Bilişsel Çarpıtmaların Tanımları
Olumluyu geçersiz kılmak, bilişsel çarpıtmaların en yıkıcı türüdür. Basit hipotezine destek arayan bilim insanı gibisinizdir. Depresif düşüncelerinize egemen olan hipotez genelde "Ben ikinci sınıfım" türündendir. Olumsuz bir deneyim yaşadığınızda " İşte bu, hep düşündüğüm şeyi kanıtlıyor" sonucuna varırsınız. Tersine, olumlu bir olayda, "Bu bir rastlantıydı. Sayılmaz" dersiniz. Bu eğiliminiz için ödediğiniz bedel yoğun bir acı ve olan güzel şeylerin değerini bilememektir.
Sayfa 57
Bilişsel Çarpıtmaların Tanımları: Büyültme ve Küçültme
Büyütme genellikle kendi hatalarınıza,korkularınıza ya da kusurlarınıza bakıp çok önemliymiş gibi büyüttüğünüzde olur:"Aman Tanrım! Hata yaptım.Ne korkunç! Ne felaket! Herkese yayılacak bu ve rezil olacağım!"hatalarınıza dürbünün onları kocaman,dev gibi gösteren tarafından bakarsınız.Bu,aynı zamanda"Felaketleştirme"dir;Çünkü gündelik olumsuz olayları kabusa çevirirsiniz.
Başarılarınıza baktığınızda ise tersini yaparsınız; dürbünün herşeyi küçük gösteren, yanlış tarafından bakarsınız.Eğer kusurlarınızı büyütüp iyi taraflarınızı küçümserseniz,kendinizi aşağı hissedeceğiniz kesindir.Ama sorun sizde değil,gözlerinizde ki o aptal lenslerdedir.
Sayfa 60
(Depresyonda geçerli) Bilişsel Çarpıtmaların Tanımları:
1) Hep ya da hiç düşüncesi
2) Aşırı genelleme
3) Zihinsel filtre
4) Olumluyu geçersiz kılma
5) Sonuçlara atlamak
6) Büyütme ve küçültme
7) Duygusal kararlar
8) "-meli -malı" cümleleri
9) Etiketleme
10) Kişiselleştirme
Sayfa 54
Bilişsel Çarpıtmaların Tanımları
1-) YA HEP YA HİÇ DÜŞÜNCESİ: Her şeyi siyah ya da beyaz görürsünüz. Eğer performansınız mükemmelin altındaysa, kendinizi tamamen başarısız bulursunuz.
2-) AŞIRI GENELLEME: Tek bir olumsuzluğu hiç bitmeyecek bir başarısızlık demekmiş gibi görürsünüz.
3-) ZİHİNSEL FİLTRE: Tek bir olumsuz ayrıntıyı bulur, onunla uğraşıp durursunuz; gerçeğe
Bilişsel Çarpıtmaların Tanımları
1. YA HEP YA HİÇ DÜŞÜNCESİ: Herşeyi siyah ya da beyaz görürsünüz. Eğer performansınız mükemmelin altındaysa, kendinizi tamamen başarısız bulursunuz.
2.AŞIRI GENELLEME: Tek bir olumsuzluğu hiç bitmeyecek bir başarısızlık gibi görürsünüz.
3.ZİHİNSEL FILTRE:Tek bir olumsuz detayı bulur onunla uğraşıp durursunuz; gerçeğe bakışınız, bir damla mürekkebin tüm şişedeki suyu bulandırması gibi kararır.
4.OLUMLUYU GEÇERSİZ KILMAK: Olumlu olayların şu ya da bu nedenlerden " sayılmaz " olmasında ısrar edersiniz. Böylece günlük hayatınızla ters düşen olumsuz bir düşünceye kapılırsınız.
5.SONUÇLARA ATLAMA:Vardığınız sonucu destekleyecek kesin kanıtlar olmamasına rağmen olumsuz bir değerlendirme yaparsınız.
a. Akıl okumak: Kendinize birinin ters davrandığını düşünür, araştırmaya gerek bile duymazsınız.
b. Falcılık: Işlerin kötü gideceğini öngörür, kehanetinizin bir gerçek olduğuna ikna olursunuz.
6.AŞIRI BÜYÜTME ( Felaketleştirme) YA DA KÜÇÜLTME: Olayların önemini abartırsınız. Ya da minicik kalıncaya kadar küçültürsünüz. Buna "dürbün hilesi" de denir.
7.DUYGUSAL KARARLAR: Olumsuz hislerinizin aslında gerçeği yansıttığına inanırsınız. " Hissediyorum, o halde gerçekten olmalı."
8.MELİ-MALI CÜMLELERİ: Kendinizi - meli, - memeli' lerle motive etmeye çalışırsınız.
9.ETİKETLEME VE YANLIŞ ETİKETLEME:Aşırı genellemenin uç halidir. Hatanızı tarif etmek yerine, kendinize olumsuz bir etiket yapıştırırsınız.
10.KİŞİSELLEŞTİRME:Kendinizi, aslında başlıca sorumlusu olmadığınız bir olayın nedeni olarak görürsünüz.
Sayfa 37Kitabı okudu