Beş gün sonra (20 Temmuz 1919) Canik Mutasarrıfı Hamit Bey'in Samsun'dan
gelen telgrafı şu idi:
Bizans'ın artan rezaletleri karşısında ümitsizliğe düşen millet, doğudan bir ümit ışığı bekliyor.
Buralara ve buradakilere öyle hayali şekil ve vücutlar veriyorlar ki, acaba bir şey var mı diye, ben de şüpheleniyorum. Kayıtsızlığımdan utanıyorum. Gerçi uyumuyoruz. Bir şey yapmak istiyoruz. Fakat bu şeyin şekil ve teorileriyle uğraştığımıza, uzun yollar seçtiğimize kaniim. Zamanın, halin beklemeye tahammülü yoktur. Memleketin vaziyeti, dakikadan dakikaya fenalaşıyor. Dolayısıyla fikirlerimizi kısa tutup, faaliyetimizi hızlandırmak gerekiyor. Bu hususta benim hatırıma gelen şudur:
Sayfa 65 - Kaynak YayınlarıKitabı okudu
General Sherrill’in Türkçe’ye Cemal Bükerman tarafından tercüme edilen Üç Adam (Kemal35Atatürk-Roosevelt-Mussolini) adlı 1937'de İstanbul'da yayınlanan kitabının 57. sahifesinde şu satırlar yer alıyor:“Mussollini'nin uzun zamanlar Kemal'in hareketlerini en büyük alâka ile takip etmiş olduğu herkesçe malûm bulunuyor.“1928’de, Milano'da Mussoloni şu şekilde beyanatta bulunuyordu:“Bugün İtalya'da bir devlet içinde iki devlet, iki hükümet ve iki şef mevcuttur! Ben Milano Ankara'sının kararlarında seri, nizam harici, muzaffer Mustafa Kemal'iyim; karşımda ebedi Bizans, zayıf ve kötürüm Roma İstanbul var.”“İşte bu, daha o zamandan Kemal'in almış olduğu vaziyeti Mussolini'nin ne şekilde anladığını meydana koymaktadır.“
Fakat İtalya'lı bugün Türk hakkında acaba ne düşünüyordu?“
Atatürk
_Bir gün ressamlar Türk'ün simasını kaybederlerse, yıldırımı alıp yapıversinler. Türk budur. Yıldırımdır, kasırgadır, dünyayı aydınlatan güneştir. Bu memleket, dünyanın beklemediği, asla ümit etmediği bir müstesna mevcudiyetin yüksek tecellisine, yüksek sahne oldu. Bu sahne en aşağı 7 bin senelik bir Türk beşiğidir. Bu beşik tabiatın