Engin Ertuğrul
@enginnuwanda
Kendini unutmaya çalışan
Dinleyip reaksiyon veren
Gözlemci
İnşaat Mühendisi
İstanbul Teknik Üniversitesi
İstanbul
Ankara
16 okur puanı
Kasım 2022 tarihinde katıldı
Sabitlenmiş gönderi
Bana aşkı öğretmek ha? Güleyim bari!
Ben bu konunun uzmanıyım.
Bir aşk tanrısı olsaydı şayet,
Sevmeyi benden öğrenmek isterdi.
Sayfa 48 - Real Yayıncılık
Eylemleri bölmek
Eylemleri(mektup yazmak, telefon etmek, masayı düzeltmek... gibi) daha küçük eylemlere böler, bundan daha da önemlisi, her biri için ayrı gerekçelendirmeler yaratırsanız, bunları sahnede ilgi çekici bir hale getirebilirsiniz.
Sayfa 137 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Eylemleri Karmaşıklaştırmak
En basit eylemler için bile onu daha karmaşık bir hale getirecek bir şeyler bulun. Bu aynı zamanda izleyiciler için de iyi bir şeydir; çünkü böylece eylem sıkıcı olmaz. Fakat sizin çok daha yararlıdır, zira eylemin içerisinde kendinize ne kadar çok küçük görevler verirseniz, yaptığınız işe o kadar fazla yoğunlaşmak ve yaptığınız o kadar az göstermek zorunda kalırsınız.
Sayfa 135 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Okur Takip Önerileri
Eylem sahneye girmeden önce başlamalı
...Eyleme, sahneye adım atmadan önce başlardım, ki sahneye girdiğimde bitirebileyim...
...Eğer bir eylemi yapmaya sahne dışında başlarsanız -montunuzu çıkartmak gibi- ve sahneye adımınızı attığınızda da bunu yapmaya devam ederseniz, bu içinizde sahneye giriyormuşsunuz hissinin uyanmamasını sağlar. Bir yerden geliyorsunuzdur; eylem kendi içinde sahneye girerken hissedeceğiniz gerginliği azaltır...
...Bir odaya dört şey yaptıktan sonra girin ki, izleyiciler sizin sahnede olmadığınız zaman diliminde ne yapmış olduğunuzu kavrayabilsinler...
...Yapılabilir şeyler seçin, gösterilebilir şeyler değil.
Sayfa 133 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Stanislavski'ye göre
Stanislavski'ye göre, bir oyuncudan bir şey yapmasını talep edebilirsiniz. Fakat ondan asla bir şey hissetmesini isteyemezsiniz.
Sayfa 132 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Oyuncunun işi sahneye girerken başlamaz
İşiniz sahneye girdiğiniz zaman başlamaz. Sahne arkasında başlar. Sahneye asla, sadece antre sıranız geldiği için girmemelisiniz. Sahneye her giriş çıkışınızda, belli koşulların içine girip çıkmaktasınız. Bir yerden gelip, bir yerlere gitmekte olduğunuz anlamına gelir. İyi bir oyuncu sahneye asla boş bir şekilde girmez. Öncesinde bir hazırlık yapar. Sahneye girmek için, antresinin gelmiş olmasıyla hiçbir ilgisi olmayan bir nedene ihtiyacı olduğunu bilir.
Sahneye her girişinden önce nereden geldiğinize dair koşulları yaratarak bir hazırlık yapmalısınız. Bu çok ayrıntılı bir şekilde planlanmak zorunda değildir. Gereken tek şey, söz konusu mekanı sizin için geröek bir yer haline getirecek küçücük bir ayrıntıdan ibarettir.
Aynı zamanda her giriş için bir gerekçe bulmak zorundasınız. Oyunun koşullarına neden dahil olduğunuza dair daima bir nedeniniz olmalı. Bunu yapmak için, gerekçenizi sadece kafanızda tutmayıp, giriş eyleminizi fizikselleştirmelisiniz...
Asla bir şeylere başından başlamayın. Perde, siz bir şeyleri yaparken, eylemin ortasında ya da sonundayken açılır.
