"Aslında annem seni anlatıp durumuş çocukluğumda, meğer her masala seni anlatarak başlatmış. 'Bir varmış, bir yokmuş...' "
- Cemal Süreya
Herkesin bir zamanı varmış,
Oturdum bekledim koştum bekledim yavaşladım bekledim
Bekledim bekledim bekledim neyi beklediğimi bilmeden,
Artık bakıyorum geçiyorum duruyorum herkes değilmişim zamanım da yokmuş.
Küçükken İmparatorluk Okulu'nda ezberlediğimiz ilk tekerlemedeki gibidir kâinatın özeti: "Bir varmış... Bir yokmuş..."
Sayfa 19Kitabı okudu
Düşünsenize ölmek yok! O zaman bu inanç sistemi olur muydu?
Adı bilinmeyen bir ülkede, dünya kuruldu kurulalı görülmemiş bir olay gerçekleşir: Ölüm, o güne kadar yerine getirdiği görevinden vazgeçer ve hiç kimse ölmez. Bir anda ülkeye dalga dalga yayılan sevinç çok geçmeden yerini hayalkırıklığı ve kaosa bırakır.
İnsanların ölmemesi zamanın durduğu anlamına gelmemektedir, ezeli bir yaşlılıktır artık onları bekleyen. Hükümetten kiliseye, sağlık kurumlarından ailelere, şirketlerden mafyaya kadar herkes ölümün ortadan kalkmasının getirdiği sonuçlarla mücadele etmek zorundadır. Ancak ölüm, beklenmedik bir kimlikle ve umulmadık duygularla insanların arasına geri döner.
Ölüm ve ölümsüzlük karşısında insanın şaşkınlığını, çelişkili tepkilerini ve ahlaki çöküşünü, edebi, toplumsal ve felsefi anlamda derinlikli bir biçimde işleyen José Saramago, geçici olanla ebedi olanı birbirinden ayıran kısa mesafenin meseli sayılacak Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş'u, başladığı gibi bitiriyor: "Ertesi gün hiç kimse ölmedi."
Sözcüklerin arasında da bir hiyerarşi, bir protokol ve hatta asalet unvanları vardır ya da tam tersine bazı sözcükler ayaktakımına mensup olduklarınını gösteren izler taşırlar.
İhtiyat yalnızca kaçınılmaz olanı ertelemeye yarar ve insanoğlu er ya da geç teslim olur.
" Belki de şimdi... şu anda... Yani birden yok olacağım. Bir varmış, bir yokmuş..."
Masal
Zamanın birinde her gün yeni bir acıya uyanan, her akşam bir başka kötü
haberle gözlerini kapatan bir ülke varmış. Bu ülkenin insanlarının bazılarının zaten dünyadan haberi yokmuş. Sadece nefes alıp vererek dünyaya iştirak eder, kendileri için yaşarlarmış. Bazıları kendi havasındaymış. Paranın, rahatın, konforun, eğlencenin içinde yaşayıp gider,
