ÇAY KÜLTÜRÜ - Fransa
Fransa'da çayın ilk meraklılarından biri çayı temelde sağlık sebebiyle içen Kral XIV. Louis'dir. Gut ve kalp rahatsızlıklarını engelleme ve sindirime yardımcı özellikleri nedeniyle tüketilmiştir. Fransız Devrimi'nden sonra popülaritesini yitirmiş ve 19. yüzyıl ortalarına kadar da kullanımı orta seviyede kalmıştır.
Günümüzde ise Fransa'da çay her durumda, her olayda ve günün her saatinde içilmektedir.
Sayfa 24 - Maya Kitap, 1.baskı İstanbul Ekim 2014Kitabı okudu
ÇAY KÜLTÜRÜ - Yakındoğu
Çay, bütün Arap ülkelerinde yüzyıllardır en popüler içecektir Misafir geldiğinde ya da aile arasında sohbetin bir parçası olarak hazır bulundurulur.
Fas'ta misafir ağırlamakta ise yeri doldurulamaz bir özelliğe sahip olan çay, çok daha rafine bir şekilde servis edilir. Misafir odasında tütsü yakılır ve misafirler yerlerine otururken ellerine gül suyu sunulur. Çay, nane ve şeker ilaveli olarak servis edilir.
Müslüman ülkeler kişi başına çay tüketiminde dünyada ilk sıradadır. Müslüman ülkelerde gün boyunca çay için özel bardaklardan içilir. Hemen her evde ve çayhanede semaverler bulunur.
Doğu'daki çay seremonlerinde olduğu gibi içsel ruhani içerik, sükûnet ve sade bir zerafetle gerçekleşmese de tevazu, itidal ve yalınlık ile karakterize olmasa da çay içme alışkanlığı tüm dünyada çok yaygındır. Çay, dünyada sudan sonra en yaygın olarak tüketilen içecektir.
Sayfa 24 - Maya Kitap, 1.baskı İstanbul Ekim 2014Kitabı okudu
ÇAY KÜLTÜRÜ - Rusya
Rusya'da genellikle siyah çay içilir. Genellikle şeker, meyve veya reçel ile tatlandırılır. En sıcak havalarda bile sıcak olar servis edilir. 13. yüzyıldan beri kullanılan ve 17. yüzyılda Rusya'ya gecen semaverlerde yapılır.
Sayfa 23 - Maya Kitap, 1.baskı İstanbul Ekim 2014Kitabı okudu
ÇAY KÜLTÜRÜ - Myanmar (Burma)
Myanmar, çayın sadece içildiği değil yendiği de birkaç ülkeden biridir. Çay, çeşitli malzemelerle karıştırılarak Lahpet (ıslak çay) olarak ya da tavada kavrularak tüketilir. İçecek olarak çay, süt ile tatlandırılır. Orta sınıf arasında yaygın olarak tercih edilen bir içecektir.
Sayfa 23 - Maya Kitap, 1.baskı İstanbul Ekim 2014Kitabı okudu
ÇAY KÜLTÜRÜ - ÇİN
Eski Çin'de, kendini geliştirme ya da sanata benzetilebilir. Hayatın değerini bilme yolu olarak görülen çay içmek, günümüzde Çin'de çok çeşitli çaylar içilir; yeşil, siyah, beyaz, kokulu ve bitki çayları. Farklı sezonların farklı çayları vardır.