Sayfa 132 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Duygular, oyunun koşullarında ve hayal gücüyle bulunabilir
Benim duygular hakkında konuştuğumu pek duymazsınız. Çünkü duygular, yapılabilir veya uygulanabilir şeyler değildir. Yapılabilir olan şeyler eylemlerdir ve eğer onları doğru bir biçimde yaparsanız, onlar duygularınızı harekete geçirir.
Stanislavski ile Paris'te çalıştığım zamanlarda bana hayal gücünün önemini özellikle vurgulardı. Sahnede hayal gücünü kullanmanın ne kadar önemli olduğunu her zaman anlatırdı. Koşulları kullanmanın da ne kadar önemli olduğunu tüm ayrıntılarıyla açıklardı. Altını özellikle çizdiği şey, nerede olduğunuzun, kim olduğunuzu, nasıl olduğunuzu ve ne olabileceğinizi belirlediğiydi. Bulunduğunuz yer, sizi besleyecek, size güç ve istediğiniz şeyi yapabilme yeteneği verecektir.
Duyguları, oyunun koşullarında ve hayal gücünüz sayesinde bulabilirsiniz. Şunları kesinlikle anlamanız gerekiyor ki, ancak o koşullar içerisindeyseniz ve onları gerçekten yaşıyorsanız, sahnede sahici bir var oluşa sahip olabilirsiniz.
Eğer oyunda bulamadığınız bir eyleme ihtiyaç duyarsanız kendi hayatınıza dönebilirsiniz; fakat duygu için değil, benzer bir eylem için.
Sayfa 131 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Gerekçe yaratma gerçekleri birer deneyime dönüştürür
İçinde uyandırdığınız, harekete geçirdiğiniz şey kelimelere kattığınız anlamdır. Basit bir şekilde sadece gerçekleri tekrar edemez, onlara hiçbir şey eklemeden yapamazsınız. Gerekçe yaratma, gerçekleri birer deneyime dönüştürür. Her insan sahip olduğu yetenekler doğrultusunda haklı gerekçeler öne sürer ve bulduğu gerekçeler onun yeteneği haline gelir.
Eğer eylemlerinizi gerekçelendirmezseniz, rol yapmış olursunuz. Shakespare'in bir oyununda cümleler size ne yapmanız gerektiğini söyler. Modern oyunlarda ise ne yapılması gerektiği size bırakılmıştır ve yeterli ani ve içsel gerekçelendirmeniz olmadıkça oyun içi boş ve değersiz olacaktır.
Sayfa 127 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Gerekçelendirme her zaman devam eden bir süreçtir
Yazar size oyuncunun yapacağı katkıyı sunmaz. Oyuncunun yaptığı monolog içsel gerekçelendirmedir. Oyuncunun gerekçelendirmesi her zaman devam eden bir süreçtir. İçinizde yaşadığınız şeyle sçylediğiniz şey elbette farklı olacaktır. Bir öğrenciye:"Nasılsın? Dersi kaçırmaman çok güzel," diyebilirim. Aslında içimden şunu söylüyorumdur: "Çok hırslı biri. Devamlı cevap vermek için elini kaldırıyor. Onu sıkıcı buluyorum."
Oyuncu her zaman gerekçelendirmeyi sürdürmek zorundadır. Oyuncunun partneriyle, sahnede içinde bulunduğu koşullar ve sahne donatımıyla olan ilişkilerinin tamamında motor asla durmamalıdır. Eğer gerekçelendirme durursa oyuncu içsel olarak ölür ve sahnede ortaya cansız bir ürün çıkar.
Sayfa 126 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
İçsel Gerekçelendirme
Anlık gerekçelendirme, motoru çalıştırmaya başlayan şeydir. Motorun çalışmasını devam ettirmek için, içsel gerekçelendirmeye sahip olmak zorundasınız. Anlık gerekçelendirme beni içten etkilememesine rağmen, içsel gerekçelendirme, bunun aksine beni duygusal olarak etkiler ve harekete geçirir. İçsel gerekçelendirmeyle oyuncu, oyun yazarının cümlelerine katkıda bulunur.
