Kemalizm olarak tanımladığımız ideoloji ne sadece "devrimci" ne de sadece "muhafazakar" unsurları barındırmakta, daha çok "devrimci" ve "muhafazakar" düşüncelerin bir bileşkesi gibi durmaktadır.
Sayfa 130Kitabı okudu
İki isyan arasındaki bir başka çok önemli benzerlik, her iki isyanın da monarşi destekçisi olmasıdır. Vendee isyanının krallığın kaldırılmasına karşı çok güçlü bir tepki barındırmasına benzer şekilde, Şeyh Sait isyanının ideolojik kertedeki en önemli güdüleyicisi halifeliğin kaldırılmasına karşı çıkmaktır. Nasıl ki Vendee' deki isyancılar, "Kralımız. ve İyi Rahiplerimiz, Çok Yaşa!'' diyerek ayaklandılarsa (Moore, 2012:129), Şeyh Sait isyanında yer alan Kürtler de isyana, halifeliğin kaldırılmış olmasıyla ilişkili olarak, büyük oranda İslamın tehdit altında olduğu endişesiyle şeyhlerine olan bağlılıkları sonucu katıldılar (Bruinessen, 2010: 146-147; Zürcher, 2004: 253).
Sayfa 167Kitabı okudu
Kemalist Devrim sürecinin Mayıs 1919'da Mustafa Kemal'in 9. Ordu müfettişi olarak Samsun'a gitmesiyle başladığını iddia etmek mümkündür. Aslında Bağımsızlık Savaşı'nın Mustafa Kemal'in Samsun'a gidişinden aylar öncesinden başladığı tarihsel bir gerçeklik olsa da, bu savaşın en önemli aktörü olan Mustafa Kemal'in "Samsun'a çıkışının" sembolik olarak seçilebileceği kanaatindeyiz. Aynı zamanda Kemalist Devrim, 1927'de CHP'nin ikinci kongresinde bitmiştir. Bu dönemi, 1925 Takrir-i Sükun Kanunu ile soniandırmak da mümkündür. Örneğin Taner Timur, iktidarın toplumsal tabanının Takrir-i Sükun Kanunu ile netleştiğini söyler (2008: 80). Ancak Takrir-i Sükun'dan sonraki iki yılı da (1925-1927) Kemalist Devrim sürecine dahil etmek daha doğru olur; zira bu iki yılda devlet iktidarı üzerinde sınıf ve tabakaların mücadelesi devam etmiş, mücadele Kemalistlerin devlet iktidarını tam olarak ele geçirmesiyle ve Mustafa Kemal'in bir "tek adam rejimi" kurmasıyla sonuçlanmıştır. Dolayısıyla, iktidar savaşının tam olarak sonlanmasının bir sembolü olarak CHP'nin ikinci kongresinde Nutuk'un okunmasını, Kemalist Devrim'in bitişi olarak kabul etmek bizce yerindedir.
Sayfa 148Kitabı okudu
Jakobenler, eski toplumsal güçlerin direncinin ve uluslararası tehdidin iyice arttığı kritik bir aşamada, Devrim'in ancak sans-culotte'larla ittifak yapılarak korunabileceğini düşünmüşler ve diğer (ılımlı) Fransız devrimcilerin aksine bu kesimlerle ittifak yapmaktan çekinmemişlerdir. Bu bakımdan Jakobenizm, Fransız Devrimi süresince devrime önderlik etmeye adaylığını koyan güçler arasında ulusun geri kalanıyla ilişki kurabilen tek siyasal güçtür ve bu bağlamda aslında Fransız Devrimi'nin en "ileri" aşamasını temsil etmektedir ... Diğer taraftan Kemalistler, Jakobenlerin tersine, kitleleri devrimci süreçlerden dışlamış ve bunu yaptıklan ölçüde Jakobenizmden uzaklaşmışlardır.
Sayfa 131Kitabı okudu
Bu doğrultuda, Fransız cumhuriyetçilerinde görülen "cumhuriyetin birliği ve bölünmezliği" ilkesinin Kemalistler üzerinde de oldukça etkili olduğunu söylemek mümkündür. Örneğin, Fransız cumhuriyetçilerin ve Jakobenlerin 1793 yılında Fransa'nın La Vendee vilayetinde ortaya çıkan isyana gösterdiği tepkinin bir benzerini, Kemalistlerin 1925 yılında Kürdistan coğrafyasında çıkan Şeyh Sait isyanına verdikleri tepkide görürüz. (...) şunu belirtmeliyiz ki, bu iki isyanın ortak noktalarından bir tanesi, uluslaşma kapsamındaki bir birleştirme, merkezileştirme ve tek-tipleştirme politikasına duyulan tepkidir. Bu bağlamda, Jakobenlerin ve Kemalistlerin bu isyanlara karşı yürüttüğü politikalar da benzer olmuştur (Lewis, 2010: 653; Toynbee, 2009: 326).
Sayfa 195Kitabı okudu