Tuna Bulgar Devleti / Kurum Han ve Oğlu Omurtag Han Dönemi
Kurum Han'dan çekinen Bizans imparatoru I. Nikephoros, erken davranarak onu baskıya almak düşüncesi ile harekete geçti. Hanlık başkenti Preyaslav'ı tahrip etti ve ilerledi. Fakat hızla gelişen çetin savaşlar, imparatorun yenilmesi, ordusunun imhası ve kendisinin savaş meydanında ölümü ile sonuçlandı. Arkasından kalabalık bir ordu ile Bulgarlar üzerine yürüyen II. Mikhael'i de mağlup eden Kurum Han, adeta Bizans'ı ortadan kaldıracak duruma geldi ve "altın mızrağını yaldızlı kapu'ya asmaya" ant içti. 809'da Sofya'yı, Niş ve Belgrad kalelerini işgal ederek, Orta Avrupa ve Yakın Doğu arasındaki en büyük askeri sevkiyat ve ticaret yolunu kontrolüne aldı. 813 'te Filibe' den Edirne'ye ulaştı. Bu şehri kuşatma altında tutarak süratle ilerledi. Nihayet İstanbul'u kuşattı (8 14 baharı) . Fakat saldırıların en yoğun olduğu bir zamanda ansızın öldü (13 Nisan 814). Kurum Han'dan sonra oğlu Omurtag Han (814-831) başa geçti.
Omurtag Han zamanı Tuna Bulgarlarının tarihleri boyunca en parlak devirleri olmuştur. Kurulan şehirler, saraylar, köşkler, geniş ve muntazam ölçüde inşaat ve imar, su yolları, abideler, Pliska ve Preslav şehirleri ile Madara kasabası civarında yüksek bir kaya üzerinde Kurum Han'ın 40 metrekarelik yeri kaplayan kitabeli kabartması, o çağlardan bize kalan hatıradır.
Bizans'a Yürüyüş
& Anatolios Barışı
İki ülke arasında yapılan anlaşmalara rağmen Bizans, Hunlardan kaçan kişileri geri vermekten kaçınıyor ve vergi ödemede isteksizlik gösteriyordu. Bu gibi sebepler sonucunda Bizans'a karşı II. Balkan seferinin açılmasına karar verildi. 447 yılında Hun ordusu Tuna'yı birkaç noktadan geçerek iki koldan ilerlemeye başladı. Attila Sofya, Filibe, Bresna ve Lüleburgaz, şehirlerini zapt ederek Büyük Çekmece'ye kadar ulaştı. Bizans başkentinin kuşatılması için artık hiçbir engel kalmamıştı. Çaresiz kalan İmparator Teodosios, Anatolios'u elçi olarakAttila'ya gönderdi. Neticede Attila barış yapmayı kabul etti ve şartlarını yazdırdı. Bu anlaşmaya Anatolios Barışı denmektedir. Hükümleri ise:
1) Bizans Tuna'nın güneyinde kalan ve Tuna'ya beş günlük mesafedeki
yerlerde asker bulundurmayacaktır.
2) Buralardaki pazarlar yerine artık bir Hun sınır şehri haline gelen Niş'te Pazar kurulacaktı.
3) Bizans savaş tazminatı olarak altı bin libre altın ödeyecekti.
4) Bizans'ın ödediği vergi üç katına yani iki bin yüz libre altına çıkarılacaktı.
Atilla'nın 441'deki I. Balkan Seferi'nin en önemli nedenleri arasında yine bu kaçaklar meselesi bulunuyordu. Bizans, yerinden doğrulmuş olan Attila'yı durdurduğunda pek çok şehrini kaybetmekle kalmamış batı yolu üzerindeki en önemli ticaret şehri olan Niş'i bile Hunlara terk etmişti. Böylece Attila açısından Bizans yolunda karşısına çıkacak bir engel hemen hemen kalmamıştı. 445'te Bleda'nın vefatından sonra tek başına Hun hakanı olan Attila'nın yasını dindirecek tek şey İstanbul'u almak olabilirdi. 447'de II. Balkan seferine çıktı. Hun orduları önüne çıkan her şeyi etkisi altına alan bir kasırga gibi ilerleyerek Sofya, Filibe, Lüleburgaz gibi askeri yollar üzerindeki şehirleri birer birer ele geçirip bugünkü Büyükçekmece'ye kadar geldi. Zayıf Bizans ordusunu Gelibolu yakınlarında mağlup etti. Bizans, Tuna'dan beş günlük mesafedeki bütün bölgeleri Hunlara bırakıp ticaret pazarlarını bundan sonra Tuna kıyıları yerine Niş'te kurmaya razı olmaktan başka yüklü miktarlarla altın ödeyerek İstanbul'u kurtarabildi.
Sayfa 52 - Yeditepe Yayınevi 1. Baskı Ekim 2022Kitabı okudu