Çin, çayın ve çay kültürünün merkezidir ve çay 5.000 yıldan uzun bir zamandır Çin halkıyla birliktedir. Misafirlere çay ikram etmek bir gelenektir
Çin toplumunda ve kültüründe çayın öneminden dolayı, Çin'deki çoğu muhitte ve iş bölgesinde çay evleri bulunur. Çin tarzı çay evleri, misafirlerine sıcak ve soğuk hazırlanan düzinelerce çay çeşidi sunarlar. Ayrıca çayla beraber ya da çayla alakalı kuruyemiş de ikram ederler. Akşamüzerleri, tipik bir Çin çay evi, bir anda, öğrenci ve çalışan insanlarla dolar. Ayrıca geceleri de uykusuzluk çekenlere ve rahatlamak için yer arayan gece kuşlarına ev sahipliği yapar. Geleneksel çay evleri hala vardır. Onlar hem bir dizi Çin ve Japon çay yaprağını, hem de çay yapma malzemelerini ve daha iyi kuruyemişleri sunan yerlerdir. Son olarak çay satıcıları vardır ki onlar çay yapraklarında, demliklerde ve çayla alakalı diğer araç-gereçte uzmanlaşmışlardır.
Sayfa 22 - Maya Kitap, 1.baskı İstanbul Ekim 2014Kitabı okudu
Çayın Kökeni:
Çayın orijinine ilişkin çeşitli efsaneler anlatılır. Bunların en ünlüsü suyunu bir kazanda kaynattıktan sonra içen, Çin tıbbının ve farmakolojinin babası, İmparator Shen Nung'unkidir. Shen Nung daha çok Yan İmparator olarak bilinir ki bunun kelime anlamı "Tanrısal Çiftçi”dir çünkü Çin'e tarımı getirdiğine inanılır.
Çin'in
Sayfa 17 - Maya Kitap, 1.baskı İstanbul Ekim 2014Kitabı okudu
Çay Yapmanın Sırları üzerine Sen no Rikyu'nun dizeleri *
Biri Rikyu'ya gelir ve çay yapmanın sırlarını sorar.
"Kömür koy, böylece su düzgün kaynar ve çayı güzel bir tatta yapar. Çiçekleri büyüyorken topla. Yazın serinlik hissini ver kışın sıcaklık. Başka bir sır yok,” diye cevaplar usta.
"Çay bundan başka bir şey değil.
Önce suyu kaynat,
Sonra çayı demle.
Sonra da güzelce iç.
Tüm bilmen gereken bu.
Soran kişi "Bütün bunları zaten biliyorum,” diye cevaplar küçümseme havasıyla.
"O zaman, başka bir şey bilen varsa, onun öğrencisi olmaktan çok memnun olacağım,” dedi Rikyu.
* Büyük Japon çay Seremonisi Üstadı
Sayfa 15 - Maya Kitap, 1.baskı İstanbul Ekim 2014Kitabı okudu
Çay, kurumuş ve ezilmiş çay bitkisi Camellia sinensis yapraklarının sıcak ya da kaynayan suda demlenmesiyle yapılan sıcak içecektir. Çok kişinin sevdiği acımsı ve buruk bir tadı ve serinletici etkisi vardır. Dünyada sudan sonra en çok tüketilen içecektir. Çay bitkisi, daha çok Güney'de ve Doğu Asya'da yetiştirilir.
Çay, hastalıkları tedavi edici bir içecek olarak ilk kez Çin'de tüketilmeye başlandı. 16. yüzyılda Portekizliler ve Çin'deki tüccarlar çayla tanıştı.
17. yüzyılda İngilizler çayı Hindistan'a götürdüler ve kısa sürede Hindistan, çay ticaretinde Çin ile rekabet edebilmeye başladı.
Sayfa 13 - Maya Kitap, 1.baskı İstanbul Ekim 2014Kitabı okudu
Yayıncının Notu
Okakura Kakuzo tarafından yazılmış olan Çay Kitabi, çayın ve onun felsefesi olan Çayizm'in Japon yaşantısının estetiğinde ve kültüründe oynadığı rolle bağlantılı, uzun bir makaledir.
Batılı okuyucuyu hedefleyen bu makale İngilizce yazılmıştır ve İngilizce çay klasikleri arasında en iyilerden biri olarak kabul edilir. Kitabın
Sayfa 5 - Maya Kitap, 1.Baskı İstanbul Ekim 2014Kitabı okudu
