“Bayramınız kutlu olsun çocuklar...”
-Gazi Mustafa Kemal Paşa
Enver Paşa, Halife'nin damadı ve orduların başkumandanı olarak Sovyet Rusya'ya ve Türkistan'a adım attığı zaman, parçalanan Rusya'da özellikle Orta Asya Türklerinin desteğini kazandı. Buna Türk ırkından olmayan Tacikler de dahildi. Basmacı hareketi hepsini içeriyordu; son anda dahi bütün bu gruplar Enver Paşa'nın yanındaydı. Paşa'nın Rusya'da mücadeleye başladığı 1918'den beri doğan erkek bebeklerin arasında Enver ismi en kalabalık grubu oluşturur. Sovyet galibiyetine rağmen Tacikistan'daki türbesi de çok uzun seneler yerli halk tarafından ziyaret edilmiştir.
Sayfa 78Kitabı okuyor
Osmanlı Ordusunda Birinci Dünya Savaşına geç girilmesini, hatta mümkünse girilmemesini isteyen kumandanlar vardı. Esad Paşa, Mustafa Kemal Bey, İsmet (İnönü) Bey, Kazım Karabekir ve Fevzi Paşa gibi... Gelecekte İstiklal Savaşı'nın kumanda kademesini oluşturacak bu kadrolar, daha çok Alman aleyhtarıydı.
Sayfa 76Kitabı okuyor
19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı
Gençliğin yaştan bağımsız bir duygu olduğunu düşünüyorum. Şayet ruhu genç olan, ruhu yorgun olmayan herkes gençtir. Yaşa ve sayılara takılmadığınız, kır saçlarınızın yalnızca hayattaki tecrübenizi simgelediğini düşündugünüz ve kendinizi her dâim 19 yaşında hissettiğiniz bir ömür diliyorum. Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk Paşa'mızın bizlere armağan ettiği bu güzen günümüz kutlu olsun.
Enver Paşa
Berlin ve Postdam'daki hayatı, onun Alman askeri kuvvetine olan hayranlık ve sarsılmaz güvenini artırdı.
Sayfa 75Kitabı okuyor
Enver Paşa da bütün kurmaylar gibi Fransızcayı bilirdi ve 1909'da tayin edildiği Berlin askeri ataşeliği sırasında Almancayı iyi öğrenmişti. Rusça ve Farsçayı daha önceden bilirdi. Resim yapan, kalemi kuvvetli bir subaydı.
Sayfa 75Kitabı okuyor
Enver Paşa-Edirne Fatihi
Balkan ülkeleri arasında anlaşmazlık sonucu başlayan İkinci Balkan Savaşı'ndan istifade ederek, Bulgarların eline geçen Edirne'yi 22 Temmuz 1913'te istirdad etti (kurtardı). O yıl albaylığa (miralaylığa, Aralık 1913), bir aydan kısa bir süre içinde de generalliğe terfi etti. Mirliva (tuğgeneral) olur olmaz artık ağırlığını hissettiren İttihatçı kabinede Harbiye Nazırı oldu. Aynı yıl Şehzade Süleyman Efendi'nin kızı, yani Sultan Abdülmecid'in torunu olan Naciye Sultan ile evlendi ve Saray'ın damadı (damad-ı şehriyari) oldu.
Sayfa 74Kitabı okuyor
Enver Paşa-Trablusgarb Cephesi
Trablusgarb'ta bir yıl süren mücadelede Mustafa Kemal Bey, Cami Bey, Fethi Bey gibi genç subaylarla birlikte İtalyanlara karşı Sünusi şeyhleriyle anlaştı ve 20 bin kişiyi seferber etmeyi başarıp merkezi maliyeden de hemen yardım yetişemediği için adına para bastırarak bölgeye hâkim oldu. İtalyanlar kıyıdan içeri giremediler. Dahası bir yıl sonra diğer subaylarla birlikte -ki hepsi gönüllü statüsündeydi- Balkan Savaşı'nın başlaması üzerine İstanbul'a çağrılmasına rağmen, Trablusgarb savunması durmadı. Yerlerinde bıraktıkları Osmanlı zabitleri İtalyanlara karşı savunmayı daha uzun müddet sürdürdüler. Enver Paşa burada yarbaylığa (kaymakamlığa) yükseldi.
Sayfa 74Kitabı okuyor
Enver Paşa
Çok genç yaşta imparatorluk ordularının başkumandanı (vekili) oldu. Rütbesi Birinci Ferik'ti (korgeneral), mareşalliğe (müşir) ulaşacak vakti olmadı.
Sayfa 74Kitabı okuyor
Enver Paşa
Enver Paşa'nın doğum tarihi kesin bilinmektedir; 23 Kasım 1881. Tam 41 yaşında, 4 Ağustos 1922'de, bugünkü Tacikistan'ın Çegan köyünde Kızıl Ordu'nun kuşatmasını yarmak isterken şehit düştü.
Sayfa 73Kitabı okuyor