Sahiplenme etkisi
Yitirmenin acısından sakınmak bizi kazanmanın hazzına varmaya oranla iki misli güdüler. Evrim bizi elimizde olan şeyi elde edebileceğimiz şeyden daha fazla gözetme duygusuyla donatmıştır. Burada özel mülkiyet kavramına dayanak oluşturan ahlaki duygu çıkar.
İnançlar herkese açıklanmış özel düşünceler biçimine bürünen bir tür özel mülkiyettir; dolayısıyla sahiplenme etkisi inanç sistemleri için de geçerlidir.
Sayfa 338
Hayat sonsuz olsun ya da olmasın, umut hiç tükenmez.
Eğer Tanrı kendi varlığını herkese tamamen açık etseydi, hepimiz tek bir evrensel imana uyan robotlara dönerdik. Böyle bir şeyin ne anlamı olurdu ki?
Pek çok insan için, eğer bu olanaklı olan dünyaların en iyisi değilse yakında öyle olacağı konusundaki ümit sonsuza kadar sürer. O ümit, dinlerin, efsanelerin, batıl inançların ve Yeni Çağ inançlarının kaynağıdır.
Sayfa 451Kitabı okudu
İsmi, doğal seçmenin ortak keşfi nedeniyle sürekli olarak Charles Darwin'le anılan, on dokuzuncu yüzyıl İngiliz doğa bilimeisi Alfred Russel W allace, gözlemlediği her yapı ve her davranış için bir amaç bulma arayışında başını derde soktu. W alla ce' a göre doğal seçme, her organizmayı çevresine iyi bir şekilde uyması için biçimlendiriyordu. Doğal seçmeye yaptığı aşırı vurgu, onu abartılı uyarlamacılığa götürdü. "Quarterly Review"nun 1869 Nisan sayısında, Darwin'i çok korkutarak, insan beynillin tümüyle bir evrim ürünü olmuş olamayacağını çünkü doğada yüksek matematik ve estetik değerlendirme gibi doğal olmayan yetenekleri başarabilen, insan beyni büyüklüğünde bir beyne sahip olmak için hiçbir neden olmadığını ileri sürüyordu. Amaç yok, evrim yok. Cevabı neydi? "Egemen bir Akıl, sonunda zihinsel ve ahlaki yapımızın belirsiz ilerlemesini kabul etmek ve hatta ona yardım etrnek için mükemmel bir şekilde yeterli olan bir örgütlenme oluşturmak için, değişimleri yönlendirerek ve onların birikimlerine karar vererek, bu yasaların faaliyetini izlemişti(s. 394)." Evrim teorisi, Tanrı'nın varlığını kanıtlamaktadır.
Sayfa 449Kitabı okudu
Her zaman önemli olan grup değil bireydir ve her zaman önemli olan, grubun nasıl değiştiği değil bireyin nasıl değiştiğidir. Bu liberal ümit ya da tutucu aldatmaca değildir. Bir entomoloğun 1948' de belirttiği gibi bu bir evrim gerçeğidir: "Modem sınıflandırma bilimi biyologlar arasmda bireylerin tekliği ya da herhangi bir birey topluluğunda meydana gelebilecek geniş değişim aralığı konusunda artan farkmdalığın ürünüdür."
Sayfa 439Kitabı okudu
Ormanda bir hışırtı duyduğu anda bir aslan üzerlerine atladığı za manlarda, "hışırtı" ile "aslan" arasında bir bağlantı kurmak, atalarımı- zın hayatlarını kurtarabilirdi. Türümüz, gerçek anlamda, öngörülebilir bağlantılar kurarak hayatta kalabildi. Bilim yazarı, tarihçi ve kuşkucu Michael Shermer, The Believing Brain kitabında, tarih boyunca, neden şüpheli, hatta hatalı olsa bile bağlantılar kurma arayışında olduğumuzu anlatır. Rüzgârın yol açtığı hışırtıyı yanlışlıkla aslan sanmamız, tip 1 hata, yanlış pozitif olarak nitelendirilir. Bu tür bir hatanın sonuçları, tip 2 hatadan, yani yanlış negatiften çok daha az ölümcüldür. Yanlış negatif ölümcül olabilir: Atalarımız, hışırtıyı duyduğunda "rüzgârdan- dır" demiş olsaydı, hepsi yenmiş olurdu ve biz burada olamazdık.
Böylesine temel bir belirsizlikte hayatın anlamı nerededir? İster inançlı, isterse de kuşkucu biri olun, hayatın anlamı bulunulan yerdedir. Yaşanan andadır. İçimizde ve dışımızdadır. Düşüncelerimizde ve davranışlarımızdadır. Yaşantımızda ve sevgililerimizdedir. Ailemizde ve dostlarımızdadır. Toplumumuzda ve dünyamızdadır. İnançlarımızın yürekliliğinde ve verdiğimiz sözlerin niteliğindedir. Hayat sonsuz olsun ya da olmasın, umut hiç tükenmez.
Sayfa 54Kitabı okudu
Uzak bir galaksiyi 2,5 metrelik bir teleskopla belli belirsiz görmekten veya 100 milyon yaşındaki bir fosili ya da 500.000 yıllık bir taş aleti elinizde tutmaktan veya uzay ve zamanın dar yarığı, yani Büyük Kanyon önünde durmaktan veya gözlerini evrenin başlangıcına dikmiş olan ve onları hiç kırpmayan bir bilimciyi dinlemekten daha ruh titretici ne olabilir? İşte bu derin ve kutsal bilimdir.
MICHAEL SHERMER
İnancın Biyolojisi
Birinci ilke kendini kandırmamandır;
çünkü kandırılması en kolay kişi sensin.
Richard Feynman , Eminim şaka Yapıyorsunuz
Bay Feynman!,
Sayfa 78Kitabı okuyor