Metnin arkasında yatan şeyle ilişkili olarak, içsel gerekçelendirme nesnenin kendisiyle ilgilenmekten çok, nesnenin neden o şekile kullanıldığını ve eylemin neden o şekilde gerçekleştirildiğiyle ilgilidir.
"Neden" sorusu, oyuncu için kişiseldir ve ona aittir. Oyun yazarı size ana hatlarıyla bir çerçeve sunar, buna karşın oyuncu olarak oyunu siz yazmalısınız.
Sayfa 125 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Eylemleri Fizikselleştirmemek
Eğer bir oyuncu sahnede gerçekleştirdiği eylemleri fizikselleştirerek kendisini korumada başarısız olursa, muhtemelen biz onu "rol yaparken", bir ruh halini "oynarken" yakalarız. Bir mektubu yerden alarak ya da anahtarları uzağa bir yere koyarak veya ışıkların açık olduğunu fark ederek kendisini korumak yerine, oyuncuyu duyguları oynamaya yeltenirken yakalarız. Bu durumda sahnede, oyunun duygusal atmosferi olacaktır, ama oyunun yaşamı, canı değil. İçeri yaşam girdiğinde, biz onu sonsuza dek överiz.
Sayfa 122 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Gerekçelendirme, yeteneğinizdir
Eylemleri gerçekleştirmek ve bunları anlık gerekçelerle destekleyip kuvvetlendirmek, oyuncu üzerindeki gereksiz baskıyı yok edeceği gibi aynı zamanda şekilsiz ve inandırıcı olmayan duyguların da ortadan kaybolmasını sağlayacaktır. İnsanlar rol yapmazlar. Onlar bir şeyleri tecrübe eder, yaşarlar. İnsanlar bir anı, sonra diğer bir anı, sonra da diğer anı yaşarlar. Gerekçelendirme, yeteneğinizdir; Yeteneğinizin sizi takip etmeyeceği bir yere gitmeyin.
Sayfa 121 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Gerekçeler Söylediklerinize İnanç Katar
Karşılıklı olarak ani tepkiler verebileceğiniz gerekçeler seçmek zorundasınız. Söylediğiniz şeye inanmak zorundasınız. Gerekçelendirmeler sayesinde bir oyuncu tiyatroda gerçek bir yer edinir, çünkü cümlelere hayat vermektedir. Eğer bir oyuncu hayal gücünü kullanmamışsa, bu onun yaptığı işe hiçbir katkıda bulunmadığı anlamına gelir.
Sayfa 121 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Neden sorusunun cevabı
Verdiğiniz cevaptaki tam ve mutlak inanç, tercih ettiğiniz gerekçe seçiminizi dolaylı da olsa gösterir özelliktedir. Her gerekçe, hayal gücünüzden geçerek daha kişisel ve öznel bir hal almalıdır. Bu şekilde de seyirciye daha ilginç ve daha canlı gelecektir.
Sayfa 121 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Bir eylemi değiştirmenin gerekçesi başka bir eylemin olmasını sağlamaktır
Ayakkabılarını neden çıkarıyorsun? Buna cevap olarak ayaklarınızı çok sıktığını söyleyebilirsiniz. Ancak daha iyi bir cevap şu şekilde olurdu: Ayak parmaklarımın kan dolaşımını sağlamak için ayakkabılarımı çıkarıyorum.
Sayfa 121 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları
Gerekçelendirmede Koşulların Mantığı
(Kumsalda)Sağ elinle neden yere doğru uzanıyorsun? İhtiyaç duymadığın ve bu mekanın mantığı dahilinde olmayan kibriti almak için değil herhalde. Bunun yerine kumsalda yatarken gerçekten ihtiyaç duyduğunuz bir şeyi, güneş gözlüğünüzü ya da gineş kreminizi almak için elinizi uzattığınızı düşünün. İçinde bulunduğunuz koşulların mantığı çerçevesinde devam edin.
Sayfa 120 - Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları