Batı Roma'nın yıkılışına dair
Henri Pirenne'nin bu kitapta ortaya attığı tez Roma'nın ne olduğunu ve Batı Roma'nın son dönemde neye dönüştüğünü bilen birisi için reddetmesi zor bir tezdir. Roma benim içinde bir hanedanlıktan ibaret değildi o yüzden Kavimler Göçü ile Batı Roma sözde yok edilmiş olarak kabul edilip Orta Çağ başlamış sayılsa da, Roma aslında Akdeniz'dir Pirenne'nin de dediği gibi, Roma Mare Nostrum'dur. Cermenlerin Afrika'nın Kuzey'ini ele geçirmeleri veyahut İspanya'ya, Galya'ya yerleşmeleri Roma'yı yıkmak olarak kabul görmemelidir, Cermen Kavimleri aslında Roma'nın bir parçası olmak için çabalamışlar ve Roma medeniyetinin bir parçası olmuşlardır dilini, kültürünü hatta dinini benimsemişlerdir. Aynı şeyi Hıristiyanlık içinde söylemek ne kadar yanlıştır? Roma Hıristiyanlaştıysa kilise Romalılaş'mamış mıdır? Roma medeniyeti İslam gibi bir medeniyet gelene kadar içine gelen her şeyi bünyesine katmıştır, İslam ne zaman Akdeniz'i ele geçirip oradaki halklara yeni bir medeniyet sunduysa ve Roma Kuzey'e çekilmek zorunda kaldıysa Batı Roma'nın yıkılışı ve Orta Çağ o zamandan başlatmak daha doğru olacaktır. 
Hz. Muhammed ve Charlemagne
Avrupa Tarihi: Kavimler Göçü’nden XVI. Yüzyıla KadarHenri Pirenne · Selenge Yayınları · 202215 okunma
