetnamesi de, çocuklarımızı Allah ve insan sevgisi ile dolduracak muhteşem ve eşsiz vesikalardır. Fatih'in, tarihte devir açacak fethi yaparken Hacı Bayram'ın müridi olan şeyhi Ak Şemseddin'e danışması ve istiharenin müjdesiyle bu büyük harekete girişmesi, eşi tarihte görülmüş bir iman hareketi midir? Yavuz Selim'in sırf vatan sevdasıyla henüz kanlanan kılıcı elinde kurumadan, İbni Kemal'in atının ayağından kendi üzerine sıçrayan çamuru şeref bilerek, hürmetle onu çıkarıp da kaftancı başıya verirken; “Bunu tabutuma örtünüz. Zira ulemanın atının ayağından sıçrayan çamur dahi bizim için şereftir” deyişi cihan tarihinde görülmemiş ve belki de görülmeyecek bir ilim ve ahlâk harikası sayılmaz mı?