...Sadece Rum ve Bulgar milliyetçilikleri değil, aynı zamanda Müslüman askerler arasında da yavaş yavaş etnik farklılıklar su yüzüne çıkmaya başlamıştır. Daha Abdülhamid zamanında Harbiye Mektebi’ndeki Arap kökenli öğrenciler arasında Arap milliyetçiliği ortaya çıkmakta, Türk öğrencilerle tartışmalar yaşanmaktadır. Harbiye ve Harp Akademisi’nde öğrenci ve kurmay subay olarak bulunan Kâzım Karabekir’den birkaç anı aktaralım:
Bu sene [1905] sınıfımızdaki Şamlı ve Bağdatlı arkadaşlarda mühim bir his değişikliği var. Türklere karşı soğuk duruyorlar. Ayrılık muhabbetlerine şahit oluyorum.
Bir gün ordu teşkilatı hocası “Yemen isyanlarına obüs topları götürüp âsi Arapların kafasını kırmalı” dedi. Paydosta Arap arkadaşlar müthiş bir hal aldılar. Arapça birbirlerine bunun bir hakaret olduğunu izahla Türklere küfür ve beddua ediyorlardı. Kendilerini teskin için hayli uğraştım. Muallim erkân-ı harp kaymakamı [öğretmen kurmay yarbay] Suphi Bey’i protesto etmeye, ona hakaret etmeye kadar karar veriyorlardı. Durdurdum.
Sınıfımızda da Arap kurmay adayı on kadar... Bunların ifsat edildikleri kanaatindeyim.
Kâzım Karabekir Harbiye ve Harp Akademisi’nde Türk ve Arap öğrenciler arasında sık sık tartışmalar çıktığını, Arap öğrencilerin “Türklere lanet yağdırdığını”, Arap bağımsızlığını savunduklarını anlatır. “Arnavut neferlerde bile soğukluk görüyorum” diye kaydeden Karabekir, Arnavut öğrencilerin de “bozulduğunu... bereket versin aklı erenlerin Türk milliyetine bağlı” olduğunu anlatır.
"...Bazen bulunduğu yere ait olmadığımı hisseden tek kişi olmadığımı öğrenmek,senin de benim gibi hayatla mücadele ettiğini bilmek,seni çok daha fazla sevmeme neden oldu.Eğer arkadaşlar arasında kendimiz gibi olmazsak,kendimizi nasıl tanıyabiliriz ki?"
Sayfa 55 - ArkadyaKitabı okudu
" Ama arkadaşlar birbirleri adına düşünebilmeliler , bilhassa kendi adımıza düşünemediğimiz zamanlar"
Sayfa 104Kitabı okudu
“…Bazen bulunduğu yere ait olmadığımı hisseden tek kişi olmadığımı öğrenmek,senin de benim gibi hayatla mücadele ettiğini bilmek,seni çok daha fazla sevmeme neden oldu.Eğer arkadaşlar arasında kendimiz gibi olmazsak,kendimizi nasıl tanıyabiliriz ki?"