Küçük-burjuvazi, genel demokratik istemler koyduğu, yani ortaçağın ve serfliğin tüm kalıntılarına karşı savaştığı ölçüde ilericidir; bir küçük burjuvazi olarak durumunu korumak için savaştığı ve ülkenin burjuva çizgilerdeki genel gelişmesini geciktirmeye, geriye götürmeye çalıştığı ölçüde gericidir.