Eşit şartlarda okullaşmayı, geçici olarak olanaksız kabul etmek yerine, prensipte bu sistemin ekonomik açıdan absürt olduğunu, bunu gerçekleştirmeye çalışmanın toplumu entelektüel açıdan zayıflatacağını, toplumu kutuplaştırdığını ve bu sistemi destekleyen siyasi sistemin politik açıdan güvenilirliğinin yıkıcı olduğunu kabul etmek gerekir.
Açıkça görülüyor olmalı ki eşit şartlardaki okullara gitseler bile fakir bir çocuğun zengin bir çocuğa yetişmesi mümkün değildir. Aynı yaşta denk okullara gitmeye başlasalar dahi fakir çocuklar, orta sınıf çocukların erişebileceği birçok eğitim faaliyetinden mahrum kalır. Bu avantajlar, evdeki sohbetlerden ve kitaplardan tatil seyahatlerine, kendine bakış şeklinden okul içi ve okul dışı katılabileceği etkinliklere kadar uzanır. Bu yüzden fakir çocuklar, ilerleme veya öğrenme için okula bağlı oldukları sürece genellikle geride kalırlar. Yoksulların, orantısız olduğu iddia edilen eksikliklerini gidermek için sertifika almaya değil, öğrenimleri için fon yardımı (ek ödeme) almaya ihtiyaçları vardır.
Bisiklet reklamı yapılır
Bisiklet üzerindeki kişi, yaya olana nazaran üç veya dört kez daha hızlı gidebilir; yine de buna rağmen, aynı süreç içinde beş kez daha az enerji sarfeder. Ağırlığının bir gramını, düz yolun bir kilometresi boyunca, sadece 0.15 kalori harcama pahasına taşır. Bisiklet, insan metabolik enerjisini hareketin direnciyle eşlemek için mükemmel bir enerji nakil aletidir. Aletiyle donanmış olarak insan, sadece bütün makinaların değil, fakat hatta bütün diğer hayvanların da yeteneğini aşar.
Üçüncü sınıf otobüs, çiftçiyle domuzunu birbirinden ayırmaz ve onların her ikisini de herhangi bir yük kaybına uğramaksızın pazara götürür, fakat motorize “konfor”la bu taşıma, yıkıcı nitelikteki sürate bağlılık derecesinde değildir.
Okul, toplumu bu haliyle kabullenmeniz için çalışan bir reklam ajansıdır.
***
Ivan Illich