Mustafa Kemal, Zabit ve Kumandan ile Hasbihal 'i 1914'te Sofya' da, yakın dostu ve meslektaşı olan Nuri Conker'in Zabit ve Kumandan isimli kitabına istinaden kaleme aldı. Nuri Conker Zabit ve Kumandan 'da Osmanlı ordusundaki başarısız girişimleri ve bunların sebeplerini irdeliyordu. İşte Mustafa Kemal, yer yer o kitaba göndermeler de yaparak ordu konusundaki önerilerini ve tesbitlerini Zabit ve Kumandan ile Hasbihal kitabında dile getiriyordu. Kitabın baskısı 1919'u buldu ancak Mustafa Kemal Anadolu 'ya geçerek İstanbul Hükümeti ile ilişiğini kesince Damat Ferit tarafından bu kitaplar toplatıldı ve müshalar yok edildi. Ve Mustafa Kemal' in sağlığında da bu kitaplar maalesef basılamadı. Ta ki Hasan Ali Yücel, bu kitabı İş Bankası Kültür Yayınları'nın ilk kitabı olarak basana dek... Benim için Mustafa Kemal Atatürk' ün asker ve siyaset adamı kimliğinin yanında bir yazar olarak da tecrübe etmek, fikirlerini yorumlamak, dönemin askeri disiplini ile Mustafa Kemal 'in eleştirdiği durumları kıyaslamak, benzer noktalar görmek ve Nutuk' a başlamadan önce bir ön okuma yapmak açısından çok önemliydi. Önceki yıllarda harp okullarında okutulan bir esermiş, fakat günümüzde bazı şeylerin içi boşaltılıp kutsallığı sorgulanacak boyuta geldiği için sanırım, okutulmuyor. Böyle kıyıda köşede kalmış unutturulmaya çalışılan metinleri tekrar okumak, yaymak biz kitapseverlerin, ailelerin, öğretmenlerin misyonu haline gelmeli. Herkesin kitaplığında olmalı.
..